برداشت 3گانه
گروه بورس - همایون دارابی: بورس اوراق بهادار روز چهارشنبه در کمال تعجب با تغییر روند بازار تحت‌تاثیر انتشار گزارش 16نماد اطلاعاتی آمریکا بود.
بازار چهارشنبه شاهد انتشار گزارشی بود که کمتر کسی انتظار انتشار آن را داشت. با انتشار این گزارش در فضای رسانه‌ای آمریکا، تفسیر و برداشت از آن ذهن معامله‌گران را به خود مشغول کرد؛ از این رو معامله‌گران در بازار چهارشنبه به سه گروه مشخص تقسیم شدند.

گروه نخست که همچنان فروشنده سهام بودند در نمادهایی نظیر فولاد مبارکه، گل‌گهر، چادرملو، فولاد خوزستان و مپنا حضور داشتند و از فرصت فروش سهام استفاده کرده و به نقد کردن پرتفوی خود پرداختند. از دیدگاه این گروه، گزارش منتشر شده تغییری فوری در شرایط سیاسی پرونده هسته‌ای ایجاد نکرده و تاثیر آن موقتی است. در برابر این گروه، بخشی از معامله‌گران و خریداران قرار داشتند که گزارش منتشر شده را در جهت مرتفع کردن احتمال استناد به گزینه نظامی در تحولات پیش روی پرونده هسته‌ای و همچنین موجب از بین رفتن اجماع بین‌المللی در قبال مساله هسته‌ای کشورمان و در نهایت ناتوانی گروه 5+1 در تدوین قطعنامه جدید علیه کشورمان ارزیابی کردند. از دیدگاه این گروه قیمت‌های کاهش یافته کنونی فرصت نوسان‌گیری را برای خریداران فراهم می‌آورد که این گروه تلاش کردند از این فرصت استفاده کنند. در این میان، گروه سوم معامله‌گران با توجه به تعطیل پایان هفته و عدم جمع‌بندی روشن در مورد تحولات، تصمیم‌گیری را به روزهای نخست هفته‌جاری موکول کنند و ریسک تحولات ناگهانی و خارج از دسترس فعالان بورس اوراق بهادار را متحمل نشدند.
در‌حال‌حاضر تفسیر و توصیف گزارش سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا، عمده‌ترین توجه کارشناسان و معامله‌گران بازار را به خود اختصاص داده است. با توجه به اینکه این تحول در خارج از جغرافیای سیاسی کشورمان نیز رخ داده است،ارزیابی از آن نیز امری دشوار است، بنابراین در ۳روز گذشته مجموعه‌ای از تحلیل‌ها و برداشت‌های متفاوت و متناقض از این گزارش در رسانه‌های عمومی منتشر شده است که در این میان تحلیل دکتر لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی، در مورد لزوم «برخورد هوشیارانه با این گزارش» از اهمیت بالایی برخوردار است. تحلیلی که البته در خود احتمال تغییر فاز در رفتار آمریکایی‌ها را نیز دارد. با توجه به نگرانی بازار از احتمال صدور قطعنامه جدید (که صدور آن در هفته گذشته قطعی تلقی می‌شد) کارشناسان بازار در حال حاضر در انتظار شرایط حاکم بر قطعنامه آتی شورای امنیت هستند. در صورتی که تحولات اخیر در این روند خللی وارد کند، بازار فرصت رشد خواهد یافت در غیر این صورت بازار نمی‌تواند شرایط خوشبینانه‌ای را تجربه کند.
بازار سرمایه کشور در حال حاضر علاوه بر تحول رخداد در صحنه مسائل سیاسی در موارد کلان دیگر نیز با تغییراتی مواجه است. در تحولات کلان اقتصادی تغییرات در دولت و به خصوص تغییر مدیریت در برخی از بانک‌های تخصصی از اهمیت بالایی برخوردار است. برکناری وزیر آموزش و پرورش و مدیرعامل بانک کشاورزی بخش تازه سریال دنباله‌دار تغییرات در دولت است. از سویی طرح مباحثی در مورد اصلاحیه بودجه و لایحه بودجه سال 87 نیز در این بخش در شکل‌دهی فضای آتی اقتصاد کشور از اهمیت بالایی برخوردار است.
از سوی دیگر تحولات در بازار سرمایه نیز از اهمیت برخوردار است. در این میان افزایش چشمگیر انتشار خبرهایی مبنی بر برخورد قضایی با تخلفات بازار و دیدار مسوولان بازار و مسوولان مجتمع قضایی ویژه مسائل اقتصادی از اهمیت برخوردار است. هر چند که دخالت قوه قضائیه در مسائل بازار سرمایه می‌تواند در انتظام بیشتر بازار موثر باشد، اما این مساله بدون توجیه اولیه فعالان بازار نمی‌تواند با موفقیت همراه شود. ضعف اطلاع‌رسانی در زمینه توجیه فعالان بازار و تشریح موارد تخلف و دامنه رسیدگی‌ها ضمن آنکه امکان سوءبرداشت‌ها و کاهش انگیزه را فراهم می‌آورد، امکان خروج نقدینگی و فعالان از بازار را نیز موجب می‌شود. با توجه به اینکه بازارهای موازی بورس، حتی در نظام بانکی تهدیدات مشابهی را در بر ندارد، تشدید مقرارت می‌تواند عامل کاهنده بازار باشد؛ به ویژه آنکه رسیدگی اولیه نیز در حال حاضر نه توسط کانون‌های خود انتظام که توسط سازمان صورت می‌گیرد.
در تحولات موثر بر بازار احتمال پذیرش شرکت‌های جدید وجود دارد.با توجه به عدم استقبال بازار خرید سهام بلوکی شرکت‌‌های دولتی، عرضه حتی 5درصد از سهام بانک ملت نیازمند حداقل 65میلیارد تومان نقدینگی است که حجم منابع مالی در بازار کنونی به چشم نمی‌خورد.
از سویی عرضه‌های جدید به طور مستقیم وابسته به تصویب طرح پیشنهادی بورس به هیات دولت در مورد حفظ حقوق خریداران شرکت‌های دولتی است، ضمن آنکه برخی کارشناسان بر این عقیده‌اند تصویب طرح پیشنهادی بورس در هیات دولت می‌تواند موجب تقویت عمومی بازار شود.
در همین شرایط، نامشخص بودن تکلیف برخی از شرکت‌های بورسی که اخیرا از آنها به عنوان اخراجی از بورس یا مشمول تابلوی چهارم نام برده
شده است، برای سهامداران به ویژه سهامداران جزء، مشکلاتی را فراهم آورده است.
این امر به ویژه در مورد چهار شرکت مهرام، ایرانیت،‌ آزمایش و پیام بیشتر ملموس است.
این چهار شرکت در هفته گذشته به عنوان مشمولان مقررات تابلو چهارم یاد شده بودند که به‌رغم برخورداری از شمار بالای سهامدار جزء و مراجعه مکرر جهت تعیین تکلیف سهام، هنوز وضعیت این شرکت‌ها روشن نشده است.
در بازار چه خبر بود؟
معامله‌گران در بازار چهارشنبه شرایطی متفاوت از روز سه شنبه را شاهد بودند. با انتشار گزارش نهادهای اطلاعاتی آمریکا در مورد صلح‌آمیز بودن فعالیت اتمی کشورمان نمادهای منفی بازار سه‌شنبه در صدر تقاضا قرار گرفتند.
چادرملو، گل‌گهر، فولاد خراسان، فولاد خوزستان و سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی و بانک پارسیان از جمله نمادهایی بودند که با صنف خرید مواجه شدند. در این میان نمادهایی از جمله فجر گالوانیزه و فولاد مبارکه نیز با جمع‌آوری صف‌های فروش مواجه شدند، اما هر دو نماد با عرضه‌های سنگین مجددا به صف فروش فرو رفتند که در این میان فولاد مبارکه دادوستد 4/59میلیون سهم به ارزش 19میلیارد تومان را شاهد بود که حجم قابل‌ملاحظه‌ای بود.
در معاملات چهارشنبه در گروه فلزی، بهای جهانی فلزات همچنان روند ضعیفی را شاهد بود که این امر بر وضعیت نمادهای مرتبط از جمله ملی مس موثر بود؛ هرچند که ملی مس پس از مدت‌ها دادوستد بیش از یک میلیون سهم را برای خروج از گره معاملاتی شاهد بود. بهای مس در بازارهای جهانی در حد ۶هزار و ۶۰۰دلار در هر تن، آلومینیوم ۲هزار و ۳۸۱دلار در هر تن و روی ۲هزار و ۳۱۶دلار در هر تن بوده است.
در گروه تجهیزات نماد مپنا در حالی شاهد تداوم دفاع سهامداران عمده بود، (در نرخ عرضه اولیه یک هزار و 350ریال) که گروه مپنا (شامل مپنا، مپنا بین‌الملل و توسعه پروژه‌های مپنا) با شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران در تاریخ دهم مهرماه قرارداد تامین یکصد دستگاه توربو کمپرسور را منعقد کرده است که ارزش این قرارداد 60ماهه 825میلیون و 50میلیارد ریال است. این قرارداد دومین قرارداد سنگین مپنا در کنار طرح LNG در سه ماه اخیر به شمار می‌رود.
در گروه سیمانی کمبود گاز موجب کاهش تولید واحدهای سیمانی از جمله سیمان تهران شده است.
کمبود گاز موجب توقف خطوط تولیدی این واحد شده است، کمبود گاز همچنین بر تولید مبارکه نیز تاثیر گذاشته است که این مساله ممکن است دستیابی به تولید نهایی این واحد در سال جاری را با مشکل مواجه کند.
در مجموع بازار چهارشنبه بازاری متفاوت از ایام دیگر هفته بود، اما در شرایط کلی معاملات در کل هفته تغییری ایجاد نکرد. بازار چهارشنبه شاهد افت ۴/۱۵واحد شاخص بود. با توجه به این شرایط شاخص در کل هفته ۶/۲۰۸واحد افت کرد. شمار خریداران در هفته گذشته نیز به دلیل رکود بازار ۶۲/۲۳درصد کاهش یافت.