تجربه خصوصی‌سازی مخابرات در کشورهای مختلف
گروه بورس - مخابرات یکی از بزرگ‌ترین بنگاه‌هایی است که در بیشتر کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه به بخش خصوصی واگذار شده است.
در کشورهای توسعه یافته عضو OECD بزرگ‌ترین فعالیت واگذار شده از سال ۱۹۹۱ تا ۲۰۰۱ را مخابرات به خود اختصاص داده است. این موضوع شامل بیشترین درآمد حاصل از خصوصی‌سازی این فعالیت و همچنین بیشترین سهم واگذارشده است که روند افزایشی واگذاری این بخش در این کشورها از سال ۱۹۹۲ نشان از موفقیت نسبی واگذاری این بخش دارد. تجربه برخی کشورها در رابطه با خصوصی‌سازی مخابرات به شرح زیر است:
مکزیک: در کشور مکزیک واگذاری شرکت‌های مخابرات به صورت عمده در سال ۱۹۹۰ شروع شد. ابتدا ۷/۵۱درصد شرکت TELEMEX در ۶ مرحله از سال ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۴ در مجموع به ارزش ۷/۶۸۷۴میلیون دلار واگذار شد.
سهام فروخته شده عمدتا به سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی واگذار شد که حضور سرمایه‌های خارجی در صنعت مخابرات چشمگیر است. بعد از این شرکت، ۲ شرکت کوچک تجهیزات مخابراتی به ارزش ۸/۲۵میلیون دلار به صورت کلی واگذار شد. در مرحله بعد در سال ۱۹۹۷، شرکت Satelites با واگذاری ۷۵درصد از سهام خود به سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی به ارزش ۱/۶۷۸میلیون دلار خصوصی‌سازی مخابرات را ادامه داد.
مالزی: کشور مالزی نیز واگذاری مخابرات و شرکت‌های تابعه را عمدتا طی سال‌های ۱۹۹۹۰-۱۹۹۲ با واگذاری کمتر از ۳۰درصد سهام یکی از شرکت‌ها به ارزش ۴/۱۷۴میلیون دلار و فروش دارایی‌های یکی از شرکت‌های تجهیزات مخابرات (Telcome Malaysia convertible bond) به ارزش ۱۹۰میلیون دلار ادامه داد. سهم عمده بخش مخابرات مالزی در دست دولت است.
چین: کشور چین نیز از پیشگامان خصوصی‌سازی در دهه اخیر است. چینی‌ها ۳ شرکت عمده مخابراتی خود را طی سال‌های ۱۹۹۹-۱۹۹۴ به ارزش ۴/۶۲۰۸میلیون دلار به سرمایه‌گذاران خارجی واگذار کردند. البته چین نیز مانند مالزی سهم عمده‌ای (بیش از ۵۰درصد) از سهام این شرکت‌ها را در دست دارد.
برزیل: کشور برزیل با واگذاری ۱۶ شرکت مخابراتی (تجهیزاتی و کاربردی) طی سال‌های ۲۰۰۲-۱۹۹۶ در مجموع به ارزش ۴/۲۰۷۷۱ میلیون دلار بخش عمده‌ای از سهام دولت در زمینه مخابرات را واگذار کرد. اکثر سهام شرکت‌های مخابراتی طی سال‌های ۱۹۹۷-۱۹۹۸ در چندمین مرحله به فروش رسید. شرکت بزرگ B-Bond mobile در ۵ مرحله به شرکت‌های آمریکایی، ژاپنی و کانادایی فروخته شد. شرکت Tek sudeste با سرمایه‌گذاری بالغ‌بر ۱۱۶۸میلیون دلار به یک شرکت خارجی فروخته شد. درخصوص شرکت‌هایی هم که به صورت سهامی خصوصی شده‌اند، بیش از ۵۱درصد سهام آنها واگذار شده است. اوج خصوصی‌سازی در این صنعت مربوط به بخش تلفن ثابت مخابرات بود که در سال ۱۹۹۸ واگذار شد.
در یک نگاه دیگر، بعضی از تعرفه‌های تلفن (همراه و ثابت) پس از واگذاری افزایش داشته و بعضی دیگر کاهش داشته است. نرخ مکالمات تلفن ثابت (۳ دقیقه اول مکالمات)، نرخ مکالمات موبایل و سرویس‌های بین‌المللی در سال‌های پس از واگذاری کاهش داشته است.
ترکیه: در کشور ترکیه نیز روند فروش شرکت‌های مخابراتی در ۳ شرکت بزرگ ادامه پیدا کرد. شرکت بزرگTeletas Telkom طی سال ۱۹۹۸-۱۹۹۳ در ۵ مرحله به سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی واگذار شد، ولی دولت ترکیه بیش از ۶۰درصد سهام مخابرات را در دست دارد.
با بررسی روند واگذاری شرکت‌های مخابراتی در چند کشور فوق می‌توان چنین استنباط کرد که خصوصی‌سازی این فعالیت از موفقیت چشمگیری برخوردار بوده است. در نظر گرفتن سهم این بخش از کل خصوصی‌سازی و درآمد حاصل از فروش این بخش در کشورهای مختلف نیز می‌تواند موید این مطلب باشد.
منبع: سیاست‌های کلی توسعه بخش‌های غیردولتی از طریق خصوصی‌سازی
ارسال نظر