افتتاح بزرگ‌ترین نمایشگاه کتاب تهران

گروه شهری- من یار مهربانم... دانا و خوش‌بیانم... این بیت شعر یادگاری از کتاب فارسی دوران کودکی است، دورانی که قرار بود یار مهربان را برای تمام عمر به یاد بسپاریم، قرار بود هم نشینی با دانای خوش بیان برای همیشه آویزه گوشمان شود؛ شعرش را حفظ کردیم که در روزهای پرمشغله و شلوغ بزرگسالی یادمان نرود که یار بی‌زبان می‌تواند کنارمان باشد و دغدغه‌ها را کاهش دهد؛ اما آیا واقعا این بیت شعر و این یار مهربان کنارمان مانده است؟ حقیقت ماجرا این است دوست هنرمند و با سود و بی‌زیان ما سال‌ها است که به فراموشی سپرده شده و اراده‌ای جدی و کاری اساسی می‌طلبد که به بطن جامعه باز گردد. بی‌شک برگزاری نمایشگاه سالانه کتاب در تهران، پخش کتاب‌ها در اتوبوس یا مترو و تزریق کتاب به کتابخانه‌ها... از جمله راه‌های در دسترس قرار دادن کتاب است، اما کافی نیست. در جامعه‌ای که معجزه پیامبرش «کتاب» ونخستین پیام به پیامبرش «بخوان» است توجه به مساله کتاب و کتابخوانی باید در اولویت برنامه‌ها قرار گیرد. افزایش ۵ برابری حضور ناشران در نمایشگاه یاد یار مهربان در سال‌های اخیر، شهرداری تهران با هدف تقویت و تجهیز کتابخانه‌های مدارس و افزایش سرانه کتابخوانی دانش آموزان و نهادینه شدن این فرهنگ در بین آنها، اقدام به برپایی نمایشگاهی با نام یاد یار مهربان کرده است، امسال نیز از ۱۲ اسفند ماه دهمین نمایشگاه یاد یار مهربان در محل باغ کتاب تهران که فاز نخست آن همزمان با برپایی نمایشگاه افتتاح می‌شود، برگزار شد و تا ۱۸ اسفند ادامه دارد. اگر نگاهی گذرا به دستاوردهای این نمایشگاه در سال‌های گذشته بیندازیم متوجه رشد حضور ناشران و تعداد کتاب‌های موجود در نمایشگاه خواهیم شد، در دوره اول برپایی نمایشگاه یاد یار مهربان، صد ناشر با ۲۶ عنوان کتاب حاضر شدند که امروز این رقم به ۵۳۰ ناشر با بیش از ۲۲ هزار عنوان کتاب رسیده است. بدون تردید هدف نمایشگاه یادیار مهربان فقط اهدای کتاب نیست بلکه برپایی این نمایشگاه باید راهی برای گسترش و افزایش سرانه مطالعه در بین افراد باشد، حضور فعال معلمان و مسوولان مدارس، حمایت از صنعت نشر، آشنایی مدارس با دستاورد‌های آموزشی از دیگر اهدافی است که برپایی این نمایشگاه دنبال می‌کند. رشد ۵ برابری کتابخانه‌های پایتخت ظرف ۶ سال در نمایشگاه امسال ۵ هزار و ۸۰۰ مدرسه شرکت دارند و ۱۲۰ هزار کارت عضویت رایگان به مدارس و ۳۰۰ کارت عضویت با ۵۰ درصد تخفیف به مدارس ارائه می‌شود. این در حالی است که در سال ۸۵ فقط ۶۳ کتابخانه تحت نظارت شهرداری تهران بودند که این رقم در سال۹۱ به ۳۰۷ کتابخانه ارتقا پیداکرده است. در کنار اینکه برنامه‌های جانبی نیز مانند جشنواره مادران قصه گو، نشست‌های تخصصی نقل کتاب و... نیز برای شهروندان در نظر گرفته شده است. باغ کتاب فقدان نمایشگاه در تهران را مرتفع کرد شنبه گذشته دهمین نمایشگاه یاد یار مهربان، با حضور علی لاریجانی، رییس مجلس شورای اسلامی، محمد حسینی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمد باقر قالیباف شهردار تهران و جمعی از ناشران، فعالان فرهنگی و مدیران شهری افتتاح شد. در این مراسم علی لاریجانی گفت: چندی قبل باغ موزه دفاع مقدس در تهران با تلاش این دوستان افتتاح شد که کاری بی‌نظیر و ارزشمند و لایق مجاهدت‌های ملت ایران بود و شهردار تهران هم به خاطر مجاهدتی که خود داشته انگیزه قابل توجهی را برای انجام این کار داشته است. رییس مجلس شورای اسلامی یکی از نقایص شهر تهران را فقدان نمایشگاه ثابت برای برگزاری نمایشگاه کتاب عنوان کرد و افزود: باغ کتاب تهران زیربنای بزرگی دارد و می‌تواند برای برگزاری نمایشگاه‌های استانی و بین‌المللی نیز قابلیت لازم را داشته باشد. قطعا پشت این کار نکته‌ای نهفته است که برای توسعه کشور مثمرثمر واقع می‌شود و ستایش بر انگیز است. وی تصریح کرد: برای توسعه کشور راهی جز این نیست که دانایی را محور فعالیت‌های خود قرار دهیم. درست است که ما در ایران منابع قابل‌توجه، نفت، گاز و مواد معدنی داریم و از نظر ژئوپلتیک هم موقعیت‌مان بسیار ممتاز است، اما آنچه می‌تواند شرایط ما را در منطقه تغییر دهد این است که از این بستر با نیروی انسانی صحیح استفاده کنیم. رییس مجلس شورای اسلامی در ادامه با اشاره به مختصات این نیروی انسانی گفت: در گام اول نیروی انسانی عالم در کشور باید از نظر تخصصی برجسته باشد یعنی نظام دانشگاهی است و آموزش و پرورش با حرکت در مسیر تکنولوژی، خود را به روز کند و کیفیت آموزشی‌اش را برای تربیت این نیرو‌ها به‌کار ببرد که بدون شک یکی از امور موثر در این زمینه توسعه کتاب و کتابخوانی است که با وجود گسترش ارتباطات جمعی چیزی نمی‌تواند جای آن را بگیرد. کتابخوان نبودن سیاستمداران یکی از مشکلات سیاستمداران در دنیای امروز این است که کتابخوان نیستند و برای اداره کشور‌هایشان ورزیدگی ذهنی ندارند. لاریجانی با بیان این مطلب گفت: سیاستمدار بدون مطالعه، ذهنش منجمد است. کار اجرایی صرف تراوشات ذهنی را کم می‌کند و به همین خاطر باید در کشور نیروی انسانی را تربیت کرد که بتواند علم را در ذهن خود پرورش دهد و این تنها با کتابخوانی حاصل می‌شود البته نمی‌گویم که این کتابخوانی یعنی تداوم در خوانش رمان، چون کسانی که زیاد رمان می‌خوانند چندان قادر به درک علوم عقلی و دقیقه نیستند، اما کتابخوانی در رشته‌های مختلف ذهن را به تدریج دچار انفتاح می‌کند. گاهی علم هست اما اخلاق نیست رییس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه برخی علم را دارند، اما اخلاق ندارند، گفت: علم و معنویت و اخلاق دو بالی هستند که می‌توانند موجب پرواز شایسته انسان شوند. به همین خاطر توجه به امور معنوی که در کتاب نهفته است اهمیت دارد. برای انسانی که می‌خواهد ترقی متوازن و پیشرفت اسلامی داشته باشد کتاب نقطه‌ای است کانونی که باید مورد توجه ویژه قرار بگیرد. لاریجانی با اشاره به مشکلات جاری صنعت نشر به ویژه گرانی کاغذ اظهار کرد: البته وزیر ارشاد تلاش خود را برای حل این موضوع می‌کند اما معتقدم این بخش و مطبوعات به یک حمایت جدی نیاز دارد. البته فکر می‌کنم ما در پیشرفت، اگر دانایی را محور بگیریم بخش نشر مانند امروز این قدر مظلوم واقع نمی‌شد. رییس مجلس شورای اسلامی در پایان سخنانش تصریح کرد: در جریان تصویب لایحه بودجه سال آینده از کمیسیون فرهنگی و تلفیق خواهم خواست تا برای جذب منابع مالی به منظور حمایت از صنعت نشر اقدام جدی انجام دهد. در تهران توجه خوبی به مسائل فرهنگی می‌شود رییس مجلس شورای اسلامی در ادامه و در جمع خبرنگاران با اشاره به توجه بیش از پیش مدیریت شهری به مسائل فرهنگی معنوی شهر گفت: رشد انسان‌ها در جامعه شهری نیازهای متنوعی دارد که یک بخش از آن مسائل فرهنگی است. وی افزود: در شهر تهران توجه خوبی به مسائل فرهنگی می‌شود. برای نمونه می‌توان به افزایش آمار کتابخانه‌های شهر و مراکز فرهنگی اشاره کرد. وی تاکید کرد: باغ موزه دفاع مقدس کار بسیار ارزشمندی بود و باغ کتاب تهران نیز از کارهای خوب شهرداری تهران به شمار می‌رود. بنابراین حرکت‌های خوبی در حال انجام است که از این بابت تبریک می‌گویم. باغ کتاب تهران نمایشگاه دائمی باغ کتاب تهران، پروژه‌ای است که در مساحتی در حدود یکصد هزار متر مربع و با زیربنایی حدود ۵۴ هزار مترمربع در اراضی عباس آباد و در نزدیکی کتابخانه ملی ایران مراحل پایانی ساخت را پشت سر می‌گذارد. این طرح بزرگ فرهنگی که به پروژه بی‌همتا در دنیا تبدیل می‌شود یکی ازنقاط برجسته فعالیت‌های فرهنگی شهر به شمار می‌آید و برای نخستین بار است که تهران شاهد ساخت چنین مجتمع فرهنگی در دل خود است. محمد باقر قالیباف، شهردار تهران در این باره گفت: احداث پروژه باغ کتاب تهران نه تنها در کشور و خاورمیانه بلکه در دنیا از اتفاقات نادر محسوب می‌شود و به عنوان نمایشگاه دائمی در خدمت فرهنگ شهر، ناشران و ملت عزیز ایران قرار دارد. وی با بیان اینکه کتاب مهم‌ترین وسیله‌ای است که می‌تواند ما را به این سمت هدایت کند و ما متولیان بخش‌های مختلف باید به این موضوع بپردازیم افزود: اهمیت کتاب بر هیچ کس پوشیده نیست بدون شک کتاب دروازه ورود به گستره دانش و معرفت است و هر کسی در زندگی خود از کتاب آرامش گرفت هیچ آرامش دیگری را از دست نداده است. قالیباف ادامه داد: متولیان بخش‌های مختلف و مدیران شهری باید به این موضوع توجه داشته باشند که علاوه بر پیشرفت شهر به کالبد درون شهر و شهروندان نیز توجه ویژه کنند. بنابراین همانطور که در کالبد شهر به پل، تونل و فضای سبز توجه داریم باید به درون شهر و شهروندان نیز توجه داشته باشیم تا به این ترتیب شهری عاقل و عادل داشته باشیم. فشار اقتصادی نباید سبد فرهنگی را حذف کند شهردار تهران با اشاره به توسعه کتابخانه‌های شهر تهران از ۶۰ عدد به بیش از ۳۰۰ کتابخانه و همچنین توسعه مساجد، حسینیه‌ها، مراکز فرهنگی، سینما و تئا‌تر به افتتاح باغ کتاب تهران اشاره کرد و گفت: سعی کرده‌ایم در این روز‌ها که روزهای سخت اقتصادی است به سبد فرهنگ خانوار توجه داشته باشیم. چرا که وقتی به خانواده و جامعه فشار اقتصادی وارد می‌شود سبد فرهنگی به عنوان اولین نقطه حذف می‌شود. قالیباف عنوان کرد: امسال در فشار اقتصادی، در فعالیت‌های فرهنگی مخصوصا توجه به کتاب، ناشران و فعالان فرهنگی چیزی کم نگذاشتیم تا از این قشر فرهیخته که برای تربیت نسل آینده تاثیر‌گذارهستند استفاده کنیم. وزیر فرهنگ: آموزش و پرورش کودکان را با کتاب انس دهد محمد حسینی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم در این مراسم رونمایی از فاز نخست باغ‌کتاب تهران و آغاز به کار دهمین نمایشگاه یاد یار مهربان از مطالعه به عنوان شاخص‌ترین وجهه فرهنگی هر کشوری یاد کرد و گفت: باید با حمایتی که از ناشران صورت می‌پذیرد بتوانیم کتاب را در سراسر کشور نشر دهیم؛ به این منظور از آموزش و پرورش تقاضا داریم تا در استان‌ها تلاش بیشتری داشته باشند تا کودکان نیز با کتاب انس پیدا کنند. وی ضمن تاکید بر اهمیت ترویج مطالعه از سنین کودکی، اظهار کرد: اگر کودکان ما با کتاب مانوس شوند به منویات مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه در ایران همه اهل مطالعه باشند نیز جامه عمل پوشیده می‌شود. وی در ادامه به برگزاری دهمین دوره نمایشگاه یاد یار مهربان اشاره کرد و افزود: این حرکت، حرکت بسیار خوبی است و ‌ای کاش در استان‌ها نیز شاهد برگزاری چنین نمایشگاه‌هایی بودیم تا کتاب در دسترس همگان قرار گیرد. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: در این باره هر مقدار برای دانش آموزان هزینه شود، به عنوان سرمایه خواهد بود از این رو با طیب خاطر باید هدف‌گذاری کرد تا مراسم‌هایی همچون یاد یار مهربان برگزار شود. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به برپایی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در اردیبهشت ماه سال آتی اظهار کرد این نمایشگاه یک حرکت ملی و بین‌المللی در داخل و خارج به شمار می‌رود و همکاران در شهرداری و شورای شهر کمک می‌کنند تا این رویداد به خوبی برگزار شود.