سونامی‌‌‌اوراق!
عکس: نگار متین‌نیا
گروه بورس-همایون دارابی: بازار داد و ستد سهام در شرایطی امروز (شنبه) فعالیت خود را آغاز می‌‌‌کند که در مسائل کلان برخی از تغییرات می‌‌‌تواند تاثیراتی را بر بازار برجای بگذارد.

در بازار سهام معامله‌‌گران در تحولات سیاسی شاهد تداوم جنگ لفظی در حوزه بین‌‌الملل به ویژه متعاقب تحولات رخ داده در گروه هشت و اتحادیه اروپا هستند. هر چند که انتظار نمی‌‌‌رود شرایط به سوی یک برخورد سنگین به ویژه در مورد صدور قطعنامه قوی و جدیدی منجر شود، اما تنش‌‌های اخیر می‌‌‌تواند شرایط را برای بنگاه‌‌های اقتصادی که دارای فعالیت قابل ملاحظه‌‌ای در سطح بین‌‌المللی هستند، نگران کننده کند. در همین حال نتایج رای گیری در آژانس بین‌‌المللی انرژی اتمی‌‌‌نیز خبر مناسبی برای سیاست خارجی کشورمان به شمار نمی‌‌‌رود.
در همین حال در صحنه سیاسی داخلی حاکمیت آرامش نسبی سبب شده است تحولات اقتصادی در آرامش پدید آمده به روند طبیعی خود بازگردند. همین امر سبب شده است بازار با فاصله گرفتن از تحولات سیاسی در معرض تاثیر پذیری از شرایط اقتصادی قرار گیرد.
در حال حاضر معامله‌‌گران در تحولات اقتصادی در انتظار ۴ مساله کلی هستند. این مسائل شامل تعیین ترکیب وزرای اقتصادی دولت، سرانجام طرح تحول اقتصادی، کلیات و اهداف برنامه پنجم و اعلام انتشار گسترده اوراق مشارکت هستند.هر چند که سه مساله اولی برای معامله‌‌گران شناخته شده و تا اندازه‌‌ای قابل پیش‌‌بینی است، اما مساله طرح انتشار میزان قابل ملاحظه اوراق مشارکت در دو حوزه نفتی و نیرو موضوعی جدید برای بازار است که ازروز چهارشنبه در معرض دید معامله‌‌گران قرار گرفته است این اقدام می‌‌‌تواند تاثیرات گسترده‌‌ای را برای بخش‌‌های مختلف اقتصاد کشور برجای بگذارد. جمع آوری سنگین نقدینگی از سطح جامعه با پیشنهاد نرخ ۱۸تا ۱۹درصد می‌‌‌تواند ضمن کاهش نرخ تورم، شرایط جذب نقدینگی برای بازار سرمایه و بازار پول را سخت کند. بر‌اساس طرح اولیه قرار است ۱۲میلیارد دلار اوراق مشارکت پارس جنوبی و یک‌‌میلیارد دلار در حوزه نیرو منتشر شود. هر چند که در حال حاضر مجوز انتشار اوراق مشارکت ۵/۱میلیارد یورو است که از سطح پیشنهادی وزارت نفت در مورد انتشار ۱۲میلیارد دلار اوراق مشارکت کمتر است اما در سطح کنونی نیز انتشار این میزان اوراق می‌‌‌تواند تاثیر وسیعی را برجای بگذارد. مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران چندی پیش از این طرح به عنوان سهیم شدن مردم در میدان پارس جنوبی خبر داده بود. وی با اشاره به اینکه انتشار اوراق مشارکت ارزی و ریالی سفره پاک و بدون بوروکراسی برای سهیم شدن ایرانیان سراسر دنیا در طرح‌‌های تولید نفت و گاز در کشور است، افزود: انتشار اوراق مشارکت برای اجرای طرح‌‌های تولید نفت و گاز جسارت دولت نهم است و تا‌کنون هیچ دولتی شجاعت این اقدام را نداشته است.
وی افزود: اولویت وزارت نفت برای استفاده از منابع مالی جمع آوری شده از انتشار این میزان اوراق مشارکت توسعه فازهای (16-15) و (18-17) توسعه میدان گازی پارس جنوبی است، که در سال اول 4‌‌میلیارد و 245‌‌میلیون دلار اوراق، 4‌‌میلیارد و 100‌‌میلیون دلار در سال دوم و 3‌‌میلیارد و 900‌‌میلیون دلار در سال سوم است.
به گفته وی، برای انتشار مابه التفاوت یک‌‌میلیارد یورو با ۴‌‌میلیارد و ۲۴۵‌‌میلیون دلار درخواستی وزارت نفت در مرحله اول، دولت متمم بودجه را به مجلس ارائه می‌‌‌دهد. در تحولات اقتصادی همچنین ‌‌باید به تلاش‌‌های صورت گرفته در حوزه دولت برای فعال‌‌سازی مسکن مهر اشاره کرد که این امر می‌‌‌تواند به رکود بیشتر بازار مسکن منجر شود که تا حدودی می‌‌‌تواند برای بازار سرمایه در جذب منابع در دراز مدت موثر باشد.
در مورد مسائل اقتصادی، کارشناسان شاهد سه سالگی اصل 44 هستند.اصل 44 و اجرای آن سرفصلی مهم در تحولات بازار سرمایه به شمار می‌‌‌رود. بند ج اصل 44 قانون اساسی در تاریخ 10 تیرماه 85 توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شده و تا کنون براساس آن شماری از بزرگترین بنگاه‌‌های اقتصادی کشور وارد بازار سرمایه شده‌‌اند. اجرای این اصل هر چند که با انتقادی در مورد سرعت پایین اجرا مواجه است، اما عدم انعکاس کارنامه‌‌های عملکرد بازار سرمایه در مورد اجرای این اصل نیز سوال برانگیز است.
در صحنه اقتصاد جهانی، انتشار گزارش اشتغال در آمریکا و اعلام افزایش بیکاری در آمریکا به رکوردی ۲۶ساله سبب شد، بهای برخی از فلزات رنگین افتی را شاهد باشد. بهای مس؛ در آخرین معاملات به زیر ۵هزار دلار بازگشته است. بهای بقیه فلزات نیز عموما ثابت باقی مانده است؛ بهای آلومنیوم در حد یک هزار و ۶۱۱دلار، روی یک هزار و ۵۴۹دلار و سرب در حد یک هزار و ۷۰۸دلار مانده است. در بازار فلزات لندن بهای بیلت نیز در حد کمتر از ۴۰۰دلار ثابت بود هر چند که بهای بیلت ۳۹۰دلاری جنوب شرق آسیا بهتر از هفته گذشته است. شاخص بالتیک نیز زیر سقف ۴هزار دلار در رقم ۳هزار و ۷۴۲واحد باقی مانده است. در بازار نفت نیز قیمت نفت برنت با کاهشی نسبی در حد ۶۶دلار در بشکه باقی مانده است. در درون بازار سرمایه معامله‌‌گران در هفته گذشته شاهد انتشار گزارش فدراسیون بین‌‌المللی بورس‌‌ها و اعلام موقعیت مناسب بورس تهران بودند. به گزارش این فدراسیون بورس تهران در یک سال منتهی به ماه مه‌‌‌۲۰۰۹ تنها بورس جهان بود که به رشد شاخص دست یافت و با افزایش ۲۰‌‌درصدی در ارزش کل بورس، ارزش آن از ۴۸‌‌میلیارد و هفتصد‌‌میلیون دلار در پایان سال ۲۰۰۸ به بیش از ۵۲‌‌میلیارد و هفتصد‌‌میلیون دلار در پایان ماه مه‌‌‌سال جاری افزایش یافته است.
در درون بازار سرمایه همچنین معامله‌‌گران شاهد صدور مجوز فعالیت دومین صندوق‌‌های سرمایه‌‌گذاری بزرگ امین گلوبال است. در همین حال در مساله صندوق‌‌های سرمایه‌‌گذاری، معامله‌‌گران با ابهاماتی در مورد عدم انتشار ترکیب پرتفوی این صندوق‌‌ها مواجه‌اند. در صورت انتشار صورت پرتفوی صندوق‌‌های سرمایه‌‌گذاری معامله‌‌گران می‌‌‌توانند در شرایطی که بازار اقتضا کند اقدام به پوشش یا خرید جبرانی صندوق‌‌ها کنند.
این امر به ویژه در شرایطی که سهامی‌ ‌‌در صف خرید یا صف فروش هستند یا معامله‌‌گران امکان اتخاذ موقعیت معاملاتی خاصی دارند را فراهم می‌‌‌سازد. در کنار مساله صدور مجوز صندوق امین، معامله‌‌گران در دو هفته آینده شاهد عرضه سهام شرکت حفاری خواهند بود. انتظار می‌‌‌رود در هفته جاری مراسم معارفه حفاری که شرکت ۴۵۱بورس به شمار می‌‌‌رود در روز‌‌های پایانی هفته جاری برگزار شده و در روزهای نخست هفته آینده نیز این سهم راهی تابلو شود. با عرضه حفاری شمال معامله‌‌گران در چند ماه آتی نیز احتمالا شاهد عرضه سه شرکت بیمه دولتی خواهند بود.
در بازار چه خبر بود؟
در بازار روز چهارشنبه معامله‌‌گران شاهد بازاری متعادل با تقابل عرضه‌‌های قابل ملاحظه‌‌ بودند که در نهایت به رشد مناسب شاخص ناشی از بازگشایی نمادهای ملی مس و فولاد خوزستان منتهی شد. در بازار روز چهارشنبه معامله‌‌گران با توجه به افزایش ترافیک برگزاری مجامع، شاهد توقف و بازگشایی شمار قابل ملاحظه‌‌ای از نمادها بودند که این امر سبب شد روند کلی معاملات تحت تاثیر قرارگرفته شود که در روز چهارشنبه این تاثیرات پر‌رنگ‌‌تر از روزهای قبل به چشم ‌خورد.
در معاملات چهارشنبه در گروه فلزی نماد ملی مس در شرایطی بازگشایی شد که افزایش بهای پیش‌‌بینی شده فروش مس از 4هزار دلار در هر تن به 4هزار و 200دلار در هر تن سبب شد تا پیش‌‌بینی سود شرکت از رقم 517ریال به 673ریال سبب شد تا این نماد با جهش قیمتی مواجه شود. جهشی که البته می‌‌‌تواند زمینه‌‌سازی برای مجمع هفته جاری ملی مس باشد. در گروه فلزی نماد فولاد خوزستان نیز روز چهارشنبه بازگشایی شد که پس از معاملات سوال برانگیز اولیه این نماد در قیمت 4هزار و 199ریال، در نهایت شاهد بازدهی مثبت برای معامله گرانی بود که در مجمع شرکت حاضر شده بودند.ملی مس با 10درصد و فولاد خوزستان با 7درصد بازدهی مواجه شدند.
در گروه خودرویی بازار شاهد انتقال ۸/۳۲درصد سهام موتورسازان تراکتور‌‌سازی از سوی سازمان گسترش به آستان قدس رضوی بود، این معامله که برای رد دیون صورت گرفته است سبب خواهد شد تا موتورسازان نیز به پرتفوی آستان اضافه شود. آستان قدس در هفته گذشته با فروش بخشی از سهام خود در بانک ملت باردیگر در بازار سرمایه حاضر شده بود.
در گروه سیمانی معامله‌‌گران روز چهارشنبه شاهد تداوم معاملات پرحجم در نماد فارسیت دورود بودند. معاملات پرحجم چهارشنبه به داد و ستد نزدیک به 10درصد سهام فارسیت دورود منجر شد. در همین شرایط اگر چه انگیزه این معاملات مشخص نیست اما ترکیب سهامداری فارسیت دورود فرصت حضور سهامداران در هیات مدیره شرکت را می‌‌‌دهد.
رشد ارزش فارسیت دورود همچنین تاثیر مثبتی را بر نماد سیمان دورود مالک ۳۲درصدی فارسیت دورود گذاشته است. سیمان دورود در خلال هفته گذشته و روز چهارشنبه با صف خرید همراه بود که به عرضه‌‌هایی در حد حجم مبنا منجر شد.
در گروه بانکی معامله‌‌گران در روز چهارشنبه همچنان شاهد معاملاتی نسبتا مناسب بودند که به رشد ارزش سهام بانک سینا در کنار ادامه صف خرید بانک پارسیان منجر شد.
در نماد بانک ملت به‌رغم آنکه تا کنون ترکیب خریداران بلوک‌‌های‌ ‌درصدی اعلام نشده است، رییس سازمان خصوصی‌‌سازی از حضور خریداران خارجی در ترکیب خریداران بلوک ۵درصدی اول بانک ملت خبرداده است. در نماد مخابرات ایران معامله‌‌گران شاهد انتشار صورت‌‌های حسابرسی شده شرکت‌‌های زیرمجموعه مخابرات بودند که اکثریت این گزارش‌‌ها با افت سود و درآمد شرکت‌‌های زیرمجموعه همراه بود که این مساله به ویژه در مورد ارتباطات سیار عمده‌ترین شرکت زیر مجموعه مخابرات نیز صدق می‌‌‌کند.
هر چند که بخش عمده مساله مخابرات در حال حاضر احتساب سود برداشتی دولت در قالب هزینه یا سود تکلیفی است اما حتی با حل این مساله شرایط نمی‌‌‌تواند برای مخابرات تغییر جدی را در کلیت مساله (صرف نظر از افزایش یا کاهش محدود سود)ایجاد کند. در مورد مخابرات خدمات پیام کوتاه این شرکت نیز پس از آنکه قطعی 21روزه آن نگرانی در مورد درآمدهای مخابرات ایجاد کرده بود، وصل شده است.
مدیرعامل مخابرات ایران در مورد تاثیرات قطعی سیستم پیامک خاطرنشان کرده است: مخابرات از بابت پیامک‌ها درآمد اضافی داشته که حالا ندارد و از طرفی از بابت آنچه که از بودجه و درآمد از ابتدا تنظیم کرده و جزئیات آن را از بابت مکالمه، GPRS یا پیامک و غیره مشخص می‌کنیم، عقب نیستیم و سه دوازدهم آن محقق شده است. در گروه تجهیزات معامله‌‌گران در نماد آذراب با انتشار خبر تغییر مدیر عامل این شرکت مواجه‌اند. براساس این خبر آقای بهمنش معاونت پروژه‌‌های آذراب که پیش از این در مقطعی نیز مدیر کارخانه بوده، عهده‌دار سمت مدیرعاملی شرکت شده است. در گروه معدنی خبرهای منتشره حکایت از افتتاح کارخانه گندله‌‌سازی گل گهر در هفته جاری در مراسمی‌‌‌ با حضور رییس جمهوری دارد.
گروه معدنی که در هفته گذشته صدرنشینی بازار را به خود اختصاص داده بود، در روز چهارشنبه نیز همچنان این جایگاه را در اختیار داشت هر چند که وجود فروشندگان پرقدرت در این گروه سبب شده است معامله‌‌گران با نگرانی عرضه‌‌های ناگهانی مواجه‌ باشند.