گارو هوانسیان‌فر *

لازم است یادآوری کنم که این سری نوشتارها «موسسات حسابرسی معتبر» در رابطه با موسسات حسابرسی در کشورمان نیست و در رابطه با موسسات حسابرسی خارج از مرزهای ایران است. همانطور که قبلا بارها در نوشته‌هایم اشاره کرده‌ام، اخذ مدرک حسابدار رسمی، اول و شروع کار حسابرسی یا حسابداری حرفه‌ای است. شخصی که آزمون جامعه حسابداران رسمی ایران را گذرانده و عنوان حسابدار رسمی را به دست آورده، جایگاه او درست در اول جاده حسابرسی یا حسابداری حرفه‌ای است. این جاده ابتدا دارد ولی انتها ندارد. هر چند سال هم در این حرفه‌ها، به خصوص حرفه حسابرسی کار کنید، باز متوجه می‌شوید که بسیاری از مطالب را در حرفه خود نمی‌دانید و در مواردی هم حتی روحتان از آن مطالب خبر دار نیست. بله، تعجب نکنید. واقعیت امر چنین است، مگر اینکه بخواهید که به خودتان حقیقت را نگویید و آن را نپذیرید.

کسی که آزمون جامعه حسابداران رسمی ایران را گذرانده و عنوان حسابدار رسمی را به دست آورده، باید بداند که مطالعات او به اتمام نرسیده و در کار حسابرسی حرفه‌ای یا کار حسابداری حرفه‌ای تسلط کامل ندارد. باید از همان روزی که عنوان حسابدار رسمی را کسب کرده،شروع به مطالعه مطالب حسابداری، حسابرسی، قانون مالیات‌ها و... به صورت سیستماتیک کرده و این مطالعات باید تا روزی که در سمت حسابدار رسمی به عنوان حسابرس یا حسابدار مشغول به کار حرفه‌ای است، ادامه داشته باشد.

هیچ حسابدار رسمی، به‌خصوص حسابداران رسمی جوان، این فکر را هرگز به ذهنشان خطور ندهند که با گذراندن آزمون جامعه حسابداران رسمی ایران و کسب عنوان حسابدار رسمی، دیگر نیازی به مطالعه ندارند و کار مطالعه آنها تمام شده و تنها باید به کار حسابرسی یا کار حسابداری بپردازند. بعضی‌ها این تصور باطل را دارند که مطالعه و کتاب مربوط می‌شود به دوران دانشجویی.

نظر حرفه‌ای من این است که کسانی که آزمون جامعه حسابداران رسمی ایران را می‌گذرانند، در صورتی‌که مایل هستند در حرفه حسابرسی کار خود را ادامه دهند و روزی هم به عنوان شریک در یک موسسه حسابرسی مشغول به کار شوند، بهتر است که بلافاصله بعد از اخذ عنوان حسابدار رسمی، در یک موسسه حسابرسی معتبر مشغول به کار شوند و حداقل پنج سال سابقه کاری حسابرسی مفید داشته باشند تا در صورت داشتن سایر قابلیت‌های حرفه‌ای، به عنوان شریک بتوانند در یک موسسه حسابرسی مشغول به کار شوند.

شریک یک موسسه حسابرسی معتبر بودن، نیاز به معلومات حرفه‌ای در سطح بسیار بالا و تجربه کاری مفید کافی دارد. بسیاری از مطالبی که در کارهای حسابرسی با آن روبه‌رو می‌شویم، در هیچ کتابی نوشته نشده است. بنابراین، علاوه بر داشتن معلومات حرفه‌ای در سطح بسیار بالا، نیاز به تجربه مفید حرفه‌ای کافی نیز هست و هر قدر سال‌های تجربه مفید زیاد‌تر شود، یک حسابرس در کار خود زبده‌تر می‌شود.

درباره سابقه کاری مفید هم قبلا بسیار بحث کرده ام و در اینجا فقط به صورت خلاصه اشاره می‌کنم حسابرسی که در یک موسسه حسابرسی کار می‌کند، باید عملا آستین‌ها را بالا زده و از کیلومتر صفر کار حسابرسی را شروع و درجات کمک حسابرس، حسابرس، حسابرس ارشد و... را طی سال‌ها بگذراند.

شخصی که در یک موسسه حسابرسی و لو اینکه آن موسسه یک موسسه حسابرسی معتبر باشد، به عنوان ماشین امضا یا مبصر یا ناظم کادر حسابرسی بوده و عملا در کارهای حسابرسی نقشی نداشته یا نقش کمرنگی داشته، تعداد سال‌های کاری او به هیچ عنوان سابقه کاری مفید به حساب نمی‌آید. یک حسابرس خوب حسابرسی است که در صنایع مختلفی حسابرسی کرده باشد و کلیه حساب‌هایی که در بیشتر صورت‌های مالی وجود دارد، رسیدگی کرده باشد. علاوه بر این، مطالعات حرفه‌ای مداوم هم باید داشته باشد. قرار نیست کسی که عنوان حسابدار رسمی را به دست می‌آورد، بلافاصله با چند نفر از دوستان خود که از نظر معلومات و تجربه کاری در یک سطح قرار دارند، یک موسسه حسابرسی دایر کنند و نام آن را احتمالا «موسسه حسابرسی دوستان» بنامند.

مطلب دیگری هم که می‌خواستم بیان کنم این است که شخصی که عنوان حسابدار رسمی را بدست آورده، باید حداقل پنج سال در رشته حسابرسی کار مفید انجام داده و در صورتی که حائز شرایط لازم برای شریک شدن باشد، به عنوان شریک رده پایین در یک موسسه حسابرسی استخدام شود. هرگاه این شخص در یک موسسه حسابرسی به عنوان شریک رده پایین استخدام شد، طی سال‌های بعد و با توجه به قابلیت کاری او،می تواند درجات در نظر گرفته شده برای شرکاء را طی کند تا در نهایت جزو شرکای رده بالای آن موسسه شود.

حال با توجه به این نوشتار و نوشتار‌های قبلی، نام چند موسسه حسابرسی را از لیست اولیه که از موسسات حسابرسی معتبر تهیه کرده بودید، حذف کرده‌اید؟

*عضو پیوسته انجمن حسابداران خبره مدیریت انگلستان، حسابدار خبره مدیریت جهانی