غلامعلی رحیمی - مهدیه علوی *
قیمت‌های آتی گاز طبیعی در بورس آمریکا (آتی‌های ماه اول برای تحویل در ژانویه ۲۰۱۳) طی دوره ۱۴ الی ۲۱ دسامبر از یک روند افزایشی همراه با نوسان برخوردار بود.

بر این اساس به رغم کاهش 25/0 درصدی مصرف گاز طبیعی آمریکا و افزایش 65/0 درصدی تولید گاز طبیعی آمریکا در هفته منتهی به 19 دسامبر، به دلیل کاهش سطح ذخایر زیرزمینی عملیاتی گاز طبیعی آمریکا معادل 52 میلیارد فوت مکعب و همچنین کاهش تعداد دکل‌های حفاری فعال در بخش گاز آمریکا طی هفته منتهی به 14 دسامبر، قیمت آتی‌های گاز طبیعی در بورس نایمکس از 314/3 دلار در هر میلیون بی تی یو در 14 دسامبر تا بیش از 451/3 دلار در تاریخ 21 دسامبر افزایش یافت.
از سوی دیگر، قیمت آتی‌های گاز طبیعی در بازار لندن (ICE) برای تحویل در ماه ژانویه ۲۰۱۳، از یک روند کاهشی همراه با نوسان برخوردار بوده و از ۸۵۴۴/۱۰ دلار در هر میلیون بی تی یو در تاریخ ۱۴ دسامبر تا ۶۸۲۶/۱۰ دلار در ۲۱ دسامبر کاهش یافت.
بر اساس جدیدترین گزارش «چشم انداز کوتاه مدت انرژی» اداره اطلاعات انرژی آمریکا که در تاریخ 11 دسامبر منتشر شده است، متوسط قیمت تک محموله گاز طبیعی در بازار هنری هاب از حدود 4 دلار در هر میلیون بی تی یو در سال 2011 تا سطح 78/2 و 68/3 دلار در هر میلیون بی تی یو به ترتیب در سال‌های جاری و 2013 کاهش خواهد یافت.
مصرف گاز طبیعی آمریکا نیز در هفته منتهی به ۱۹ دسامبر نسبت به هفته قبل از آن به میزان ۲۵/۰ درصد کاهش یافته است که در این میان، مصرف بخش نیروگاهی به میزان ۴۹/۲ درصد کاهش یافته، در حالی که مصرف بخش‌های صنعت و خانگی و تجاری به ترتیب به میزان ۲۹/۰ درصد و ۷۵/۰ درصد افزایش یافته است. میزان کل تقاضای گاز طبیعی در مقایسه با هفته منتهی به ۱۲ دسامبر در حدود ۲۲/۰ درصد کاهش نشان می‌دهد.
طی دوره 12 الی 19 دسامبر، میزان واردات گاز طبیعی آمریکا از طریق خط لوله از کانادا و واردات LNGبه ترتیب به میزان 62/0 و 27/10 درصد افزایش یافته است. واردات گاز طبیعی از کانادا و واردات LNG در مقایسه با میزان مشابه سال قبل به ترتیب در حدود 28/19 و 12/56 درصد کاهش نشان می‌دهد. تولید بازاری گاز طبیعی آمریکا طی دوره مذکور در حدود 65/0 درصد افزایش داشته که در مقایسه با میزان مشابه سال قبل معادل 80/1 درصد بیشتر است.
بر اساس گزارش موسسه بیکر، تعداد دکل‌های حفاری چرخشی گاز طبیعی آمریکا در هفته منتهی به ۱۴ دسامبر در حدود ۴۱۶ دکل بوده است که در مقایسه با هفته قبل از آن به میزان یک دکل کاهش نشان می‌دهد. همچنین تعداد دکل‌های حفاری در بخش نفت (که شامل تولید گازهای همراه نفت نیز می‌شود) طی دوره مذکور به میزان یک دکل کاهش یافته و در سطح ۱۳۸۱ دکل فعال قرار گرفته است.
قیمت تک محموله گاز طبیعی در بازار هنری هاب از یک روند کاهشی همراه با نوسان برخوردار بوده و از حدود 27/3 دلار در هر میلیون بی تی یو در تاریخ 13 دسامبر با 2 سنت (61/0 درصد) کاهش به 25/3 دلار در تاریخ 19 دسامبر رسیده است. همچنین قیمت تک محموله گاز طبیعی در بازار نیویورک از یک روند کاهشی همراه با نوسان برخوردار بوده و از حدود 67/3 دلار در 13 دسامبر، با 17 سنت (63/4 درصد) کاهش به 50/3 دلار در 19 دسامبر رسیده است. از سوی دیگر، قیمت تک محموله گاز طبیعی در بازار شیکاگو طی دوره مذکور از یک روند افزایشی همراه با نوسان برخوردار بوده و از حدود 31/3 دلار در هر میلیون بی‌‌ تی یو تا بیش از 35/3 دلار افزایش یافت.
قیمت تک محموله گاز طبیعی در بازار انگلیس (NBP) طی دوره ۳ الی ۱۰ دسامبر به میزان ۱۲ سنت (۱/۱ درصد) کاهش یافته و از حدود ۰۲/۱۱ دلار به ۹۰/۱۰ دلار در هر میلیون بی تی یو رسیده است. از سوی دیگر، قیمت تک محموله LNG در بازار شمال شرق آسیا طی دوره مذکور از یک روند افزایشی برخوردار بوده و با ۷۰ سنت افزایش (۴۲/۴ درصد)، از حدود ۸۵/۱۵ دلار در هر میلیون بی تی یو تا بیش از ۵۵/۱۶ دلار افزایش یافته است.
همچنین قیمت تک‌محموله LNG در بازار جنوب شرق اروپا نیز طی دوره مذکور از یک روند افزایشی برخوردار بوده و از 11 دلار در هر میلیون بی تی یو تا بیش از 10/11 دلار رسیده است.
بر اساس برآوردهای اداره اطلاعات انرژی آمریکا میزان ذخایر زیرزمینی عملیاتی گاز طبیعی آمریکا طی هفته منتهی به ۱۴ دسامبر در حدود ۳۷۲۴ میلیارد فوت مکعب بود که نسبت به هفته قبل از آن بیش از ۵۲ میلیارد فوت مکعب کاهش یافته است. این ذخایر به میزان ۶۶ میلیارد فوت مکعب بیشتر از میزان مشابه سال قبل در تاریخ ۱۴ دسامبر ۲۰۱۱ بوده و به میزان ۳۴۵ میلیارد فوت مکعب (۲/۱۰ درصد) بیشتر از متوسط ۵ سال گذشته (۲۰۱۱- ۲۰۰۷) است. میزان متوسط ذخایر زیر زمینی گاز طبیعی آمریکا طی ۵ سال گذشته در حدود ۳۳۷۹ میلیارد فوت مکعب بوده است.
در منطقه شرق، میزان ذخایر طی هفته منتهی به 14 دسامبر نسبت به هفته قبل از آن به میزان 49 میلیارد فوت مکعب کاهش یافته و در سطح 1925 میلیارد فوت مکعب قرار گرفته است و به میزان 80 میلیارد فوت مکعب (3/4 درصد) از متوسط 5 سال گذشته این منطقه بیشتر می‌باشد.
ذخایر در منطقه تولیدی ( آلاباما، آرکانزاس، کانزاس، لوئیزیانا و.... ) به میزان ۱۸۳ میلیارد فوت مکعب بالاتر از متوسط ۵ سال گذشته این منطقه؛ یعنی ۱۰۷۸ میلیارد فوت مکعب بوده و نسبت به هفته قبل از آن به میزان ۲۴ میلیارد فوت مکعب کاهش یافته و در سطح ۱۲۶۱ میلیارد فوت مکعب قرار گرفته است. سطح ذخایر زیرزمینی عملیاتی گاز طبیعی منطقه تولید به میزان ۴۳ میلیارد فوت مکعب (۵/۳ درصد) از میزان مشابه سال قبل در تاریخ ۱۴ دسامبر ۲۰۱۱
بیشتر است.
سطح ذخایر زیرزمینی گاز طبیعی منطقه غرب آمریکا طی هفته منتهی به ۱۴ دسامبر نسبت به هفته قبل از آن به میزان ۹ میلیارد فوت مکعب کاهش یافته و در سطح ۵۳۸ میلیارد فوت‌مکعب قرار گرفته که معادل ۸۱ میلیارد فوت مکعب بالاتر از متوسط ۵ سال گذشته این منطقه است. به طور کلی سطح ذخایر زیرزمینی عملیاتی گاز طبیعی آمریکا که معادل ۳۷۲۴ میلیارد فوت مکعب می‌باشد، در محدوده‌ای بالاتر از محدوده تاریخی ۵ سال گذشته قرار دارد.
منبع: سایت موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی
(www.iies.org)
*کارشناسان بازار انرژی