کلاهبرداران زیر ذره‌بین ناظران

 همانند دیگر بازار‌‌‌‌‌های مالی، افزایش آگاهی و اطلاع‌‌‌‌‌رسانی مداوم به سرمایه‌گذاران می‌تواند راه‌حلی کاربردی و مفید برای جلوگیری از سرقت دارایی‌ها باشد. خوشبختانه اخیرا این موضوع مورد‌توجه دستگاه قضایی و پلیس فتا قرارگرفته‌است و اقدامات خوبی برای اطلاع‌‌‌‌‌رسانی پیرامون خطرات بازار ارز‌‌‌‌‌های دیجیتال و فعالیت کلاهبرداران دیده می‌شود. در آخرین اقدام، روز یکشنبه هفته گذشته معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه‌قضائیه با ارسال یک پیامک همگانی نسبت به فعالیت برخی مجموعه‌‌‌‌‌های هرمی و کلاهبرداری هشدار داد. بررسی نحوه فعالیت این مجموعه‌‌‌‌‌ها می‌تواند در شناسایی دیگر پروژه‌ها مفید باشد و مهم است که سرمایه‌گذاران توجه کافی را به نشانه‌های این برنامه‌های کلاهبرداری داشته باشند.

لیست شرکت‌های هرمی و کلاهبرداری

علاوه بر امکان ثبت تراکنش‌های ناشناس، ارز‌‌‌‌‌های دیجیتال را می‌توان به‌راحتی به هر کیف‌پول در سراسر جهان منتقل کرد، درحالی‌که این مزایا ارز‌‌‌‌‌های دیجیتال را برای تجارت مالی به گزینه‌‌‌‌‌های مناسبی تبدیل‌کرده است، اما همچنین ابزاری را در اختیار کلاهبرداران قرار داده‌اند تا بدون نیاز به نگرانی پیرامون لو رفتن هویت خود یا محدودیت‌های بانکی، سرمایه کاربران را به سرقت ببرند. هم‌اکنون بسیاری از مدیران مجموعه‌‌‌‌‌های کلاهبرداری ارز دیجیتال حتی در ایران حضور ندارند اما به‌راحتی می‌توانند به کمک ارز‌‌‌‌‌های دیجیتال و فناوری بلاک‌چین، سرمایه کاربران را به سرقت برده و ناپدید شوند. این شرایط باعث شده‌است تا شناسایی و دستگیری کلاهبرداران فعال در بازار ارز‌‌‌‌‌های دیجیتال دشوار باشد که اهمیت اطلاع‌‌‌‌‌رسانی‌‌‌‌‌های مداوم و افزایش دانش و آگاهی سرمایه‌گذاران پیرامون ماهیت این پروژه‌ها را افزایش می‌دهد.

با وجود برخی تفاوت‌‌‌‌‌ها، روش ترغیب کاربران در تقریبا تمامی این پروژه‌های کلاهبرداری یکسان است و شامل زیرمجموعه‌‌‌‌‌گیری و وعده‌‌‌‌‌های سود تضمینی و کلان می‌شود. با توجه به اینکه اکثر این شرکت‌ها از ارز‌‌‌‌‌های دیجیتال برای اجرای نقشه‌‌‌‌‌های خود استفاده می‌کنند، ردیابی گردانندگان آنها بسیار دشوار است، بنابراین بهترین و کاربردی‌‌‌‌‌ترین روش برای جلوگیری از سرقت دارایی کاربران، شناسایی و هشدار به‌موقع است. طی چند سال‌گذشته با وجود برخی هشدار‌‌‌‌‌های کلی پیرامون نحوه فعالیت این شرکت‌ها توسط قوه‌قضائیه و پلیس فتا، به‌طور مستقیم به‌نامی اشاره نمی‌شد.

روندی که به‌نظر می‌رسد در حال تغییر است و پیامک اخیر معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه‌قضائیه به‌نام ۵ مجموعه مختلف کلاهبرداری فعال کشور اشاره کرده‌است. ADV اولین نامی است که در این پیامک دیده می‌شود که در ظاهریک شرکت تبلیغاتی، با وعده‌‌‌‌‌های سود تضمینی و کلان برای سرقت در تلاش برای فریب کاربران و سرقت دارایی‌های آنها است. اربیت نتورک دیگر مجموعه‌‌‌‌‌ای است که معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه‌قضائیه به آن اشاره کرده‌است. همان‌طور که از نام آن پیداست، آربیت نتورک فعالیتی مشابه شرکت‌های هرمی گذشته دارد و با تکنیک‌‌‌‌‌های مختلف به جذب زیرمجموعه و سرقت سرمایه فریب خوردگان مشغول است.

QT۴-AgiGPT مجموعه کلاهبرداری دیگر  این لیست است که در ظاهریک پروژه هوش‌مصنوعی فعالیت خود را آغاز کرده و به‌کاربران وعده کسب سود هوشمند و آسان روزانه را می‌داد. با وجود پیشرفت‌های قابل‌توجهی که هوش‌‌‌‌‌ مصنوعی طی سالیان گذشته داشته‌‌‌‌‌، از هوش‌‌‌‌‌‌ مصنوعی برای ثبت معاملات خودکار و پرسود در بازار ارز‌‌‌‌‌های دیجیتال نمی‌توان استفاده کرد و وعده سود تضمینی با هوش مصنوعی، تنها شگرد QT۴-AgiGPT برای جذب سرمایه کاربران و سرقت آنها است. در این بین نام دو پروژه بلاک‌چینی به‌نام‌‌‌‌‌های پوما کوین و کلود ماینر نیز در لیست اعلامی دیده می‌شود. پوما کوین یک ارز دیجیتال مبتنی بر بلاک‌چین ترون است که طی چند ماه گذشته تبلیغات گسترده‌ای را در بازار ایران انجام داده‌است.  با وجود این تبلیغات گسترده و وعده‌‌‌‌‌های جذاب، پوما کوین همانند ‌هزاران شت‌کوین دیگر بازار یک پروژه کلاهبرداری است که با وعده سود‌‌‌‌‌های کلان، برای جلب توجه سرمایه‌گذاران تلاش می‌کند تا علاوه‌بر دعوت زیرمجموعه‌‌‌‌‌گیری، توکن خود را بفروشد.

بسیاری از وعده‌‌‌‌‌ها و اطلاعات منتشرشده پیرامون این پروژه صحت ندارند و اطلاعات ناقص و اشتباهی در سایت و وایت‌پیپر آن نیز دیده می‌شود. پوما تمام نشانه‌های یک پروژه کلاهبرداری را دارد و قابل پیش‌بینی است که دیر یا زود با سرقت سرمایه کاربران ناپدید خواهد شد و ارزش توکن آن نیز از بین خواهد رفت.  کلود ماینر، پروژه کلاهبرداری بعدی لیست است که سرمایه‌گذاران قدیمی بازار با نام آن آشنا هستند. در زمان افزایش محبوبیت معاملات بیت‌کوین و گسترش استخراج این ارز دیجیتال، کلود‌ماین یا استخراج ابری به روشی محبوب میان کلاهبرداران برای سرقت دارایی‌های کاربران و علاقه‌مندان بیت‌کوین تبدیل شد و به‌نظر می‌رسد که این روش همچنان در حال گرفتن قربانی است.  استخراج ابری به روشی اشاره دارد که در آن یک مجموعه استخراج ارز دیجیتال دستگاه‌های خود را به‌کاربران اجاره می‌دهند تا از ماین ارز‌‌‌‌‌های دیجیتال به درآمد برسند، درحالی‌که ایده استخراج ابری کاربردی و واقعی به‌نظر می‌رسد، اما تا به امروز تقریبا تمامی پلتفرم‌های استخراج ابری به هدف کلاهبرداری فعالیت کرده‌اند و دلیل این موضوع، پیچیدگی فرآیند استخراج ارز‌‌‌‌‌های دیجیتال است.

استخراج ارز‌‌‌‌‌های دیجیتال نمی‌تواند همواره سودآور باشد و استخراج‌‌‌‌‌کنندگان در برخی زمان‌ها با ثبت ضرر مجبور به خاموشی دستگاه‌های خود هستند. در نتیجه هیچ استخراج‌‌‌‌‌کننده‌‌‌‌‌ای نمی‌تواند به‌صورت تضمینی و مداوم سود‌‌‌‌‌های کلان ارائه دهد و سود اجاره واقعی دستگاه‌های استخراج معمولا به حدی پایین است که هیچکس به سرمایه‌گذاری در این روش ترغیب نمی‌شود،  بنابراین پلتفرم‌های استخراج ابری با وعده سود‌‌‌‌‌های غیرواقعی، تنها در تلاش برای سرقت سرمایه کاربران هستند و دیر یا زود فعالیت خود را متوقف می‌کنند، پس مهم است که سرمایه‌گذاران بازار ارز‌‌‌‌‌های دیجیتال توجه کافی را به ماهیت واقعی استخراج ارز‌‌‌‌‌های دیجیتال و چالش‌های آن داشته باشند و فریب سود‌‌‌‌‌های کلان وعده داده‌شده پلتفرم‌های ارائه‌‌‌‌‌دهنده خدمات استخراج ابری را نخورند.

مشتی از خروار

پروژه‌های کلاهبرداری عنوان‌شده در پیامک ارسالی معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه‌قضائیه تنها چند نمونه پر سر و صدا از ده‌‌‌‌‌ها و حتی صد‌‌‌‌‌ها پروژه کلاهبرداری ارز دیجیتال فعال در بازار ایران هستند. با محبوبیت روزافزون بازار ارز‌‌‌‌‌های دیجیتال و گسترش سرمایه‌گذاران و کاربران این دارایی‌های بلاک‌چینی، قابل پیش‌بینی است که تعداد پروژه‌های کلاهبرداری نیز با افزایش قابل‌توجهی همراه باشد و خطر سرقت دارایی‌ها همواره متوجه سرمایه‌گذاران است. در این شرایط، افزایش اطلاعات و دانش سرمایه‌گذاران و کاربران پیرامون نحوه فعالیت این پروژه‌ها می‌تواند اثرات قابل‌توجهی در کاهش سرمایه‌های به سرقت رفته در بازار ارز‌‌‌‌‌های دیجیتال داخل کشور داشته‌باشد، به‌ همین‌دلیل فعالان بازار امیدوار هستند که ارسال پیامک‌‌‌‌‌های هشدار پیرامون پلتفرم‌های کلاهبرداری بازار ادامه پیدا کند و دستگاه قضایی و پلیس فتا فعالیت‌ها و اقدامات خود را در این زمینه افزایش دهند. در این بین سرمایه‌گذاران بازار ارز‌‌‌‌‌های دیجیتال همواره باید توجه داشته باشند که کسب سود تضمینی در بازار پرنوسان ارز‌‌‌‌‌های دیجیتال غیرممکن است و تمام پروژه‌هایی که سود‌‌‌‌‌های کلان و مداوم را وعده می‌دهند، تنها در تلاش برای سرقت دارایی‌های کاربران هستند.