«سقفی» که مسکن نمی‌شود

گروه بورس- هدیه لطفی: اوراق تسهیلات خرید مسکن بانک مسکن در طول یک هفته از ابلاغ مصوبه افزایش سقف وام، در حالی با جهش قابل توجهی روبه‌رو شده‌اند که انتظار می‌رود، با ابلاغ مصوبه افزایش تسهیلات مسکن، رشد دیگری در انتظار این اوراق باشد. هر برگه امتیاز مزبور که قیمتی در حدود ۳۹ هزار تومان داشت با ابلاغ مصوبه شورای پول و اعتبار، روزی ۵ درصد نوسان مثبت را تجربه کرد که در نهایت با توقف یکپارچه این نمادها به‌منظور متعادل‌سازی، روز گذشته با محدوده دامنه نوسان ۵۰ درصدی بازگشایی و جهش قیمت شدیدی را تجربه کردند؛ میانگین قیمت هر برگه مزبور در معاملات دیروز ۶۵ هزار تومان بود که به این ترتیب طی یک هفته گذشته رشد ۶۶ درصدی را در بازار این اوراق شاهد بوده‌ایم.

به این ترتیب در حال حاضر با فرض قیمت ۶۵ هزار تومانی هر فقره اوراق تسهیلات مسکن در فرابورس برای دریافت وام ۴۵ میلیون تومانی تسهیلات خرید و تعمیرات مسکن باید ۵ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان هزینه برای تهیه این اوراق صرف کرد.

این در حالی است که یک روز قبل از مصوبه شورای پول و اعتبار، دریافت وام ۲۵ میلیون تومانی، هزینه‌ای معادل ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان داشت. به این ترتیب اگرچه وام خرید مسکن در ظاهر به ۴۵ میلیون تومان افزایش پیدا کرده اما نزدیک به ۶ میلیون تومان باید صرف خرید اوراق شود و اگر رشد قیمت اوراق ادامه داشته باشد ارزش وام خرید خنثی خواهد شد.

در این میان روز گذشته مصوبه افزایش تسهیلات مسکن نیز به‌طور رسمی ابلاغ شد.

رئیس مرکز برنامه‌ریزی و ارزیابی عملکرد بانک مسکن از ابلاغ مصوبه افزایش سقف تسهیلات خرید و ساخت مسکن از سوی بانک مرکزی خبر داد و گفت: بخشنامه افزایش سقف تسهیلات مسکن در نهایت تا امروز به شعب ابلاغ می‌شود.

ابوالقاسم رحیمی‌انارکی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری فارس گفت: مصوبه افزایش سقف تسهیلات خرید و ساخت مسکن را روز گذشته اداره اعتبارات بانک مرکزی به بانک مسکن ابلاغ کرد.

وی ادامه داد: بعد از ابلاغ این مصوبه از سوی بانک مرکزی به بانک مسکن، بخشنامه آن در حال آماده شدن و ارسال به شعب است که احتمالا این بخشنامه به زودی به شعب ابلاغ خواهد شد.

به گفته وی، متقاضیان می‌توانند بعد از ابلاغ بخشنامه به شعب مراجعه و از جزئیات آن مطلع شوند.

با تصویب شورای پول و اعتبار سقف تسهیلات مسکن برای زوج‌هایی که از روز تصویب این مصوبه ازدواج کنند ۵۰ میلیون تومان و تسهیلات ساخت و خرید مسکن صرفا از محل اوراق گواهی حق‌تقدم استفاده از تسهیلات مسکن به مبلغ ۳۵ میلیون تومان افزایش می‌یابد.

متن مصوبه شورای پول و اعتبار به شرح ذیل است:

۱- سقف تسهیلات ساخت و خرید مسکن صرفا از محل اوراق گواهی حق‌تقدم استفاده از تسهیلات مسکن به مبلغ ۳۵۰ میلیون ریال افزایش می‌یابد.

تبصره۱- در رابطه با تسهیلات ساخت، تقسیط سهم‌الشرکه تسهیلات مشارکت مدنی مجاز است.

تبصره۲- متقاضیان واجد شرایط سایر حساب‌های تعهدی بانک مسکن در صورت تمایل می‌توانند به صورت استفاده توأمان از طریق تدارک اوراق گواهی حق‌تقدم استفاده از تسهیلات مسکن تا سقف این ماده بهره‌مند شوند.

۲- به‌منظور کمک به تامین مسکن زوج‌های جوان، سقف تسهیلات خرید برای هریک از زوجین که تاریخ وقوع عقد آنها از ۱۷/۱۰/۱۳۹۲به بعد باشد، تا سقف مبلغ ۲۵۰ میلیون ریال و جمعا معادل مبلغ ۵۰۰ میلیون ریال بر روی یک واحد مسکونی (اخذ یک واحد مسکونی به عنوان وثیقه هر دو وام) از محل اوراق گواهی حق‌تقدم استفاده از تسهیلات مسکن تعیین می‌شود.

بانک مسکن موظف است متون قرارداد اعطای این تسهیلات را به گونه‌ای تنظیم کند که وصول مطالبات بانک در مراحل قضایی و اجرایی با مشکل مواجه نشده و در عمل موجبات افزایش مطالبات معوق بانک را فراهم نسازد.

۳- اعطای تسهیلات جعاله تعمیر و تکمیل واحد مسکونی از محل اوراق گواهی حق‌تقدم استفاده از تسهیلات مسکن تا سقف مبلغ ۱۰۰ میلیون ریال به ازای هر واحد مسکونی مجاز است.

۴- دوره بازپرداخت حداکثر تا ۱۲ سال تعیین و کمتر از آن با توافق بانک و مشتری میسر خواهد بود.

۵- از تاریخ ابلاغ این مصوبه، جهت حصول اطمینان از تعادل منابع و مصارف، بانک مسکن موظف است هر سه ماه یک بار گزارش عملکرد منابع و مصارف حساب سپرده سرمایه‌گذاری ممتاز را تهیه و به بانک مرکزی ارائه نماید.

۶- ملاک تعیین نرخ سود فروش اقساطی خرید مسکن، ماده (۹) مجموعه سیاست‌های پولی، اعتباری و نظارتی مصوب ۲۰ دی ماه ۱۳۹۰ بوده و تبصره (۲) ماده صدرالاشاره صرفا ناظر بر تسهیلات اعطایی از محل حساب‌های صندوق پس‌انداز مسکن بانک مسکن است.

حال باید در روزهای آتی منتظر ماند تا عکس‌العمل بازار را برای این ابلاغ بررسی کرد، اما در این میان رییس اداره نظارت بازار فرابورس اقدام اخیر فرابورس را درخصوص توقف و بازگشایی اوراق تسهیلات مسکن، احیای دوباره بازار مسکن عنوان کرد و افزود: با اقدام به‌موقع فرابورس، بازار وام مسکن پس از ایجاد صف خرید مجددا احیا شد. به گزارش روابط‌عمومی فرابورس ایران، افسانه اروجی ایجاد تعادل در عرضه و تقاضا را دلیل بسته‌شدن این نمادها در روز گذشته عنوان کرد و افزود: نمادهای معاملاتی اوراق حق‌تقدم استفاده از تسهیلات مسکن با افزایش دامنه نوسان تا سقف ۵۰ درصد بازگشایی شد تا با تخلیه تب بازار نسبت به افزایش قیمت این اوراق و همچنین جلوگیری از سفته‌بازی، شرایط خرید برای متقاضیان واقعی ایجاد شود.

به گفته وی با وجود محدودیت دامنه نوسان قیمت تا سقف ۵۰ درصد روی نمادهای معاملاتی حق‌تقدم استفاده از تسهیلات مسکن، این نمادها به‌طور متوسط تقریبا در ۲۷ درصد قیمت و با معامله ۸۸ هزار و ۳۰۰ ورقه در ۳ هزار و ۸۳۷ دفعه معامله به تعادل رسیدند.

اروجی با بیان اینکه اقدام به‌موقع فرابورس باعث شد، تا صف سنگین خرید اوراق از بین برود و به نوعی بازار وام مسکن پس از یک هفته مجددا احیا شود، افزود: با توجه به تعداد اوراق خریداری شده توسط هر خریدار در نمادهای مربوطه می‌توان گفت که پس از بازگشایی نمادها، متقاضیان واقعی وام مسکن در کشف قیمت مشارکت داشتند و دست سفته بازان از این بازار کوتاه شد.

اتفاق با اهمیت

مدیرعامل کارگزاری بانک مسکن نیز در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»، توقف نمادهای اوراق تسهیلات بانک مسکن را اتفاقی بااهمیت دانست و گفت: چنانچه صف خرید سنگین در مقابل نبود هیچ تقاضای فروشی برای هر یک از اوراق بهادار دیگری نیز اتفاق می‌افتاد، باید مدیریت بازار چنین توقفی را اجرای می‌کرد و طبق بخشنامه مجدد اقدام به بازگشایی آن می‌کرد.

وی در ادامه توضیح داد: قبل از تصویب ابلاغیه افزایش وام مسکن هر فرد می‌توانست در مجموع ۲۵ میلیون تومان وام برای ساخت و تعمیرات مسکن دریافت کند که در حال حاضر این مبلغ به ۴۵ میلیون تومان افزایش یافته است که در نتیجه این افزایش، تقاضای خرید معادل ۸۰ درصد برای این اوراق تشکیل شد که این امر می‌‌تواند در بازار بسیار تاثیرگذار باشد.

وی ادامه داد: در پی این امر صف خریدها قفل‌شده و خریداران واقعی و افرادی که برای دریافت وام اقدام به خرید این اوراق داشتند توانایی دریافت را از دست دادند.

کفاش در ادامه تصریح کرد: به این ترتیب اقدام اخیر فرابورس بسیار صحیح و مناسب بوده و حداقل باعث شد تا خریدار واقعی به هدف خود برسند.

وی معتقد است: نتایج قطعی این اقدام روزهای آینده آشکار خواهد شد.

توقف بجا و مناسب

در این راستا احسان رضاپور نیکرو از کارشناسان بازار سرمایه نیز معتقد است: عملکرد اخیر فرابورس در توقف و بازگشایی اوراق تسهیلات بانک مسکن بسیار مثبت و به موقع بوده و باید زودتر صورت می‌گرفت.

وی ادامه داد: با توجه به وجود مصرف‌کننده واقعی در این اوراق، نقش سفته‌بازی چه از نظر اخلاقی و چه حرفه‌ای صحیح نیست و باید با توجه به شرایط بازار این اوراق به ارزش واقعی خود برسند.

رضاپور در ادامه افزود: با بررسی روند قیمتی اوراق تسهیلات مسکن در بازار فرابورس می‌بینیم که نرخ این اوراق از ابتدای سال جاری با روندی نزولی همراه شده و در محدوده‌های بسیار پایینی قرار گرفته است و چنانچه این روند قیمتی ادامه پیدا می‌کرد جذابیت سرمایه‌گذاری در این اوراق برای سپرده‌گذاران به شدت کاهش می‌یافت.

وی قیمت تعادلی این اوراق را حدود ۵۰ تا ۶۰ هزار تومان ارزیابی کرد.

در بازار چه خبر بود؟

در جریان معاملات دیروز بازار‌ فرابورس، ۱/۱۰۱ میلیون برگه اوراق بهادار به ارزش ۲/۷۱۰ میلیارد ریال در ۲۰هزارو ۸۱۸ نوبت مورد معامله قرار گرفت. در این روز بیشترین حجم معاملات به مبادله ۲/۳۶ میلیون سهم‌ گروه پتروشیمی سرمایه‌گذاری ایرانیان به ارزش ۴/۱۵۴ میلیارد ریال تعلق گرفت؛ هر‌چند این نماد در پایان معاملات با ۴/۴ درصد کاهش قیمت هر سهم ۴۲۵۹ریال رسید. کمترین حجم معاملات هم شرکت‌های بهشت پارس، تکادو و شرکت مینو در بازار پایه داشتند. در بازار ابزار‌های نوین مالی، اوراق اجاره مپنا با مبادله ۲۵هزار و ۹۲۰ورقه بیشترین حجم معاملات را کسب کرد. پس از آن دادوستد ۱۹هزار و ۳۱۵ورقه گواهی سپرده انصار و ۱۰هزارو ۴۰۰برگه اوراق اجاره امید به ترتیب در جایگاه بعدی قرار گرفتند.

این در حالی است که در بازار صندوق‌های قابل معامله ETF، صندوق سرمایه‌گذاری اطلس و کاریس به ترتیب ۳۷۹ هزار و ۵۷ واحد و ۲۶۱هزار و ۷۳۰ واحد بیشترین حجم معاملات را نسبت به سایر صندوق‌ها به خود اختصاص دادند.

براساس پیام ناظر بازار، ثبت معاملات توافقی نماد معاملاتی شرکت ایتالران، پس از برگزاری مجمع عمومی عادی سالانه صاحبان سهام از شنبه ۲۸دی‌ماه و همچنین پتروشیمی داراب در سامانه جدید معاملات توافقی امکان‌پذیر شد.

از سوی دیگر نماد معاملاتی اوراق اجاره مدیریت پروژه‌های نیروگاهی ایران، به‌منظور پرداخت اجاره بهای سه ماهه اوراق در ۲۹دی ماه همچنین نماد معاملاتی شرکت سرمایه‌گذاری تدبیرگران فارس و خوزستان، برای برگزاری مجمع عمومی فوق‌العاده صاحبان سهام در ۳۰دی ماه، متوقف شد.

ارتقای بانک خاورمیانه از بازار پایه به بازار دوم فرابورس

مدیر پذیرش فرابورس از ارتقای بانک خاورمیانه از بازار پایه به بازار دوم فرابورس خبر داد و یادآور شد که شرکت‌های حاضر در بازار پایه در صورت احراز شرایط لازم می‌توانند به بازارهای اول و دوم منتقل شوند.

سید‌مهدی علم‌الهدی در پایان شصت و ششمین جلسه هیات پذیرش فرابورس با اشاره به تصمیمات گرفته شده پیرامون بازار پایه و انتقال ۱۴ شرکت به بازار توافقی گفت: شرکت‌های حاضر در بازار پایه در صورت احراز شرایط لازم می‌توانند، به بازارهای اول و دوم منتقل شوند و درخواست پذیرش بانک خاورمیانه به‌عنوان یکی از همین شرکت‌ها در جلسه هیات پذیرش مطرح شد و مورد موافقت قرار گرفت.

به گفته وی بانک خاورمیانه با سرمایه ۴ هزار میلیارد ریال در بازار دوم پذیرش شده است و پیش از این نیز پذیره‌نویسی سهام آن در تیرماه ۹۱ از طریق فرابورس انجام گرفته بود.

مدیر پذیرش فرابورس همچنین از پذیرش شرکت خدمات دریایی و مهندسی کشتیرانی قشم با سرمایه ۵۳۵ میلیارد ریال در بازار دوم فرابورس خبر داد و گفت: این شرکت در گروه حمل‌و‌نقل آبی و زیرگروه فعالیت‌های پشتیبانی و حمل‌و‌نقل قرار دارد.