بورس در مسیر آرامش

گروه بورس- همایون دارابی: بورس اوراق بهادار امروز در شرایطی فعالیت خود را شروع می‌کند که برآیند تحولات در حوزه‌های مختلف موثر بر بازار نشان از آرامش نسبی دارد. معامله‌گران بازار سهام امروز در شرایطی فعالیت خود را از سر می‌گیرند که دو روز ابتدایی هفته به دلیل سالگرد ارتحال امام خمینی(ره) سبب شده است تا هفته کاری پیش روی معامله‌گران به سه روز محدود شود که این امر به معنای سرعت بیشتر داد و ستد در این روزها خواهد بود.

در همین حال معامله‌گران در تحولات کلان موثر بر بازار شاهد کاهش ابهامات در خلال روزهای تعطیل بودند. سخنان مقام معظم رهبری و رییس‌جمهور در مراسم سالگرد ارتحال امام(ره)در تحولات سیاسی داخلی از اهمیت بالایی برخوردار است. در این میان حضور رییس‌جمهور در این مراسم نیز از ابهامات موجود در صحنه سیاسی کشور به میزان زیادی کاسته است. همین امر موجب خواهد شد تا نگرانی بازار از تحولات سیاسی کاهش یابد. در همین حال در حوزه خارجی نیز تحولات در منطقه همچنان موجب شده تا مساله پرونده هسته‌ای کشورمان از اهمیت خاصی در مقابل تحولات منطقه برخوردار نبوده و به همین دلیل صرفنظر از بحث‌های رسانه‌ای همچنان آرامش در مسایل سیاسی خارجی برقرار است.

در حوزه اقتصادی اما شرایط به‌اندازه مسایل سیاسی یکدست و مشخص نیست. در تحولات داخلی، شورای پول و اعتبار با عدم تغییر بسته سیاستی سال ۹۰ بانک‌ها، شرایط پیچیده‌ای را برقرار کرده است. با اعلام نظر شورای پول و اعتبار، رییس‌کل بانک مرکزی با تاکید بر اینکه دیگر احتمال تغییر در این سیاست‌ها وجود ندارد، گفت: بانک‌ها مکلفند بسته فعلی را تا پایان سال اجرا کنند.

محمود بهمنی پیش از این به خاطر جلوگیری از هدایت نقدینگی در بازارهایی چون ارز و سکه، پیشنهاد تغییر در نرخ سود سپرده‌ها و اوراق مشارکت را به شورای پول و اعتبار ارائه کرده بود.

در حال حاضر با توجه به تصمیم شورای پول در عدم افزایش نرخ سود بانکی، بازار سرمایه با شرایطی پیچیده مواجه می‌شود چرا که اگر چه این امر به معنای برتری بازار سرمایه به بازار پول و امکان افزایش نرخ پی‌به‌ای بازار است اما به لحاظ افزایش احتمال حرکت بازارهای موازی می‌تواند بازار سهام را دستخوش تلاطم کند. در همین حال با عدم تغییر در بسته سیاستی -نظارتی بانک مرکزی از گزینه‌های پیش روی بانک مرکزی برای مهار نقدینگی، گزینه‌های دیگر از جمله افزایش رونق بورس اوراق بهادار یا انتشار اوراق مشارکت از اهمیت بیشتری برخوردار می‌شود. در وجه دیگر اما حرکت بازارهایی نظیر مسکن می‌تواند جایگزین گزینه‌های دیگر شود که این امر گزینه نامطلوب در سیاست‌های دولت به شمار می‌رود هر چند که با توجه به قیمت‌های کنونی در بازار املاک و گذر دو ماه از ابتدای سال، احتمال تغییر نرخ در بازار املاک کم رنگ تر از گذشته شده است.

در مسائل اقتصادی بازار سهام در انتهای هفته گذشته با دستور رییس‌جمهور برای متوقف شدن اجرای دیه ۹۰میلیون تومانی مواجه شد. تایید این تصمیم توسط رییس قوه‌قضائیه سبب شده شرکت‌های بیمه‌ای از فشار اجرای این طرح موقتا خارج شوند. در همین حال اعلام رشد نرخ تورم به ۲/۱۴درصد در اردیبهشت ماه نیز دارای اهمیت است.

اما مهم‌ترین تحول اقتصادی در روزهای تعطیل، اوج‌گیری بازارهای جهانی بود، قیمت‌های جهانی به عنوان مهم‌ترین فاکتور برای بورس اوراق بهادار تهران در انتهای هفته تقویت شد تا بهای مس به بالای مرز ۹هزار دلار بازگردد. در بازارهای جهانی، معامله‌گران در انتهای هفته شاهد انتشار داده‌های اقتصادی آمریکا در زمینه اشتغال بودند که ایجاد تنها ۵۴هزار شغل در این اقتصاد به افت ارزش دلار و به تبع آن گرایش به مواد خام انجامید. بهای روی، آلومینیوم و سرب نیز به ترتیب ۲هزار و ۲۲۲دلار، سرب ۲هزار و ۴۲۶دلار و آلومینیوم در حد ۲هزار و ۶۰۹دلار در هر تن رقم خورده است. بهای بیلت فولادی نیز در بورس فلزات لندن به ۵۸۵ دلار در هر تن رسیده است.

در بازار جهانی نفت معامله‌گران شاهد حفظ قیمت‌های نفت بالای ۱۰۰دلار در هر بشکه برای نفت وست تگزاس و ۱۱۵دلار برای برنت هستند.

در بازار سرمایه معامله‌گران روز چهارشنبه شاهد عرضه اولیه سهام بانک سرمایه بودند. این بانک در شرایطی انجام شد که ارزش بازار اندک این بانک و همچنین مساله سهامداران این شرکت مورد توجه کارشناسان است. بانک سرمایه با خروج شهرداری تهران (صندوق بازنشستگی)از ترکیب آن به زودی سهامداران جدیدی را در ترکیب خود خواهد دید که در بازار از برخی افراد حقیقی به عنوان خریدار یا مالک این بلوک یاد می‌شود. در همین حال عرضه سرمایه بانک سرمایه راه را برای عرضه هفت بانک دیگر در چند هفته آینده بازخواهد کرد. بانک‌های سامان، تات، دی، گردشگری، ایران‌زمین، عسکریه و آریا از جمله بانک‌هایی هستند که در انتظار عرضه هستند. در همین حال با رفع مشکلات بازار پایه، این بازار با عرضه‌هایی مواجه خواهد بود. در اوج این عرضه‌ها، پذیرش فرابورس در این بازار خبری خوشایند برای سهامداران ۴شرکت عملیاتی بورس به شمار می‌رود. شرکت‌های بورس اوراق بهادار، بورس کالا، سپرده‌گذاری و فرابورس به عنوان شرکت‌های عملیاتی بازار می‌توانند معاملات جالبی را در فرابورس شاهد باشند. در همین حال احتمالا روز سه‌شنبه طلسم گشایش نماد پتروشیمی امیرکبیر در فرابورس شکسته خواهد شد. در کنار فرابورس و «شکبیر»، ۳ شرکت پتروشیمی لردگان، فن آوا و چشم‌انداز توسعه شمال نیز برای عرضه در بازار پایه انتخاب شده‌اند. دامنه نوسان ۱۰درصدی و همچنین محدودیت‌های اطلاع‌رسانی از جمله ویژگی‌های این بازار است.

در بازار چه خبر بود؟

بازار سهام روز چهارشنبه شرایط متعادلی داشت که در آن رویکرد مثبت معامله‌گران بیشتر بود. با توجه به افت قیمت‌ها در بازار سرمایه و در همین حال کاهش نگرانی‌های معامله‌گران، شرایط برای خرید سهام از سوی معامله‌گران روبه بهبود است، از این رو بازار روز چهارشنبه بازاری متعادل با گرایش مثبت بود هر چند که شاخص با این رویکرد همراه نشد و افت اندک ۲۶واحدی را به ثبت رساند تا شاخص در مرز ۲۵هزار و ۹۴واحد تثبیت شود. در همین حال معامله‌گران در روزهای آتی شاهد تشدید جو برگزاری مجامع خواهند بود. نزدیک به ۱۰۰شرکت در خلال ۴۵روز آینده به برگزاری مجمع سالانه خود اقدام خواهند کرد که این امر ترافیک سنگینی از مجامع و تاثیرات آن را برای بازار فراهم می‌کند.

در بازار چهارشنبه معامله‌گران همچنان در گروه خودرویی شاهد تداوم بحث‌ها در مورد معاملات عمده بودند. پس از عدم قطعیت معامله ۹/۴درصدی ایران خودرو که با توجه به قیمت فوق‌العاده این بلوک دور از انتظار نیز نبود، معامله‌گران همچنان با مباحثی در مورد این معامله مواجه هستند در همین حال کارشناسان بازار خواهان اصلاح قوانین معاملات عمده هستند. چرا که با توجه به رقابت نزدیک دو یا چند رقیب تا حد یک ریال تا آخرین لحظه‌ها، در صورت عدم قطعیت معامله توسط خریدار، لزوم انتقال بلوک به خریداران بعدی نظیر آنچه در مزایدات و مناقصه‌ها مرسوم است، احساس می‌شود. این امر سبب خواهد شد تا رقابت‌های بازار سرمایه از عقلانیت بیشتری برخوردار شود.

در بازار چهارشنبه همچنین معامله‌گران شاهد انتشار گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس در مورد معامله سایپا بودند.

در بخش جمع‌بندی و نتیجه‌گیری گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس نیز به سه مورد اشاره شده است:

۱- در شرکت خودروسازی سایپا از خرید سهام این شرکت توسط شرکت‌های زیرمجموعه (شرکت سرمایه‌گذاری سایپا، شرکت گروه سرمایه‌گذاری کارکنان سایپا و دیگر شرکت‌هایی که غیرمستقیم با حضور این گروه وجود دارند) زمینه خرید سهام توسط خود شرکت به طور غیرمستقیم به وجود آمده است.

۲- بازنگری در قانون تجارت و قانون بازار سرمایه برای جلوگیری از بهره‌برداری از امکانات شرکت‌های فرعی و تابعه برای خرید سهام شرکت اصلی و جلوگیری از اعمال مدیریت در شرکت اصلی توسط اینگونه شرکت‌ها ضروری است.

۳ - اصلح است که شورای رقابت طبق احکام (۴۷)، (۴) و (۴۹) قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی عمل کرده و از معاملاتی که منجر به تملک عمده و انحصاری سهام توسط اشخاص حقیقی و حقوقی یا ادغام بنگاه‌ها به نحوی که موجب اخلال در رقابت شود، جلوگیری به عمل آورد.

در گروه شرکت‌های هلدینگی معامله‌گران شاهد انتشار خبر انتقال سهام شرکت‌های پتروشیمی مارون، مرجان و صنایع پایین دستی پتروشیمی به شرکت گسترش نفت و گاز پارسیان (سرمایه‌گذاری توسعه الوند غدیر) بودند. با انجام این کار راه برای عرضه سهام دو شرکت پتروشیمی زاگرس و گسترش نفت و گاز پارسیان در فرابورس باز خواهد شد. انتظار می‌رود فرابورس تا پایان تیرماه شاهد عرضه زاگرس و تا انتهای تابستان شاهد عرضه نفت و گاز پارسیان باشد.

در گروه مالی لیزینگ ایرانیان در شرایطی با پوشش سود ۵۱۶ریالی خود در آستانه برگزاری مجمع قرار دارد که در توافقی میان شرکت‌های سرمایه‌گذاری رنا، ایران خودرو و لیزینگ ایرانیان مقرر شد که سود عملکرد سال ۸۶ ایران خودرو از طریق واگذاری خودرو به شرکت رنا (سهامی عام) تسویه شود.

براین اساس یک هزار و ۴۸۳دستگاه خودرو توسط شرکت لیزینگ ایرانیان با شرایط لیزینگی به خریداران واگذار می‌شود و در سود و کارمزد حاصله به ترتیب به نسبت ۷۰ و ۳۰ درصد شرکت‌های رنا و لیزینگ ایرانیان سهیم هستند.

در گروه فلزی معامله‌گران در کنار افزایش بهای فولاد در بازار آهن شاهد اقبال به سهام فولادی بورس هستند. در همین حال با احتمال رشد سریع بهای فولاد نظیر آنچه در مورد بازارهای سکه و ارز شکل گرفته است، مسوولان وزارت بازرگانی تلاشی را برای جلوگیری از بروز جو احساسی در این بخش صورت داده‌اند.

قائم مقام معاونت بازرگانی داخلی وزارت بازرگانی با تشریح جزئیات ۸ تمهید جدید دولت برای بازار فولاد، از دستور ویژه وزیر بازرگانی و سرپرست وزارت صنایع و معادن به ۴ شرکت فولادی، ایجاد خط ری‌فاینانس واردات شمش، تغییر تعرفه مقاطع فولادی و کنترل انبارهای فولاد خبر داد.

این مقام مسوول در معاونت بازرگانی داخلی وزارت بازرگانی از بازنگری در تعرفه مقاطع فولادی خبر داد و تاکید کرد که این کار، یک سیاست کوتاه‌مدت است؛ چراکه اعتقاد وزارت بازرگانی بر این است که تنظیم نرخ تعرفه‌ها بین شمش و سایر مقاطع فولادی، در حال حاضر یک تنظیم معقول است و علاقه‌ای وجود ندارد که برای بلندمدت، این تعرفه‌ها دستکاری شود؛ بنابراین این تصمیم برای کوتاه‌مدت اتخاذ شده است.

مدرس‌خیابانی با تشریح سیاست‌ها در حوزه تقاضای فولاد گفت: وزارت بازرگانی چند رویکرد را برای کنترل تقاضای کاذب فولاد در کشور در نظر گرفته است که بر این اساس، یکی از سیاست‌ها،‌ کوچک‌سازی سبدهای عرضه فولاد در بورس است.

در گروه پیمانکاری معامله‌گران در نماد توکا فولاد شاهد انتشار خبرهایی در مورد تاسیس شرکت مشترک میان این هلدینگ و فولاد هرمزگان برای اجرای برخی از پروژه‌های این شرکت بودند.

در گروه پتروشیمی شرکت اعتضاد غدیر امروز بلوک ۵درصدی پتروشیمی شازند خود را در نرخ پایه ۶هزار و ۲۲۵ریال به صورت عمده راهی تابلو خواهد کرد.

در مجموع بازار روز چهارشنبه بازاری متعادل و رو به مثبت بود که در آن ۳/۵۰میلیارد تومان سهام معامله شد که ۷/۱۰درصد آن را معاملات ۱۸میلیون سهم زامیاد تشکیل داد. از ۱۹۲نمادی که به روی تابلو رفتند ۹۵نماد با کاهش قیمت و ۹۲نماد با افزایش ارزش مواجه شدند. در کل هفته نیز تمامی متغیرهای کلان بازار با افت مواجه شدند که ارزش معاملات با ۴۹درصد افت نسبت به هفته ماقبل آن به ۳۳۸میلیارد تومان رسید. شمار دفعات معاملات نیز با ۱۳درصد کاهش به ۸۴هزار و ۳۷۳ فقره رسید و شمار خریداران نیز با ۸ درصد کاهش به ۲۹هزار و ۴۷۱نفر بالغ شد.