بیت‌کوین حاضر به تسلیم نیست
توفان را پایانی نیست
اگر بیت‌کوین مبارز بوکس بود، اکنون نفس‌زنان، گیج از ضربه‌‌‌‌‌‌‌های متعدد درازکش به سقف خیره مانده بود. سرنوشت بیت‌کوین در این سالها گریزی به داستان بوکسور شکست‌‌‌‌‌‌‌ناپذیری دارد که حاضر به قبول شکست نیست. این داستان از خیابان‌‌‌‌‌‌‌های بی‌‌‌‌‌‌‌قانونی انجمن‌های اینترنتی در سال۲۰۰۹ شروع شد که در آن هنگام صرفا چشم‌‌‌‌‌‌‌اندازی وهم‌‌‌‌‌‌‌آلود بود. هرچند این ایده از روزهای اول درخشان بود اما فقط تعدادی از طرفداران جان‌‌‌‌‌‌‌سخت آن به آینده این رمزارز معتقد بودند و در ابتدای راه بیش از چند پنی نمی‌‌‌‌‌‌‌ارزید. در طول سالها، به طرفداران سرسخت آن افزوده می‌‌‌‌‌‌‌شد؛ افرادی که با شیفتگی در راه توسعه بیت‌کوین و ایده مبارزه با نظم فعلی اعتباری جهان گرد‌هم جمع می‌‌‌‌‌‌‌شدند. سرانجام ایده رمزارز آزاد با اقبال عمومی مواجه شد؛ ارزش بیت‌کوین به‌هزاران دلار افزایش یافت و در مکان‌هایی خاصی به رسمیت شناخته شد و از استفاده آن استقبال شد. هرچند آهسته، اما بیت‌کوین برخلاف همه پیش‌بینی‌‌‌‌‌‌‌ها به مانند ستاره جوان جویای نامی درخشید و به‌زودی به صدر اخبار راه‌یافت. قبل از اینکه در سال۲۰۲۱ بیت‌کوین به اوج شکوه برسد و به شهرت و ثروت فوق‌‌‌‌‌‌‌العاده جهانی دست‌یابد،هزاران مقلد مانند اتریوم، دوج‌‌‌‌‌‌‌کوین و لایت‌‌‌‌‌‌‌کوین‌‌‌‌‌‌‌ها ظهور کردند. سرمایه‌ها از هر سو به سمت این صنعت جدید سرازیر شده بود و افراد ارزهای دیجیتال دیگر را نیز مورد هجمه خود قرار داده بودند. در این زمان بود که یک بیت‌کوین نزدیک به ۷۰هزار دلار قیمت گرفت. زمانی از فتح قله بزرگ نگذشته بود که سرمایه‌گذاری در پروژه‌های بیت‌کوین و کریپتو به سراشیبی سقوط رسید.
دره مرگ
از نوامبر ۲۰۲۱، بیت‌کوین شروع به زیان کرد و هر روز اوضاع شکل بدتری به خود می‌گرفت. رسوایی‌‌‌‌‌‌‌های پی‌درپی همچون ضربات سهمگینی بر سر و صورت بیت‌کوین فرود می‌‌‌‌‌‌‌آمد و ارزش، اعتماد و هیجانی که در سالها اندک اندک به‌دست آمده بود به یک‌‌‌‌‌‌‌باره تا پایین‌ترین نقطه نزول کرد. استفان دلووس، رئیس اتحادیه بلاک‌چین کارائیب در این زمینه می‌گوید: «فضای وحشتناکی بر کریپتو سایه افکنده و اکنون هیچ بعید نیست روزهای بدتری نیز پس از رسوایی اخیر FTX در راه باشد. بدون‌شک، این روزها نقطه‌عطفی در صنعت ارزهای رمزنگاری شده هستند.»
سقوط FTX در ماه گذشته بزرگ‌ترین شوک برای ارزهای دیجیتال در سال‌های اخیر بوده‌است. این شرکت که دومین صرافی بزرگ جهان بود، دروازه ورود‌میلیون‌ها نفر برای آغاز راه در ارزهای دیجیتال بود. این پلتفرم که به‌عنوان یکی از قابل‌اعتمادترین صرافی‌‌‌‌‌‌‌ها درمیان افراد شناخته‌شده بود، پس از تحمل چند روزه بحران مالی، به دره ورشکستگی سقوط کرد. سام بنکمن‌فرید، بنیان‌گذار FTX، اکنون در بازداشت است و توسط آمریکا متهم به کلاهبرداری و فریب است. بنکمن‌فرید در جدیدترین اظهارات خود به بی‌‌‌‌‌‌‌بی‌‌‌‌‌‌‌سی گفته است: امیدوار است رمزارزها را به کلی نابود نکرده باشد.
هرچند رسوایی FTX بدون‌شک ضربه مهلکی به اعتبار صنعت وارد کرده‌است، اما این تنها مشت سهمگینی نیست که در سال۲۰۲۲ بر پیکره رمزارز واردشده‌است. پروفسور کارول الکساندر از دانشکده بازرگانی دانشگاه ساسکس می‌گوید: «قبلا هرگز چنین وقایع سهمگین پر‌تعددی در ارزهای دیجیتال رخ نداده بود.» الکساندر که سال‌گذشته پیش‌بینی کرده بود کریپتو در سال۲۰۲۲ سقوط می‌کند، اکنون اعتراف می‌کند که از فراوانی رویدادها شگفت‌‌‌‌‌‌‌زده شده‌است.
ضربه پشت ضربه
اولین ضربه بزرگ در ماه مه با سقوط ناگهانی دو ارز دیجیتال محبوب شروع شد که باعث شد ۴۰۰میلیارد دلار از ارزش بیت‌کوین و اکوسیستم کریپتو پاک شود. از متهمان اصلی این پرونده دوکوون، بنیان‌گذار ترا، است که اکنون توسط مقامات کره‌‌‌‌‌‌‌جنوبی تحت‌تعقیب است و مقامات این کشور او را به اختفا در صربستان متهم کردهاند. رسوایی‌‌‌‌‌‌‌های کوچک اما پر تعداد، اعتماد به اکوسیستم ارزهای دیجیتال را متزلزل کردهاند. از جمله پرحاشیه‌‌‌‌‌‌‌ترین این موارد می‌توان به جریمه ۲۶/ ۱میلیون دلاری کیم کارداشیان به دلیل تبلیغ رمزارز اشاره کرد. در این میان فروپاشی بازار پررونق توکن‌‌‌‌‌‌‌های غیر‌قابل تعویض، NFT نیز قابل‌توجه است. ایده‌‌‌‌‌‌‌ای که در ابتدا‌میلیون‌ها نفر را مجذوب خود کرده بود و اکنون به سختی می‌توانند از این مرداب خارج شوند. هک‌‌‌‌‌‌‌های گسترده درمیان شرکت‌های رمزنگاری دومینووار گسترش یافته و اندک اعتماد موجود را نیز از بین برده است. بزرگی برخی از این هک‌‌‌‌‌‌‌ها به‌طوری بود که سرقت ۶۰۰میلیون دلاری از شبکه رونین امر تعجب‌‌‌‌‌‌‌آوری نباشد. با کاهش ارزش بیت‌کوین و سایر ارزها، شرکت‌های بزرگ ارزهای دیجیتال مانند سلسیوس، Three Arrows Capital و بلاک‌‌‌‌‌‌‌فای ورشکست شده‌اند و چرایی جیب خالی سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران کوچک و بزرگ را بی‌‌‌‌‌‌‌جواب گذاشتند. اکنون پلیس در حال تحقیق درباره آنچه اتفاق‌افتاده است و تشکیل پرونده برای شاکیان پرتعداد آنهاست. قیمت بیت‌کوین که اغلب به‌عنوان شاخصی از عملکرد کل اکوسیستم درنظر گرفته می‌شود، اکنون به ارزشی کمتر از ۱۸هزار دلار در نوسان است؛ به این معنا که ۷۰درصد نسبت به اوج خود در نوامبر ۲۰۲۱ کاهش داشته است.
علائم حیات
سقوط صرافی FTX و دیگر رسوایی‌‌‌‌‌‌‌ها دردسر بزرگی در صنعت ایجاد‌کرده و اکنون نگرانی‌هایی در مورد سایر بخش‌ها نیز به‌وجود آمده است. سه‌‌‌‌‌‌‌شنبه هفته گذشته، بیش از ۴/ ۱میلیارد دلار از بایننس برداشت شد که ظاهرا در نتیجه سیگنال‌های منفی ارزهای دیجیتال بود. به عقیده اندی رنشاو، معاون ارشد مدیریت محصول در Feedzai، ارزهای دیجیتال برای اینکه بتوانند از این مبارزه جان‌سالم به‌در ببرند، به رونق مبادلات نیاز مبرمی دارند. در حال‌حاضر بدون ظهور دوباره پلتفرمی معتبر و قابل‌اعتماد برای مبادله ایمن، بعید است که کریپتو بتواند به صحنه مبارزه بازگردد. هرچند ارزهای دیجیتال تنها بخشی از اکوسیستم کریپتو هستند، با این حال صحبت‌‌‌‌‌‌‌ها و تخمین‌‌‌‌‌‌‌های موجود از سقوط ارزش آنها برای کل صنعت نگران‌کننده است.
پروفسور امید ملکان، از دانشکده بازرگانی کلمبیا، می‌گوید در حال‌حاضر آینده برای کل صنعت سیاه است. قیمت‌ها کاهش یافته و بسیاری از بزرگ‌ترین صرافی‌‌‌‌‌‌‌ها مرتبط با سرمایه‌گذاری سقوط کردهاند. هرچند پیش از هر چیزی، رمزارز به‌عنوان یک فناوری پیشرو باقی خواهد ماند و ملکان در این رابطه می‌گوید: موج پذیرش بیت‌کوین و به‌اصطلاح استیبل‌کوین‌‌‌‌‌‌‌ها در کشورهای درحال‌توسعه بدون زیرساخت مالی قابل‌اعتماد نشان می‌دهد که این فناوری کماکان امید به بهبود زندگی را به افراد می‌بخشد.
