چینی‌‌‌‌‌‌ها در راه افغانستان
چین هم با یک برنامه‌‌‌‌‌‌ریزی طولانی‌مدت، قصد دارد اقدام به بهره‌‌‌‌‌‌برداری از این ذخایر کند تا دو دهه آینده، اقتصاد اول جهان شود. مدت‌‌‌‌‌‌هاست که رسانه‌‌‌‌‌‌های بین‌المللی گزارش می‌دهند چین با افزایش کمک‌های بشردوستانه و حمایت دیپلماتیک خود در راستای به رسمیت شناختن جهانی طالبان، روابط خود را با این رژیم تحکم می‌‌‌‌‌‌بخشد. طالبان هم قبلا اعلام کرده بود که چین نقش بزرگی در بازسازی این کشور ویران شده از جنگ دارد. همزمان که چین کمک‌های خود به دولت طالبان را افزایش می‌دهد، علاقه به بخش معدن افغانستان نیز در شرکت‌های چینی بیشتر می‌شود. چینی‌‌‌‌‌‌ها به‌‌‌‌‌‌خصوص در فکر مذاکره برای دستیابی به پروژههای مس و لیتیوم افغانستان هستند که ارزش زیادی دارند. رسانه‌‌‌‌‌‌ها معتقدند هدف اصلی چین از این اقدامات حمایت‌‌‌‌‌‌گرایانه، دستیابی به منابع افغانستان است و شرکت‌های چینی، مشغول بررسی شرایط برای بهره‌‌‌‌‌‌برداری از ذخایر معدنی افغانستان هستند. به‌جز این، چین مرزهای باریکی با افغانستان هم دارد. چین برای گسترش کریدور اقتصادی ۶۰میلیارد دلاری چین-پاکستان(CPEC) نیز به افغانستان چشم دوخته است. البته با وجود علاقه زیاد شرکت‌های چینی برای دستیابی به معادن افغانستان، کماکان موانع و خطرات بسیاری برای پروژههای معدنی وجود خواهد داشت، به‌همین‌دلیل هم احتمالا، بسیاری از شرکت‌ها تا زمانی‌که شرایط امنیتی در این کشور بهبود یابد، به بررسی و مطالعه این معادن اکتفا خواهند کرد. شاهد این گفته نیز اظهارات معاون سابق اتاق بازرگانی واردکنندگان و صادرکنندگان فلزات، مواد معدنی و مواد شیمیایی چین است. او گفته که از شرکت‌های چینی برای کشف پروژههای بالقوه در افغانستان حمایت می‌شود، اما در وهله اول مهم این است که طالبان، امنیت این پروژه‌‌‌‌‌‌ها را تضمین کند، چون اگر این امنیت تضمین نشود، ورود به این بازار هم ارزشی نخواهد داشت.
معدن مس عینک
مس عینک، در ۴۰ کیلومتری جنوب‌شرق کابل، دومین معدن مس بزرگ جهان است. در سال۲۰۱۳ قرار بود این معدن شروع به بهره‌‌‌‌‌‌برداری کند؛ اما به دلیل کشف آثار باستانی در این منطقه، بهره‌‌‌‌‌‌برداری تا اتمام عملیات استخراج و کشف تمامی این آثار به تعویق افتاد. بانک جهانی نیز در همان زمان تضمین کرد که دستگاه‌های پیشرفته برای بیرون آوردن این آثار را در اختیار دولت افغانستان قرار دهد. با روی کارآمدن دولت طالبان، بهره‌‌‌‌‌‌برداری از این معدن تا مدتی دیگر به تعویق افتاد تا اینکه ذبیح‌‌‌‌‌‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان اعلام کرد که کار پروژه مس عینک، یکی از مهم‌ترین پروژههای افغانستان با کشور چین است. او با اظهار اینکه با تامین امنیت اکنون شرایط سرمایه‌گذاری در افغانستان مهیا شده‌است، از سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران چینی خواست در این کشور سرمایه‌گذاری کنند. قبل از تسلط طالبان بر افغانستان، «فایننشال‌تایمز» به نقل از منابعی از مذاکرات دیپلمات‌‌‌‌‌‌های چینی با طالبان در پکن خبر داده و نوشته بود که چین پیشنهاد داده اگر طالبان پس از خروج نظامیان آمریکایی از افغانستان صلح و امنیت را در افغانستان تضمین کند، پکن نیز به سرمایه‌گذاری گسترده در افغانستان اقدام می‌کند.
با وجود برخی اظهارات کلی از سوی وزارت معادن افغانستان، طالبان برای به رسمیت شناخته‌شدن در سطح جهانی و به‌عنوان دولت قانونی افغانستان، باید از حمایت جامعه جهانی برخوردار باشد. با وجود رقابت شدید بین بازیگران جهانی بازارهای کالایی مانند چین و آمریکا، نمی‌توان تصمیم نهایی در مورد سرنوشت این پروژه را مستقل از مسائل ژئوپلیتیکی منطقه دانست. افغانستان برای یافتن منابع مالی جهت جلوگیری از فروپاشی اقتصاد خود و تامین هزینه‌های نظامی و کارمندان دولتی خود در تلاش است. چین هم پیش از این نشان داده به کشورهایی که نیازهای مالی شدید و فوری دارند، وام‌هایی با پشتوانه کامودیتی‌‌‌‌‌‌ها ارائه می‌کند، اما طرف چینی در معامله با افغانستان، به‌دنبال اصلاحات اساسی در قرارداد امضاشده اولیه است. چین تمایل دارد برخی تعهدات مالی و غیرمالی خود که به‌نوعی دلیل اصلی انتخاب آنها در طول فرآیند مناقصه بود را با تعهدات بسیار کمتر، جابه‌‌‌‌‌‌جا کند. در تعهد قبلی چینی‌‌‌‌‌‌ها ناچار بودند راه‌آهن، واحد ذوب و نیروگاه برای افغانستان احداث کنند؛ این در حالی است که ساختار جدید قدرت در افغانستان هنوز به‌خوبی سازماندهی نشده و همچنین چارچوب قانونی این بخش هنوز معرفی نشده‌است. متولیان امر و افراد مسوول و مقامات در وضعیت موقتی قرار دارند. این موقعیت نیز سردرگمی‌ها و بلاتکلیفی‌های بزرگی برای طرفین معامله ایجاد می‌کند.
