گروه بورس- محبوبه مغانی: بورس تهران سرانجام از فشار بحران منطقه‌ای رها شد و همگام با بورس‌های منطقه‌ای دور جدیدی از صعود شاخص را به نظاره نشست. اما متوقف شدن سیاست جنگی آمریکا در قبال سوریه و کاهش بحران در منطقه، قیمت طلا و ارز را در بازارهای جهانی و داخلی با افت مواجه کرد. از سوی دیگر سفر ریاست‌جمهوری ایران به بیشکک برای شرکت در اجلاس شانگهای و مذاکره وی با پوتین درخصوص بحران سوریه از یک سو و ارزیابی‌های مثبت از ادامه سفر وی در ماه جاری به نیویورک به منظور حضور در نشست سازمان ملل که سبب طرح برخی دیدگاه‌های دولت جدید برای حل موضوعات هسته‌ای خواهد شد، به ایجاد امنیت بیشتر در عرصه اقتصادی منجر شده است. به‌طوری‌که در میان بازارهای سرمایه‌گذاری در کشور، این امنیت در شاخص بازار‌سرمایه نمود یافت و بورس تهران توانست در پایان هفته‌ای که گذشت بازدهی مثبتی را عاید سرمایه‌گذاران خود کند. اما در عرصه بین‌المللی و در ایالات متحده آمریکا در حالی شمارش معکوس برای نشست سیاستی فدارال رزرو در ۱۸-۱۷ سپتامبر آغاز شده است که تحلیلگران انتظار دارند که این سازمان دولتی،‌ سیاست‌های انبساطی خرید سالانه اوراق قرضه خود را بین ۱۰ تا ۲۰ میلیارد دلار کاهش دهد. اگرچه انتشار آمار اشتغال ناامیدکننده آمریکا (در روز جمعه ۶ سپتامبر) تردید در مورد شروع عقب‌نشینی فدرال رزرو از سیاست‌های کمی خود را افزایش داده است. به طوری که به رغم آنکه یکی از اعضای فدرال رزرو به عدم جمع‌بندی خاصی برای تصمیم‌گیری در مورد حمایت از متوقف‌شدن بخشی از محرک ۸۵ میلیارد دلاری اشاره کرده است؛‌ یک مقام ارشد بانک مرکزی اروپا با هشدار نسبت به توقف طرح محرک پولی آمریکا، نسبت به تاثیر منفی زیاد آن بر اقتصاد جهانی و بازارهای مالی ابراز نگرانی کرده است. در سال ۱۹۹۴ میلادی در پی رشد و رونق اقتصاد آمریکا، فدرال رزرو اقدام به متوقف کردن برنامه‌های محرک پولی خود کرد که این امر موجب کاهش شدید ارزش اوراق قرضه و شاخص سهام در بازارهای جهانی شد.

از سوی دیگر با توجه به عبور کسری بودجه آمریکا برای چهارمین سال متوالی از یک تریلیون دلار، اگر کنگره آمریکا با درخواست دولت برای افزایش سقف بدهی‌ها موافقت نکند دولت واشنگتن تا ۱۸ اکتبر اعلام ورشکستگی خواهد کرد. همچنین سرمایه‌گذاران در اتحادیه اروپا در حالی با انتشار اطلاعات اقتصادی بهتر از انتظار منطقه یورو مواجه شدند که تحولات سیاسی در ایتالیا مبنی بر تصمیم‌گیری سنا برای لغو عضویت برلوسکونی در مجلس آن کشور، می‌تواند تهدیدی برای ائتلاف سیاسی در ایتالیا باشد. در صورت اخراج برلوسکونی از سنای ایتالیا و عملی شدن تهدید وی مبنی بر عدم رای اعتماد حزب برلوسکونی به دولت کنونی، باید انتخابات زودهنگام در ایتالیا برگزار شود. در کنار این مسائل سیاسی در ایتالیا، آمارهای اقتصادی در این کشور نیز حکایت از کاهش رشد اقتصادی ایتالیا در سه ماهه دوم امسال دارد. از سوی دیگر در فرانسه نیز تولیدات صنعتی در ماه ژوئیه از کاهش برخوردار بوده است که در پی این امر وزیر اقتصاد و دارایی فرانسه از افزایش کسری بودجه این کشور در سال ۲۰۱۳ خبر داد. شاید تنها خبر خوش در این منطقه موافقت پارلمان اروپا با ایجاد اتحادیه بانکی اروپا باشد تا به این واسطه بخشی از طرح بلندپروازانه این اتحادیه برای تضمین ثبات مالی این منطقه به اجرا درآید.

اما در کنار تمام مسائل بین المللی، حتی خبر صدور مقررات وارداتی جدید از سوی اداره گمرک هند و ایجاد انتظار برای افزایش محموله‌های وارداتی طلا نتوانست مانع ازکاهش ۶ درصدی هر اونس طلا در طول هفته ای که گذشت، شود. براساس جدیدترین گزارش‌ها، میزان خرید طلا توسط بانک‌های مرکزی جهان در شش ماهه نخست سال نسبت به مدت مشابه سال قبل ۳۲ درصد کاهش داشته است. بر این اساس پیش‌بینی می‌شود بانک‌های مرکزی جهان در شش ماهه دوم سال ۱۷۰ تن طلا خریداری کنند. از سوی دیگر بازار طلای سیاه با تحت‌الشعاع قرار گرفتن از مسائل سوریه و لیبی قیمت آن تا روز گذشته از روند افزایشی برخوردار بود. افت ذخایر انرژی آمریکا به عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده جهان موجب افزایش قیمت انرژی در بازارهای جهانی شده است. اگرچه درخواست اوباما از کنگره مبنی بر به تاخیر انداختن رای‌گیری درخصوص اقدام نظامی برضد سوریه می‌رفت که منجر به کاهش قیمت نفت شود اما بهبود وضعیت اقتصادی چین و رشد چشمگیر تولیدات صنعتی این کشور مانع از افت جهانی قیمت نفت شد. در این میان نگرانی آژانس بین‌المللی انرژی از بالا بودن قیمت‌های کنونی نفت خام که می توانست منجر به آزاد سازی ذخائر استراتژیک نفت شود، اختلال در عرضه نفت لیبی از میان برده است. اما در بازار داخلی؛ رییس‌جمهور در یک برنامه زنده تلویزیونی به ارائه نخستین گزارش رسمی خود پرداخت که به موجب این گزارش رشد اقتصادی براساس اظهارات بانک مرکزی در نیمه نخست سال ۹۱، منفی ۲/۲ درصد و براساس گزارش مرکز آمار منفی ۴/۵ درصد بوده است. از سوی دیگر کاهش ارز زائران حج تمتع از هزار به ۳۰۰ دلار براساس ارز مبادله‌ای، نامه دیوان محاسبات به بانک مرکزی مبنی بر غیرقانونی بودن اخذ مابه‌التفاوت ارزی از تسهیلات گیرندگان حساب ذخایر ارزی، اعلام تورم ۵/۱۳۸ درصدی کالاهای صادراتی در یک ماه، صدور دستور بازنگری در دستورالعمل فعالیت صرافی‌ها از سوی معاون اول رییس‌جمهور، اعلام بازنگری تعهدات و بخش‌نامه‌های ارزی از سوی رییس بانک مرکزی به منظور رفع ابهام‌ها در ارائه ارز ۱۲۲۶ تومانی به کالاهای اساسی و تعلق گرفتن یارانه در ازای مابه‌التفاوت ارز ۱۲۲۶ تومانی و ارز مبادله‌ای در کالاهای اساسی، تغییر سهمیه ارز مسافرتی و عدم تغییر نرخ سود بانکی از جمله مهم‌ترین اخبار در عرضه اقتصادی بود که سبب شد تا هر دلار آمریکا در مرکز مبادلات ارزی از ۲۴ هزار و ۸۴۶ ریال به ۲۴ هزار و ۷۴۰ ریال و هر یورو از ۳۲ هزار و ۷۴۰ ریال به ۳۲ هزار و ۹۴۹ ریال تغییر یابد. این در حالی است که تاخیر در حمله آمریکا به سوریه سبب شد تا قیمت‌های طلا و ارز در بازار داخلی همچنان به روند منفی خود ادامه دهند؛ به‌طوری که در بازار آزاد هر دلار آمریکا از افت ۵/۳ درصدی و هر یورو در مجموع از افت ۸/۲ درصدی برخوردار شد. همچنین قیمت سکه نیز با بازدهی منفی ۷/۶ درصدی و هر گرم طلای ۱۸ عیار با کاهش ۳/۶ درصدی مواجه شدند. اما در بازار مسکن؛ در حالی اعلام می‌شود که متوسط اجاره ماهانه به علاوه ۳ درصد ودیعه پرداختی برای اجاره یک مترمربع زیربنای مسکونی از طریق بنگاه‌های معاملات ملکی در سطح کل کشور ۰۷۴/۵۸ ریال بوده است که اجاره ماهانه نسبت به دوره ماه قبل ۹/۹ درصد و نسبت به دوره مشابه سال قبل ۲/۳۰ درصد افزایش داشته است. در میان استان‌های کشور بیشترین متوسط اجاره ماهانه به علاوه ۳ درصد ودیعه پرداختی برای اجاره هر مترمربع زیربنای مسکونی معامله شده ۱۳۰ هزار و ۷۷۷ ریال در استان تهران و کمترین آن ۱۵ هزار و ۵۴۵ ریال در استان یزد بوده است. همه این مسائل موجب شد تا وزیر راه و شهرسازی از اعلام روش‌های پس انداز سرمایه‌گذاری مسکن به واسطه تشکیل انواع صندوق‌های پس‌انداز مسکن ظرف ۲ ماه آینده خبر دهد. همچنین پس از اعلام وزیر راه و شهرسازی مبنی بر شکستن انحصار پرداخت تسهیلات مسکن از سوی بانک مسکن، بسته‌ای از سوی مسوولان رده بالای بانک مسکن آماده شده است که در آن روش‌های مختلفی برای افزایش سقف وام و رونق بازار مسکن پیشنهاد شده است. اما در بازار سرمایه؛ پس از آرام شدن تب احتمال بروز جنگ و از میان رفتن نگرانی‌ها، معامله‌گران در پایان این هفته به آرامش رسیدند و بازار تا حد زیادی از صف‌های فروش سنگین فاصله گرفت. اگرچه در این بین رییس‌جمهور نیز در عرصه اقتصادی افزایش ۳۸ درصدی قیمت حامل‌های انرژی را در سال جاری منتفی اعلام کرد تا به این واسطه صنعت پتروشیمی را از نگرانی در تامین مواد اولیه برهاند. در همین حال نزدیک بودن پایان سال مالی بیشتر شرکت‌های کارگزاری و الزام به تسویه اعتبارات، فشار عرضه‌ها را در بازار سرمایه دوچندان کرده بود. اما اکنون با رفع نگرانی‌های سیاسی، بازار با استرس کمتری برای تسویه بدهی‌های اعتباری خود به کارگزاران رو به رواست و معامله گران می توانند سهام خود را در شرایط بهتری به فروش رسانند. بر این اساس در فعالیت ۵ روز کاری بورس تهران در هفته منتهی به بیستم شهریوماه امسال، حجم و ارزش معاملات به ترتیب از رشد ۱۱ و ۹/۱۸ درصدی برخوردار شد. همچنین با افزایش ۲۱ درصدی تعداد خریداران در این بازار تعداد دفعات معاملات نیز از افزاش ۲۷ درصدی برخوردار بود. به این ترتیب در پی معامله یک میلیارد و ۸۷۰ میلیون سهم و حق تقدم به ارزش ۷ هزار و ۳۶۹ میلیارد ریالی، شاخص کل بورس تهران با بازدهی ۷۵/۱ درصدی همراه شد.

رشد بورس در سایه صلح