آیا اوردینالز برای شبکه بیتکوین اتفاقی ارزشمند است؟
اما در ۲۱ژانویه سال۲۰۲۳ (اول بهمن ۱۴۰۱)، مهندس نرمافزاری بهنام کیسی رودرمور (Casey Rodermor) از راهاندازی پروتکل اوردینالز (Ordinals) خبر داد. این پروتکل ساخت NFTها را در میننت شبکه بیتکوین امکانپذیر میکند و بهنظر میرسد از این پس عرضه و فعالیت این توکنها را در بلاکچین بیتکوین نیز میتوانیم مشاهده کنیم.
پروتکل اوردینالز موفق شدهاست تا با استفاده از آخرین بهروزرسانیها و ارتقاهای انجامشده در بلاکچین بیتکوین، این امکان را برای این شبکه فراهم کند تا از این توکنهای غیرمثلی پشتیبانی کند و این فرآیند با حکاکی و افزودن اطلاعات (Inscriptions) بر روی ساتوشیها امکانپذیر شدهاست.
بااینحال، اضافهشدن NFT به بیتکوین حاشیههای خود را داشته و منجر به ایجاد برخی نگرانیها و بحث و گفتوگوهایی درمیان علاقهمندان و فعالان بلاکچین و بیتکوین شدهاست.
موضوعی که توجه اولگا اوکولووا (Olga Ukolova)، هیاتمدیره انجمن غیرانتفاعی LNP/ BP را نیز جلب کردهاست. در ادامه این مقاله میتوانید ترجمه مطلب منتشرشده از او در رسانه Bitcoin Magazine را با اندکی ویرایش و تغییر مطالعه کنید.
علاقه مردم به کلکسیونها و دلیل ارزشمندی آنها
اگر مقالههای آموزشی، اهداف و مستندات اوردینالز را مطالعه کنید، متوجه میشوید که یک ایده کاملا ساده در پشت این مفهوم وجود دارد که مشابه ایده و هدف جمعآوری سکهها و ارزهای قدیمی است.
علاقهمندان به سکههای کلکسیونی، آنها را به اهداف مختلفی از جمله زیبایی، سرگرمی، برای کلکسیون شخصی یا بههدف ذخیره برای نسلهای آینده و فروش در قیمت بالاتر نگهداری میکنند.
اگر ماهیت غیرمثلی و حکاکی اطلاعات را نیز به این سکهها اضافه کنیم، آنها میتوانند ارزش بسیاری پیدا کنند؛ زیرا این سکهها معمولا به تعداد بسیار کمی تولید میشوند. با وجود تلاشهای آمریکا برای جمعآوری تمام سکهها، درنهایت تعداد بسیار محدودی از آنها ناپدید و در سالهای بعد در گوشه و کنار دنیا دیدهشدند؛ سکههایی که هماکنون بهدلیل کمیابی و تاریخچه آنها بسیار ارزشمند هستند. این اتفاق در بازار ارزهای دیجیتال نیز ممکن است رخ دهد و سکههای غیرمثلی تولیدشده و ذخیرهشده در بلاکچینها میتوانند در مدت کوتاه یا در بازه طولانیمدت چندساله ارزشمند شوند، بنابراین هدف فعالیت و اهمیت اوردینالز برای بیتکوین قابلدرک است؛ زیرا مجموعههای NFT امروزه میتوانند کلکسیونهای ارزشمند آینده باشند و ثروت زیادی را برای دارندگان آنها بههمراه داشته باشند.
بیتکوین؛ جایگزینی برای سکههای طلا
در طول تاریخ بارها رویدادهای مشابه سکههای دابل ایگل رخداده است و مردم همیشه به جمعآوری چیزهای زیبا، گرانقیمت و کمیاب علاقه نشان دادهاند.
سنگ، صدف، طلا، مواد معدنی، حیوانات و حتی لباس از جمله این موارد هستند که با توجه به ویژگیهای خود توجهات مردم را جلب کردهاند و ارزش آنها افزایش یافتهاست. امروزه بهنظر میرسد این روند به توکنهای غیرمثلی بلاکچینی رسیدهاست و این سکهها و آثار هنری دیجیتالی ارزشمند شدهاند؛ ویژگیای که با اوردینالز به بلاکچین بیتکوین اضافهشده و برخی از مزیتهای آن در ادامه آورده شدهاست. اوردینالز برای افرادی که بیتکوین را بهعنوان یک کلکسیون دوست دارند یا توانایی مالی برای خریداری مقدار زیادی از آن را ندارند، یک گزینه جذاب است. اوردینالز به افراد این امکان را میدهد تا ساتوشیهای منحصربهفرد داشته باشند و مالکیت برخی از آنها را بهدست آورند.
برای کلکسیونرها (بهخصوص علاقهمندان سکه) اوردینالز روشی دیجیتالی برای مالکیت، ذخیره و انتقال سکههایی که درنظر آنها ارزشمند است را ارائه میدهد. اوردینالز همچنین در راستای ذخیره ارزش، یکی از اهداف و ویژگیهای کلیدی بیتکوین فعالیت میکند و اگر یک ساتوشی منحصربهفرد دارید، میتوانید آن را برای نسلهای آینده نگهداری کنید.
اهمیت حریم خصوصی برای کلکسیونرها
با وجود مزایای مختلف، اوردینالز یک پروتکل بینقص نیست و برخی معایب و مشکلات نیز در آن دیده میشود.
بیتکوین یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز است که از هویت شما محافظت میکند؛ اما فعالیت و تراکنشهای شما مخفی نیست و در بلاکچین ثبت میشود. این بدان معنی است که هرکسی میتواند با داشتن یک آدرس، سابقه تراکنش و موجودیهای دیجیتالی شما را مشاهده کند. اوردینالز نیز به همین صورت فعالیت میکند؛ بنابراین نمیتواند موجودی شما را مخفی کند و راهی را برای حفظ حریم خصوصی به شما ارائه نمیدهد. همچنین با توجه به اینکه اوردینالز در بلاکچین بیتکوین فعالیت میکند، فعالیت این پروتکل بر این شبکه تاثیر میگذارد و پیچیدگی و مشکلات فنی مختلفی را برای بسیاری از فعالان شبکه و ماینرها ایجاد میکند. بیتکوین یک ارز دیجیتال مقیاسپذیر نیست و در زمان ایجاد، قرار نبود از آن بهعنوان یک سیستم ذخیره فایل استفاده شود؛ فرآیندی که میتواند تراکنشهای بیتکوین و هزینههای مرتبط با آن را افزایش دهد.
فعالیت اوردینالز میتواند منجر به افزایش بار پردازش شبکه شود و در نهایت شاهد رخدادن وضعیتی همانند شبکه اتریوم باشیم که کارمزدهای زیاد آن همواره موردتوجه است.
طبیعی است که هیچکس نمیخواهد برای پرداختهای روزمره خود با بیتکوین، کارمزدهای سنگین پرداخت کند و علاقهمندان این ارز دیجیتال ترجیح میدهند که این موضوع تغییر نکند. ماینرهای شبکه بیتکوین نیز ممکن است ترجیح دهند تا بهجای پردازش و تایید چند تصویر JPEG بیارزش بر ساتوشیها، از انرژی و دستگاههای گرانقیمت خود برای فعالیتهای مهمتری همانند تایید تراکنشهای مالی استفاده کنند؛ موضوعی که میتواند روند پردازش و تایید NFTهای بیتکوین را به تعویق بیندازد.
هرچه اوردینالز تلاش کند تا بهینه باشد و بار پردازش شبکه را افزایش ندهد، با درنظرگرفتن چشمانداز فعلی توسعه بیتکوین برخی نگرانیها وجود دارد و شاهد تکرار بحث و گفتوگوهای مشابه سال۲۰۱۷ در فضای اکوسیستم بیتکوین هستیم؛ سالی که با افزایش سایز بلاک و انشعاب بلاکچین، مشکلاتی در اکوسیستم بیتکوین ایجاد شد. با اضافهشدن NFTها و توکنهای کلکسیونی به بیتکوین، پیشبینی میشود چالشهای جدیدی برای اندازه بلاک ایجاد شود و هماکنون باری دیگر شاهد بحث و اختلافنظر پیرامون بلاک و تواناییهای شبکه بیتکوین هستیم. بحث و گفتوگو پیرامون مشکلات و چالشهای اوردینالز و سکههای کلکسیونی طی چند هفته گذشته در انجمنها و گروههای اجتماعی بیتکوین دنبال شدهاست. پروتکل اوردینالز موافقان و مخالفان خود را دارد و هرگروه در تلاش هستند تا دیگری را متقاعد کنند که فعالیت این پروتکل در نهایت بهنفع یا بهضرر بیتکوین خواهد بود.
چه نوع NFT و پروتکلی میتواند برای بیتکوین مفید باشد؟
انسانها در طول تاریخ همواره به ایجاد، مالکیت و مبادله مجموعههای هنری و ارزشمند کلکسیونی علاقهمند بودهاند و هماکنون این علاقه به بلاکچین نیز رسیدهاست؛ اما اوردینالز و بسیاری از راهحلهای موجود دیگر در کنار مزیتهای خود، مشکلات بسیاری را نیز برای شبکه ارز دیجیتال بههمراه دارند. اما اگر اوردینالز برای بیتکوین مناسب نیست، چه نوع از NFT میتواند برای بلاکچین بیتکوین مفید و کاربردی باشد؟ برای درک بهتر این موضوع، یک NFT و کلکسیون بلاکچینی بینقص را تصور کنید. این توکن باید ویژگیهای مختلفی ازجمله موارد زیر را داشته باشد:
مالک دارد؛ همیشه اولین صاحب و مالک یک کلکسیون و توکن سازنده آن است که حق تغییر، اضافهکردن اطلاعات، فروش، اجارهدادن و دیگر موارد مرتبط با آن را دارد.
حق مالکیت این کلکسیون باید بهگونهای باشد که بتوان آن را بهشکل همتابههمتا و با حذف واسطهها به مالک جدید منتقل کرد؛ انتقالی که بهصورت کامل انجام شود و امکان فروش دوباره آن توسط مالک قبلی وجود نداشته باشد. منحصربهفرد و ارزشمندبودن دارایی نیز باید در هر زمان قابل بررسی و تایید باشد.
بهصورت پیشفرض، مالکیت و اطلاعات پیرامون دارایی باید بهصورت خصوصی باشد و این گزینه را در اختیار دارندگان قرار دهد تا در صورت نیاز، این اطلاعات را بهصورت عمومی منتشر کنند.
تجربه نشان دادهاست که بسیاری از هنرمندان نسبت به انتقادات واکنش مناسبی ندارند و نمیتوانند این انتقادات را بپذیرند. عمومیبودن اطلاعات بهصورت پیشفرض میتواند موجی از حملات را متوجه این هنرمندان کمک کند و عواقبی را بههمراه داشته باشد.
علاوه بر آن، اگر یک نقاشی، سنگ یا فلز گرانقیمت را در اختیار داشته باشید، طبیعی است که نمیخواهید تمام دنیا از آن باخبر شوند؛ زیرا احتمال سرقت و مشکلات بزرگ دیگر را در دنیای فیزیکی و دیجیتالی افزایش میدهد. بسیاری از کلکسیونرها همچنین ترجیح میدهند داراییهای خود را مخفیانه نگهداری کنند تا در زمانیکه فرصت مناسب ایجاد شد و ارزش آن به بیشترین میزان رسید، آن را نشان دهند و بهفروش برسانند. این کلکسیونها نباید در زنجیره بلاکچینی بیتکوین فعالیت کنند و نباید هیچ بار اضافی و تغییری را در زنجیره اصلی برای کاربران، ماینرها و اجراکنندگان نود بههمراه داشته باشند. فعالیت توکنهای غیرمثلی نباید بر اندازه بلاک تاثیر بگذارد یا حجم عظیمی از دادههای نامربوط را به بلاکها اضافه کند. بیتکوین بهنحوی ساخته شدهاست که چنین فعالیتی مناسب بلاکچین آن نیست و تمام دادهها و اطلاعات پیرامون داراییها باید در سمت کاربر نگهداری شود.
درست است که اوردینالز NFTها را به بیتکوین آورده است؛ اما روش و بستر بلاکچینی مورداستفاده آن ایدهآل نیست و همانطور که تابهالان گفته شد، مشکلات مختلفی را میتواند برای بیتکوین رقم بزند.