غلامعلی رحیمی - مهدیه علوی * قیمت تک محموله گاز طبیعی در بازار انگلیس (NBP) طی دوره 11 الی 18 فوریه 2013 به میزان 15 سنت (43/1 درصد) کاهش یافته و از 51/10 دلار در هر میلیون بی تی یو تا کمتر از 36/10 دلار رسیده است. همچنین قیمت تک محموله LNG در بازار شمال شرق آسیا طی دوره مذکور از یک روند کاهشی برخوردار بوده و با 40 سنت کاهش (06/2 درصد)، از 40/19 دلار در هر میلیون بی تی یو تا کمتر از 19 دلار کاهش یافته است.
قیمت تک محموله LNG در بازار جنوب شرق اروپا طی دوره مذکور از یک روند ثابت برخوردار بوده و در سطح ۵/۱۴ دلار در هر میلیون بی تی یو قرار گرفته است.
از سوی دیگر، قیمت‌های تک محموله گاز طبیعی در بازار آمریکا طی هفته منتهی به 27 فوریه 2013 به‌رغم کاهش مصرف گاز طبیعی آمریکا (در بخش‌های صنعت و خانگی و تجاری) به میزان 35/2 درصد و همچنین افزایش تعداد دکل‌های حفاری فعال در بخش گاز این کشور طی هفته منتهی به
۲۲ فوریه، به دلیل کاهش تولید گاز طبیعی معادل ۴۹/۰ درصد در هفته منتهی به۲۷ فوریه ۲۰۱۳ و همچنین کاهش سطح ذخایر زیر زمینی عملیاتی گاز طبیعی آن معادل ۱۷۱ میلیارد فوت مکعب طی هفته منتهی به۲۲ فوریه، عمدتا از یک روند افزایشی برخوردار بود. بر این اساس، قیمت تک محموله گاز طبیعی در بازار هنری هاب از یک روند افزایشی همراه با نوسان برخوردار بوده و از ۲۹/۳ دلار در تاریخ ۲۱ فوریه، با ۲۰ سنت (۰۸/۶ درصد) افزایش تا بیش از ۴۹/۳ دلار در هر میلیون بی تی یو در تاریخ ۲۷ فوریه افزایش یافت. قیمت تک محموله گازطبیعی در بازار شیکاگو نیز طی دوره مذکور از یک روند افزایشی همراه با نوسان برخوردار بوده و از ۴۵/۳ دلار تا بیش از ۶۶/۳ دلار افزایش یافت. از سوی دیگر، قیمت تک محموله گاز طبیعی در بازار نیویورک از یک روند کاهشی برخوردار بوده و از ۶۹/۵ دلار در هر میلیون بی تی یو در تاریخ۲۱ فوریه، با ۸۴/۱ دلار (۳۳/۳۲ درصد) کاهش تا کمتر از ۸۵/۳ دلار در هر میلیون بی تی یو در تاریخ ۲۷ فوریه کاهش یافت.
قیمت آتی‌های گاز طبیعی در بازار بورس آمریکا ( آتی‌های ماه اول برای تحویل در ماه مارس 2013) طی دوره 25 فوریه الی1 مارس 2013 از یک روند افزایشی همراه با نوسان برخوردار بوده و از 414/3 دلار در هر میلیون بی تی یو تا 456/3 دلار افزایش یافت. از سوی دیگر، قیمت آتی‌های گاز طبیعی در بازار بورس لندن (ICE) برای تحویل در ماه مارس، از یک روند کاهشی همراه با نوسان برخوردار بوده و از حدود 32/10 دلار در تاریخ 25 فوریه تا کمتر از 11/10 دلار در تاریخ 1 مارس کاهش یافت.
مصرف گاز طبیعی آمریکا در هفته منتهی به ۲۷ فوریه ۲۰۱۳ نسبت به هفته قبل از آن به میزان ۳۵/۲ درصد کاهش یافته است که در این میان مصرف بخش‌های صنعت و خانگی و تجاری به ترتیب با ۸۲/۰ درصد و ۷۱/۴ درصد کاهش همراه بوده است، در حالی که مصرف بخش نیروگاهی به میزان ۵۰/۱ درصد افزایش یافته است. میزان کل تقاضای گاز طبیعی در مقایسه با هفته منتهی به ۲۰ فوریه ۲۰۱۳ حدود ۲۹/۲ درصد کاهش نشان می‌دهد. طی دوره ۲۰ الی ۲۷ فوریه، میزان واردات گاز طبیعی آمریکا از طریق خط لوله از کانادا و واردات LNGبه ترتیب به میزان ۰۵/۰ درصد و ۹۵/۳۰ درصد کاهش یافته است. واردات گاز طبیعی از کانادا و واردات LNG در مقایسه با میزان مشابه سال قبل به ترتیب در حدود ۴۳/۲ درصد افزایش و ۱۹/۶۷ درصد کاهش نشان می‌دهد. تولید بازاری گاز طبیعی آمریکا طی دوره مذکور حدود ۴۹/۰ درصد کاهش داشته که در مقایسه با میزان مشابه سال قبل معادل ۰۵/۱ درصد بیشتر است.
ساس گزارش موسسه بیکر، تعداد دکل‌های حفاری چرخشی گاز طبیعی آمریکا در هفته منتهی به ۲۲ فوریه ۲۰۱۳ حدود ۴۲۸ دکل بوده است که در مقایسه با هفته قبل از آن به میزان ۷ دکل افزایش نشان می‌دهد. از سوی دیگر، تعداد دکل‌های حفاری در بخش نفت ( که شامل تولید گازهای همراه نفت نیز می‌شود) طی دوره مذکور به میزان ۸ دکل کاهش یافته و در سطح ۱۳۲۹ دکل فعال قرار گرفته است.
بر اساس برآوردهای اداره اطلاعات انرژی آمریکا میزان ذخایر زیرزمینی عملیاتی گاز طبیعی آمریکا طی هفته منتهی به 22 فوریه 2013 حدود 2229 میلیارد فوت مکعب بود که نسبت به هفته قبل از آن بیش از 171 میلیارد فوت مکعب کاهش یافته است. این ذخایر به میزان 307 میلیارد فوت مکعب کمتر از میزان مشابه سال قبل در تاریخ
۲۲ فوریه ۲۰۱۲ بوده و به میزان ۳۰۸ میلیارد فوت مکعب (۱۶ درصد) بیشتر از متوسط
5 سال گذشته (2012- 2008) است. میزان متوسط ذخایر زیر زمینی گاز طبیعی آمریکا طی 5 سال گذشته حدود 1921 میلیارد فوت مکعب بوده است. در منطقه شرق، میزان ذخایر طی هفته منتهی به 22 فوریه 2013 نسبت به هفته قبل از آن به میزان 109 میلیارد فوت مکعب کاهش یافته و در سطح 999 میلیارد فوت مکعب قرار گرفته که به میزان71 میلیارد فوت مکعب (7/7 درصد ) از متوسط 5 سال گذشته این منطقه بیشتر است.
ذخایر در منطقه تولیدی (آلاباما، آرکانزاس، کانزاس، لوئیزیانا و.... ) به میزان ۱۶۴ میلیارد فوت مکعب بالاتر از متوسط ۵ سال گذشته این منطقه یعنی ۷۱۱ میلیارد فوت مکعب بوده و نسبت به هفته قبل از آن به میزان ۵۰ میلیارد فوت مکعب کاهش یافته و در سطح ۸۷۵ میلیارد فوت مکعب قرار گرفته است. سطح ذخایر زیر زمینی عملیاتی گاز طبیعی منطقه تولید به میزان ۱۰۴ میلیارد فوت مکعب (۶/۱۰درصد) از میزان مشابه سال قبل در تاریخ ۲۲ فوریه ۲۰۱۲ کمتر می‌باشد. سطح ذخایر زیر زمینی گاز طبیعی منطقه غرب آمریکا طی هفته منتهی به ۲۲ فوریه ۲۰۱۳ نسبت به هفته قبل از آن به میزان ۱۲ میلیارد فوت مکعب کاهش یافته و در سطح ۳۵۵ میلیارد فوت مکعب قرار گرفته است که معادل ۷۳ میلیارد فوت مکعب بالاتر از متوسط ۵ سال گذشته این منطقه می‌باشد. به طور کلی سطح ذخایر زیر زمینی عملیاتی گاز طبیعی آمریکا که معادل ۲۲۲۹ میلیارد فوت مکعب می‌باشد، در محدوده تاریخی ۵ سال گذشته قرار دارد.
*کارشناسان بازار انرژی
کارشناسان موسسه مطالعات بین المللی انرژی (www.iies.org)