فرشاد به‌آبادی

نقش‌پذیری یک نام تجاری موضوع بسیار مهمی در جایگاه‌سازی آن دارد. نقش‌پذیری واژه‌ای است که جانورشناسان برای توصیف نخستین رویارویی یک حیوان تازه متولد شده با مادر، به کار می‌برند. تنها چند ثانیه طول می‌کشد که هویت مادر برای همیشه در حافظه حیوان تازه به دنیا آمده نقش بندد. ممکن است به نظر شما تمامی اردک‌ها مثل هم باشند، اما حتی یک جوجه اردک یک روزه، اگر که تمامی این پرندگان را در هم کرده باشند، همیشه مادرش را

تشخیص می‌دهد.

البته این کاملا هم صحیح نیست، اگر فرآیند نقش‌پذیری با جایگزینی یک سگ، گربه یا حتی انسان مختل شده باشد، جوجه اردک این جایگزین را به جای مادر طبیعی‌اش می‌گیرد و اینکه این موجود چقدر متفاوت به نظر برسد هم اهمیتی ندارد.

اگر جایگاه‌سازی یک نام تجاری به‌طور صحیح در بازار صورت نگیرد همین اتفاق برای مصرف‌کننده خواهد افتاد و مصرف‌کننده نام تجاری دیگری را به عنوان رهبر آن محصول می‌پذیرد.

عاشق شدن هم پدیده‌ای مشابه است. اگرچه انسان‌ها از اردک‌ها مشکل‌پسندترند اما آن قدر هم که فکر می‌کنید مشکل‌پسند نیستند. آنچه بیشترین اهمیت را دارد پذیرا بودن است. دو نفر باید در شرایطی یکدیگر را ملاقات کنند که هر دو پذیرای موضوع باشند. هر دو باید پنجره‌هایی باز داشته باشند، یعنی اینکه هیچ‌یک کاملا عاشق فرد دیگری نباشند. ازدواج به عنوان یک نهاد انسانی بر این مفهوم قرار دارد که اولین بودن بهتر از بهترین بودن است. کسب و کار هم به‌این‌گونه است.

اگر بخواهید در عشق یا کسب‌وکار موفق باشید، برای اولین بودن در ذهن اهمیت قائل شوید. وفاداری به یک نام تجاری در سوپرمارکت‌ها به همین ترتیب به‌وجود می‌آید که وفاداری به همسر در ازدواج شکل می‌گیرد.

نخستین کسی باشید که وارد می‌شوید و بعد مواظب باشید که بهانه‌ای به دست رقبایتان ندهید تا جایگزین شما بشوند. بسیاری از افراد دستمال کاغذی را با نام کلینکس صدا می‌زنند. کلینکس به عنوان یک برند موفق توانست با جایگاه‌سازی مناسب در ذهن مردم به‌عنوان اولین برند در حوزه دستمال‌های کاغذی، بازار را قبضه کند.

در نتیجه کلینکس به همان اندازه که نام تجاری بود به نام ژنریک این محصول هم تبدیل شد. هم‌اکنون مردم در بیش از ۱۸۰کشور جهان این نام را می‌شناسند.

دبیرکل جشنواره بین‌المللی انتخاب برترین نام و نشان‌های تجاری در ایران