گارو هوانسیان‌فر*

مخاطبین این نوشتار، حسابرسان و حسابرسان ارشد در موسسات حسابرسی معتبر هستند. طی سال مالی منتهی به ۲۹ اسفند ماه ۱۳۸۹، یکی از کارکنان شرکت آلفا که به تنهایی مسوول‌ تهیه لیست‌های حقوق، دریافت وجه نقد از بانک و قرار دادن وجوه نقد در پاکت‌های حقوق و دستمزد بوده، مبلغ ۴۰۰ میلیون ریال در مدت چند ماه سوء‌استفاده کرده است. مسوولان‌ شرکت به طریقی این سوء‌استفاده را کشف و از آن کارمند خواستند که پول برداشت شده را به شرکت برگرداند و استعفای خود را تقدیم شرکت کند. نظر به اینکه کارمند یادشده پول برداشت شده را خرج کرده بود، قادر به بازگرداندن آن نشده ولی چند سفته که جمع مبالغ آنها همان مبلغ ۴۰۰ میلیون ریال بود، امضا کرده و به شرکت تحویل داده و شرکت را ترک کرد.

شما، حسابرس مستقل شرکت، در حسابرسی ضمنی از این موضوع مطلع شده‌اید و می‌خواهید مطلب را به صورت کامل بررسی و رسیدگی کنید. مدیر امور مالی شرکت معتقد است که این موضوع به صورت کامل از طرف خود و کارکنان حسابداری شرکت رسیدگی شده و به نتیجه نهایی رسیده و کارمند خاطی نیز اعتراف به سوء‌استفاده همان مبلغی کرده که کادر مالی شرکت با رسیدگی‌های خود به آن رسیده است، یعنی مبلغ ۴۰۰ میلیون ریال. مدیر امور مالی شرکت معتقد است که مدیران شرکت نمی‌خواهند این موضوع دوباره در بین کارکنان شرکت مطرح شود زیرا ممکن است اثر نامطلوبی روی آنها و برای شرکت داشته باشد، بنابراین مدیر امور مالی شرکت از شما که حسابرس مستقل شرکت هستید درخواست کرده که دوباره این مطلب را رسیدگی نکنید تا موضوع در شرکت برای بار دوم مطرح نشود و به رسیدگی‌های انجام شده توسط کادر مالی شرکت اکتفا کنید. شرکت نیز کل موضوع را در تاییدیه مدیران برای حسابرسان مستقل شرکت شرح خواهد داد و آنرا تایید خواهد کرد.یادآور می‌شود در ترازنامه شرکت آلفا در پایان سال مالی منتهی به ۲۹ اسفند ماه ۱۳۸۹، جمع دارایی‌های جاری شرکت ۵۲۰ میلیارد ریال و جمع دارایی‌های آن ۱,۳۷۲ میلیون ریال است.

۱- حال، وظیفه حسابرس در این رابطه چیست؟ آیا باید این موضوع سوء استفاده را به طور مستقل رسیدگی کند یا به رسیدگی کادر مالی شرکت و تاییدیه مدیران اکتفا نماید؟

۲- اثر این موضوع در گزارش حسابرس و گزارش بازرس قانونی چگونه خواهد بود؟۳- با توجه به سوء‌استفاده‌ای که صورت گرفته، چه نقاط ضعفی در کنترل‌های داخلی شرکت آلفا در رابطه با حقوق و دستمزد وجود دارد؟۴- یک برنامه کلی کنترل‌های داخلی برای کل چرخه عملیات حقوق و دستمزد برای شرکت آلفا که شرکت بزرگی است بنویسید.

* عضو پیوسته انجمن حسابداران خبره مدیریت انگلستان