تغییرات نرخ بهره می‌تواند در روند قیمتی ارزهای دیجیتال تاثیرگذار باشد
اهمیت نرخ بهره در بازار ارزهای دیجیتال
شرایط عرضه هر ارز دیجیتال متفاوت است و درحالی‌که براساس برخی از عوامل مانند توکن‌سوزی ممکن است تغییراتی ناگهانی داشته باشد؛ اما معمولا مهم‌ترین عامل در نوسانات قیمتی تغییرات تقاضا در نظر گرفته می‌شود. عوامل مختلفی بر افزایش یا کاهش تقاضا در بازار ارزهای دیجیتال تاثیرگذار هستند. درحالی‌که شرایط و ویژگی‌های خود بازار ارزهای دیجیتال از جمله موارد تعیین‌کننده به شمار می‌رود، اما شرایط اقتصادی جهانی و سیاست‌های مالی کشورها نیز می‌توانند بر افزایش یا کاهش میزان سرمایه ورودی بازار ارزهای دیجیتال تاثیرگذار باشند.
تورم و افزایش‌های نرخ بهره کشور آمریکا از جمله مواردی هستند که طی ماه‌های گذشته بارها سرتیتر اخبار مرتبط با بازار ارزهای دیجیتال شده‌اند و به نظر می‌رسد که هم اکنون اخبار تغییرات نرخ بهره به‌عنوان یکی از مهم‌ترین سیگنال‌های بازار ارزهای دیجیتال عمل می‌کنند. در چنین شرایطی، توجه به تغییرات شرایط اقتصادی و میزان اثرگذاری تغییرات نرخ بهره بر بازار ارزهای دیجیتال برای معامله‌گران اهمیت زیادی پیدا کرده است. با وجود این، برخی تصورات اشتباه از میزان اثرگذاری تغییرات نرخ بهره در بازار ارزهای دیجیتال نیز وجود دارد و به همین دلیل، سرمایه‌گذاران بهتر است تا با ماهیت نرخ بهره، دلیل تغییر و نحوه تاثیر آن بر بازار آشنا باشند تا از تصمیم‌گیری‌های عجولانه جلوگیری کنند.
تغییرات نرخ بهره و اثرات آن
در تعریف ساده، نرخ بهره درصدی از پول است که به‌عنوان جایگزین و راه‌حلی برای کاهش احتمالی قیمت دارایی‌ها در طول فرآیند دریافت وام یا سپرده‌گذاری پرداخت یا دریافت می‌شود. با توجه به اینکه هر دو فرآیندی بلندمدت هستند، بانک و سپرده‌گذاران با دریافت نرخ بهره اطمینان حاصل می‌کنند که در آینده براساس کاهش قیمت دارایی ضرری متوجه آنها نمی‌شود. بنابراین، کاربران در زمان دریافت وام بانکی باید درصد معینی به‌عنوان نرخ بهره را علاوه بر پول وام به بانک پرداخت کنند و بانک‌ها نیز در زمان سپرده‌گذاری، مبلغ نرخ بهره را به سپرده‌گذاران پرداخت می‌کنند.
به‌عنوان مثال، با سپرده‌گذاری مبلغ 10.000.000تومان با نرخ بهره ثابت 10درصد، هر سال 10درصد مبلغ اولیه که برابر با 1.000.000تومان است به سپرده‌گذار پرداخت می‌شود. بنابراین هرچه درصد نرخ بهره بیشتر باشد، ورود سرمایه به بانک‌ها بیشتر می‌شود و هرچه کمتر باشد، سرمایه از بانک‌ها خارج و به دیگر بازارهای مالی از جمله ارزهای دیجیتال وارد می‌شود. به همین دلیل نرخ بهره یکی از ابزار‌های مهم در کنترل سرمایه مردم و همچنین اعمال سیاست‌های مالی دولت‌ها به شمار می‌رود.
بانک مرکزی آمریکا نیز طی یک سال گذشته با افزایش تورم، از افزایش نرخ بهره به‌عنوان راه‌حل کمک گرفته است. افزایش نرخ بهره باعث می‌شود تا رشد اقتصادی آرام‌تر و تورم روندی آهسته‌تر پیدا کند. نرخ بهره بیشتر همچنین مردم را به پس‌انداز پول و کاهش قرض و وام تشویق می‌کند. در ژوئن سال2022 تورم سالانه آمریکا با ثبت 1/ 9درصد، به بالاترین حد خود در 40سال گذشته رسید. آماری که زنگ خطر را در این کشور به صدا درآورد و فدرال‌رزرو در واکنش به این شرایط، استراتژی افزایش نرخ بهره را در دستور کار خود قرار داد.
در نتیجه، نرخ بهره از ابتدای سال2022 تا به امروز از نزدیکی 25/ 0درصد به 5/ 5درصد رسیده است. فدرال‌رزرو در ماه سپتامبر نیز نرخ بهره را در 5/ 5درصد نگه داشته است که نشان می‌دهد شرایط برای کاهش این نرخ همچنان مهیا نشده است و حتی انتظار افزایش بیشتر تا انتهای سال2023 وجود دارد.
با توجه به اقتصاد بزرگ کشور آمریکا، عموما تصمیمات اقتصادی گرفته شده در این کشور بر بازارهای جهانی نیز تاثیرگذار است و به همین دلیل تغییر نرخ بهره در این کشور همواره مورد توجه سرمایه‌گذاران بازارهای مالی و اقتصادی است. بازار ارزهای دیجیتال نیز استثنا نیست و درحالی‌که کاهش نرخ بهره می‌تواند سیگنالی مثبت برای افزایش قیمتی دارایی‌های دیجیتال این بازار باشد، افزایش نرخ بهره نیز سیگنالی منفی و نشان‌دهنده خروج سرمایه از بازار خواهد بود. موضوعی که با بررسی و مقایسه قیمت بیت‌کوین و نرخ بهره طی چند سال گذشته به خوبی مشخص است. به‌طور کلی طی چند سال گذشته بیت‌کوین در زمان افزایش نرخ بهره روندی نزولی داشته و در زمان کاهش این نرخ، صعود‌های قیمتی را ثبت کرده است. البته تغییرات نرخ بهره همواره و به سرعت در روند قیمتی ارزهای دیجیتال منعکس نمی‌شود. شرایطی که در سال2023 رخ داده است و با وجود صعود مداوم نرخ بهره، بیت‌کوین و ارزهای دیجیتال نیز افزایش‌های قیمتی ثبت کرده‌اند.
علاوه بر نرخ بهره اعلامی بانک مرکزی، نرخ بهره واقعی نیز اهمیت بسیاری دارد. نرخ بهره واقعی با کم کردن تورم از نرخ بهره اسمی به‌دست می‌آید. به‌عنوان مثال در شرایطی که تورم 3درصد و نرخ بهره 5/ 5درصد است، نرخ بهره واقعی مثبت و 5/ 2درصد است و پول‌ها برای دریافت سود بدون ریسک به بانک‌ها منتقل می‌شود. علاوه بر آن، مهم است فراموش نشود که بازار ارزهای دیجیتال جهانی است و تنها محدود به کشور آمریکا نمی‌شود. بنابراین علاوه بر نرخ بهره آمریکا، نرخ بهره دیگر کشورها نیز اهمیت پیدا می‌کند. با این حال با توجه به جایگاه اقتصاد کشور آمریکا و تاثیرگذاری که در جهان دارد، نرخ بهره‌های اعلامی آمریکا اهمیت بیشتری در بازارهای جهانی پیدا کرده است و بازار ارزهای دیجیتال نیز بارها طی سال‌های گذشته نسبت به افزایش نرخ بهره‌های آمریکا واکنش نشان داده است.
یکی از اثرات اولیه افزایش نرخ بهره، کاهش تقاضا برای دارایی‌های پرخطر از جمله ارزهای دیجیتال است. زمانی که نرخ بهره افزایش می‌یابد، سرمایه‌گذاران ممکن است سرمایه‌گذاری خود را از دارایی‌های با ریسک بالاتر به دارایی‌های با ریسک پایین‌تر، مانند حساب‌های پس‌انداز تغییر دهند. این تغییر می‌تواند منجر به کاهش تقاضا برای دارایی‌های پرخطر از جمله ارزهای دیجیتال شود. علاوه بر این، نرخ بهره بالاتر می‌تواند هزینه‌های وام را افزایش دهد. شرایطی که می‌تواند منجر به کاهش دریافت وام برای سرمایه‌گذاری در بازار ارزهای دیجیتال و در نتیجه کاهش تقاضا شود. یکی دیگر از اثرات احتمالی افزایش نرخ بهره، افزایش نوسانات در بازار ارزهای دیجیتال است. ارزهای دیجیتال به دلیل نوسانات بالای خود شناخته می‌شوند و افزایش نرخ بهره می‌تواند این نوسان را تشدید کند. نرخ بهره بالاتر عدم اطمینان سرمایه‌گذاران بازار ارزهای دیجیتال را افزایش می‌دهد که در نتیجه آن، خروج شدیدتر سرمایه و نوسانات قیمتی رخ می‌دهد.
البته افزایش نرخ بهره می‌تواند اثرات مثبت خود را نیز برای بازار ارزهای دیجیتال داشته باشد و به افزایش پذیرش ارزهای دیجیتال به‌عنوان پوششی در برابر تورم کمک کند. امروزه ارزهای دیجیتال و به‌ویژه بیت‌کوین، به‌عنوان یک محافظ در برابر تورم شناخته و محبوب شده‌اند. افزایش نرخ بهره معمولا در شرایطی رخ می‌دهد که تورم نیز افزایش یافته است. بنابراین سرمایه‌گذاران ممکن است در جست‌وجوی پوششی در برابر تورم، سرمایه خود را به ارز دیجیتال تبدیل کنند.
علاوه بر این، برخی از سرمایه‌گذاران ممکن است ارزهای دیجیتال را به‌عنوان گزینه سرمایه‌گذاری با ثبات‌تری نسبت به دارایی‌های سنتی ببینند که می‌توانند تحت تاثیر تغییرات نرخ بهره قرار گیرند. موضوعی که می‌تواند منجر به افزایش پذیرش ارزهای دیجیتال به‌عنوان محافظی در برابر تورم، افزایش تقاضا و در نهایت افزایش قیمت‌ها شود. در نتیجه، افزایش‌های نرخ بهره نمی‌تواند با قاطعیت نشان‌دهنده کاهش‌های قیمتی ارزهای دیجیتال باشد و درحالی‌که ممکن است منجر به کاهش تقاضا و افزایش نوسانات شود، ممکن است به افزایش پذیرش به‌عنوان محافظ در برابر تورم نیز منجر شود. کاهش نرخ بهره نیز مزایا و معایب خود را در بازار ارزهای دیجیتال دارد و همواره به معنی افزایش قیمت و استقبال سرمایه‌گذاران از ارزهای دیجیتال نخواهد بود.
بنابراین، تغییرات نرخ بهره تنها یکی از سیگنال‌های بازار پرنوسان ارزهای دیجیتال به شمار می‌رود و به تنهایی نمی‌تواند معیاری برای تصمیم‌گیری‌های معاملاتی باشد.در نتیجه، معامله‌گران بازار ارزهای دیجیتال باید با درک تغییرات شرایط اقتصادی جهانی و تاثیرات آن در بازار ارزهای دیجیتال، از اهمیت دیگر اخبار مرتبط با بازار ارزهای دیجیتال برای شناسایی ریسک و فرصت‌ها غافل نشوند و همواره با در نظر داشتن خطرات این بازار نوسانی، سرمایه‌گذاری‌های خود را انجام دهند.
