احمد عیسایی خوش*

۱- اساسنامه جامعه حسابداران رسمی در یک گذر پنج ساله پس از پیشنهاد شورای عالی جامعه به وزیر اقتصاد و سپس پیشنهاد وزیر اقتصاد به هیات وزیران در تاریخ ۰۵/۰۴/۱۳۹۰ به تصویب رسید. ۲- آنچه پیشنهاد شد تا آنچه به تصویب رسید را می‌توان مصداق این ضرب‌المثل دانست که: میان ماه من تا ماه گردون تفاوت از زمین تا آسمان است.

۳-روح حاکم بر پیشنهاد شورای عالی برگرفته از اساسنامه سایر جوامع حرفه‌ای حسابداری دنیا بوده که در آن شورای عالی مهمترین واساسی ترین رکن جامعه محسوب و انتخاب هیات تشخیص و تشخیص صلاحیت حسابداران رسمی و تدوین هرگونه سیاست‌های کلان و راهبردی به این شورا واگذار می‌شد.

۴- در اساسنامه قبل ۲۲مورد از تصمیمات و یا تصویب آیین‌نامه‌ها به وزیر اقتصاد ارجاع که در اساسنامه جدید تعداد هشت مورد دیگر به آن اضافه شد.

۵- با این اساسنامه سمت و سوی آتی حرکت جامعه حسابداران رسمی، به جای انسجام و استقلال، به سوی چند دستگی و تابع بودن است. از بین رفتن استقلال حسابرس و دادن حق‌ اختیار به کارفرما در عزل و نصب حسابرس، استقلال حرفه‌ای حسابرس را از بین برده و زمینه رشد فساد و تقلب مالی در واحدهای اقتصادی را افزایش خواهد داد.

۶- از دید اکثریت کارشناسان و اعضای جامعه، اساسنامه جدید نه تنها حسابداران رسمی فعلی و آتی را عاقبت به خیر نخواهد کرد بلکه وجود یک تشکل حرفه‌ای مستقل از بدنه دولت که می‌تواند به عنوان یک نهاد کنترلی کارآمد وتوانمند عمل کند را تضعیف که مطمئنا عواقب سوء آن بعدها مشخص خواهد شد.

۷- تعریف دو مفهوم: تعریف روشنفکر:‌ کسی است که نسبت به مسائل جامعه خود و نسبت به آرمان‌ها احساس مسوولیت می‌کند. دانش عقاید و عملکرد روشنفکر با برخی از هنجارهای پذیرفته اجتماع متفاوت است. روشنفکر از دانش آموختگانی است که دارای دغدغه‌های انسانی، ‌اجتماعی،‌ ارزشی و فرهنگی است. روشنفکر به دلیل تعارض با برخی هنجارها موجبات مخالفت برخی گروه‌ها را فراهم کرده و همواره محروم از بخشی از ثروتی است که مستحق اوست. عملکرد روشنفکری از خلاقیت بیشتری برخوردار است و در رفع نیازهای آینده اجتماع موثر است.

۸- تعریف فن‌سالار: ‌فن‌سالاران کارشناسانی هستند که عضو گروهی از نخبگان برگزیده و دارای عقاید فنی است و دانش او با هیچ یک از هنجارهای پذیرفته جامعه تعارض ندارد و به دلیل همین نداشتن تعارض معمولاً سهم مناسبی از ثروت جامعه به آنان تعلق می‌گیرد. دغدغه فن‌سالارها رفع نیازهای فعلی جامعه بوده و معمولاً نگاه آنان به انسان و جامعه نگاه ماشینی است.

۹- نحوه برخورد اعضای جوامع حرفه‌ای در کشورهایی که دارای تشکل‌های حرفه‌ای و نهادهای مستقل اجتماعی هستند واضح و مبرهن است. در سایه شکل گرفتن موسسات بزرگ و قدرتمند ناشی از نگاه روشنفکرانه و فرد گرایانه، آنان به سلاحی قوی و کارآمد برای مقابله با هر گونه اقدامی که در جهت تدوین مقررات مخالف با نظر آنان است، مسلح هستند. شاهد مدعا مقاومتی است که حرفه حسابرسی آمریکا در مقابل تصویب لایحه «گزارش بی‌درنگ نشانه‌ای از تقلب به دولت مرکزی توسط حسابرسان» در سال ۱۹۸۱ نشان داد و مجلس وادار به تجدید نظر در تصویب لایحه شد.

۱۰- به نظر می‌رسد نحوه برخورد اعضای جامعه و آنانی که دغدغه جایگاه فعلی و آتی حرفه حسابداری و حسابرسی را دارند باید براساس کارکرد روشنفکرانه باشد نه فن‌سالارانه، شیوه‌ای که با وجود از دست رفتن بخشی از ثروت بالقوه اعضا با تغییرات و دگرگونی حتمی قرین خواهد بود.

*حسابدار رسمی، مدرس دانشگاه