گارو هوانسیان‌فر* مخاطبین این نوشتار کلیه افرادی هستند که در موسسات حسابرسی مشغول به کار هستند.شرکت آلفا یک شرکت نسبتا بزرگ (متوسط) است که کلیه عملیات آن به صورت نقدی انجام می‌گردد. یعنی کلیه دریافت‌های آن نقدی است و کلیه پرداخت‌های آن نیز نقدی می‌باشد. شرکت فاقد حساب بانکی است. اگر چکی دریافت می‌شود، آن را نقد کرده و وجه آن به حساب صندوق منظور و در صندوق شرکت نگهداری می‌گردد.حسابرسان در حسابرسی صورت‌های مالی این شرکت باید بسیار هوشیار باشند. در زمانی که بسیاری از عملیات بانکی با چک یا کارت الکترونیکی یا سایر وسایل ساده صورت می‌گیرد، چرا مسوولان‌ شرکت از باز کردن حساب بانکی بنام شرکت پرهیز می‌نمایند؟ این سوالی است که هر حسابرس باید از خود بپرسد و شک و تردید بسیاری در مورد ثبت کلیه عملیات شرکت در دفاتر آن باشد.

برای حسابرسی صورت‌های مالی این شرکت باید شک و تردید حرفه‌ای را در حد بالا دانست و به همه معاملات نقدی صورت گرفته توجه خاص شود. مطمئن باشید که در مورد عدم داشتن حساب بانکی به نام شرکت، مورد یا مواردی وجود دارد و یافتن این مورد یا موارد ممکن است بسیار مشکل باشد، ولی حسابرس باید دقت بیش از حد در رسیدگی به صورت‌های مالی این شرکت به عمل آورد.

برای رسیدگی‌هایی که حسابرس می‌خواهد برای این شرکت صورت دهد، باید کلیه عملیات و فعالیت‌ها به دقت شناسایی و بررسی شود و برنامه‌های خاص برای رسیدگی‌های هر یک از حساب‌های آن به عمل آید.

بنابراین، راه‌ خاصی را نمی توانم در اینجا پیشنهاد نمایم و فقط راه‌حل لازم را زمانی که حسابرسی صورت‌های مالی شرکت آلفا را انجام می‌دهم، بر حسب مورد می‌توانم پیشنهاد کنم. دو راه‌حل اولیه پیشنهاد می‌کنم و بقیه راه‌‌‌ها را به خود خوانندگان گرامی واگذار می‌کنم. راه اول: علت نداشتن حساب بانکی را از هیات مدیره و مدیر‌عامل یا صاحبان اصلی واحد مورد رسیدگی جویا شوید و بررسی کنید که آیا پاسخ یا پاسخ‌های آنها قانع کننده است؟ (قانع کننده از نظر یک حسابرس). راه‌ دوم: وجوه نقد نزد صندوق شرکت را چندین بار طی زمان رسیدگی، و بدون اعلام قبلی شمارش و با مانده طبق دفاتر شرکت مطابقت دهید.

حال سوالی از خوانندگان عزیز دارم. آیا حسابرس مستقل می‌تواند به علت اینکه شرکت آلفا فاقد حساب بانکی است و کلیه دریافت و پرداخت‌های خود را به صورت نقدی انجام می‌دهد، اظهار نظر مشروط، مردود یا عدم اظهار نظر نسبت به صورت‌های مالی آن ارائه کند؟ در صورتی که پاسخ شما مثبت است، دلیل یا دلایل خود را ارائه دهید.

* عضو پیوسته انجمن حسابداران خبره حسابداری مدیریت انگلستان، حسابدار خبره حسابداری مدیریت جهانی