ممنوعیت رمزارزها، پاسخی که چین به نگرانی‌ها از فرار سرمایه داده است
کریپتو در تنگنای بانک خلق چین
نقش ارزهای دیجیتال در تسهیل جرائم مالی و همچنین ایجاد خطر فزاینده برای سیستم مالی چین به دلیل ماهیت سوداگرانه آنها به‌عنوان دلیلی برای اعمال محدودیت نام‌برده شد و به این بهانه فعالیت‌های صورت‌گرفته در این قالب توسط دولت شدیدا تحت‌کنترل گرفته شده‌است، با این‌حال یکی دیگر از دلایل مهم برای اعمال ممنوعیتهای گسترده در عرصه ارزهای دیجیتال، تلاش برای مبارزه با فرار سرمایه از چین است.
رفع تهدید فرار سرمایه‌ها همچنان یکی از اولویت‌های اصلی سیاستگذاری بانک خلق چین است. در زمانی‌که تخمین زده می‌شد اقتصاد چین پس از همه‌‌‌‌‌‌‌گیری کووید-۱۹ بهبود خواهد یافت، دولت کمپین «رفاه مشترک» را آغاز کرد. مشاور سابق بانک‌مرکزی، لی دائوکویی، هشدار داده است که بهبود اقتصادی سریع آمریکا نسبت به چین می‌تواند باعث فرار سرمایه بیشتری شود، چراکه ممکن است شهروندان چینی برای تضمین امنیت مالی بیشتر به خرید دارایی در آمریکا متمایل شوند.
علاوه بر این، انگیزه ایجاد کمپین رفاه مشترک ریشه در رویکرد دولت‌‌‌‌‌‌‌گرایانه‌‌‌‌‌‌‌تر برای مدیریت اقتصاد چین داشته و بر استراتژی اقتصادی درون‌‌‌‌‌‌‌نگرتر تاکید دارد. قابل‌توجه است که غیرقانونی شدن تراکنش‌های ارزهای دیجیتال تنها یک‌ماه پس از معرفی کمپین رفاه‌مشترک اتفاق افتاد.
این ممنوعیت ارزهای دیجیتال ممکن است در راستای محدودکردن سرمایه‌گذاری‌های خارجی و در عوض تشویق ثروتمندان چینی به پذیرش مالیات بر درآمد بالاتر و تشویق به گردش سرمایه خود در داخل کشور آغاز شده باشد. در مجموع، شواهد قوی وجود دارد که نشان می‌دهد ممنوعیت ارزهای دیجیتال پاسخی به مشکل همیشگی فرار سرمایه از چین است.
با توجه به اینکه مقدار زیادی از فرار سرمایه قبلا از طریق صرافی‌‌‌‌‌‌‌های ارزهای دیجیتال رخ‌داده است، بانک خلق چین می‌داند که ارز رمزنگاری شده مشکل مزمن فرار سرمایه در چین را قوت می‌‌‌‌‌‌‌بخشد.
اگر ثروتمندان از طریق مبادله با ارزهای دیجیتال، بتوانند کنترل سرمایه سختگیرانه چین را دور بزنند و جریان دارایی‌ها با خارج از کشور را به‌دست آورند، تلاش دولت چین برای توزیع مجدد ثروت دچار دشواری جدی خواهد‌شد. به‌رغم الزامات سیاسی، اجرای چنین ممنوعیت شدیدی برای تراکنش‌های ارزهای دیجیتال بسیار دشوار خواهد بود، درحالی‌که برخی از کارآفرینان ترجیح دادند در چین بمانند و سعی کردند در محدوده رژیم نظارتی جدید فعالیت کنند، بسیاری دیگر به مکان‌هایی از جمله آمریکا، سنگاپور، تایلند و دبی نقل‌مکان کردند.
اقدامات دولت در سرکوب استفاده از تکنولوژی‌های جدید باعث تشنج در صنعت کریپتو شد و همه‌چیز از استخراج بیتکوین گرفته تا تجارت دچار رکود شد. به استناد داده‌های بانک‌مرکزی این کشور، اکنون چین از حدود ۹۰درصد تراکنش‌های جهانی بیتکوین به تنها ۱۰درصد محدود شده‌است. در طول تاریخ کوتاه فعالیت صنعت کریپتو در چین، این کشور به قوی‌‌‌‌‌‌‌ترین نیروگاه استخراج ارزهای دیجیتال بدل شده‌بود. در اوج خود، تخمین زده می‌شد که این کشور بیش از ۷۰درصد ظرفیت استخراج بیتکوین جهان را به خود اختصاص داده بود. نیروی کار ارزان و زنجیره‌‌‌‌‌‌‌های تامین پیچیده، به غولهای ماینینگ در چین همچون Bitmain Technologies Ltd و Canaan Inc، در مقابل رقبای غربی مزیت رقابتی خوبی بخشیده بود، با این‌حال این صنعت همواره با بدگمانی توسط دولت دنبال می‌شد و با سختگیرانه‌‌‌‌‌‌‌ترین مواضع مواجه بود.
دوربرگردان به سبک کارآفرینان چینی
تابستان امسال، اخباری در مورد کنفرانس دالی در رسانه‌‌‌‌‌‌‌های اجتماعی چین منتشر شد. موضوع این گردهمایی: کریپتو، بخشی که دولت چین سال‌پیش تا حد زیادی فعالیت در این حوزه را غیرقانونی اعلام‌کرده بود. قبل از سرکوب، چین به‌عنوان مرکز دنیای ارزهای دیجیتال شناخته‌شده بود و غولهای صرافی مانند Binance Holdings Ltd در آن مشغول به فعالیت بودند و بزرگ‌ترین شرکت‌های استخراج بیتکوین را رهبری می‌کردند. حرکت پکن برای حذف تجارت و استخراج ارزهای دیجیتال که در سپتامبر۲۰۲۱ اعلام شد، به‌نظر می‌رسید که تمام صنعت داخلی را از بین ببرد، اما اوضاع دقیقا آنطور که انتظار می‌رفت پیش نرفت، درعوض آنچه ظاهر شد ترکیبی از شرکت‌هایی است که در ظاهر کاملا به برنامه‌‌‌‌‌‌‌های حزب کمونیست مبنی‌بر استفاده از نسخه مطلوب دولتی از بلاک‌چین و یوآن دیجیتال پایبند هستند؛ برخی از ماینرهای سرکش بیتکوین و کارآفرینان ارزهای دیجیتالی که تلاش می‌کنند تا شرکت‌های نوپای خود را بدون عبور از هیچ خط‌قرمزی گسترش دهند.
به گفته کای، مسوول برگزارکننده کنفرانس دالی، توجه دولت به این صنعت افراد را دچار احساسات متناقضی کرده است؛ از سویی خوش‌بینی در مورد فرصت‌های تجاری که وب۳ در اختیار توسعه‌‌‌‌‌‌‌دهندگان چینی قرار می‌دهد و از طرف دیگر بدبینی نسبت به جایگاهی که دولت چین‌درصدد کسب آن است. در کنفرانس دالی، درست مانند گردهمایی بسیار کوچک‌تری که به‌صورت پراکنده در سپتامبر گذشته در پکن شکل می‌گرفتند، بحث‌ها متمرکز بر وب۳ بود که به‌عنوان نسخه غیرمتمرکز از اینترنت امروزی که حول محور بلاک‌چین ساخته شده‌است. با توجه به محدودیت‌های جدی چین بر رمزارزها که آن نیز بر پایه تکنولوژی بلاک‌چین بنا شده‌است، سوال اصلی اینجاست که چه حوزه‌هایی از وب۳ از تیغ برنده ممنوعیتهای دولت چین در امان هستند؟ در نگاه کارآفرینان چینی، وب۳ هم شامل مواردی است که حزب آنها را تایید می‌کند (تکنولوژی بلاک‌چین) و هم جزو تکنولوژی‌هایی است که به‌شدت ممنوع اعلام کرده است (ارزهای دیجیتال مانند بیتکوین و اتر).
چنین قاعده‌‌‌‌‌‌‌ای همچنین NFTها را نیز در‌بر می‌گیرد، گواهی‌‌‌‌‌‌‌های مالکیت دیجیتال از معدود مواردی است که دولت چین حداقل تا حدی از امکاناتی که در اختیار کاربران قرار می‌دهد، استقبال کرده است. البته با وجود تمامی محدودیت‌ها افراد به فعالیت در حوزه‌هایی که دولت بدون ابهام غیرقانونی اعلام کرده است، ادامه داده‌اند.
جدیدترین داده‌های منتشرشده از کمبریج نشان می‌دهد که استخراج‌‌‌‌‌‌‌کنندگان بیتکوین در چین همچنان ۲۱درصد از ظرفیت ماین بیتکوین جهانی را تا ژانویه، (ماه‌‌‌‌‌‌‌ها پس از ممنوعیت) تشکیل داده بودند.
کمبریج در ماه مه گفت که این آمار به تنهایی نشان‌دهنده فعالیت قابل‌توجه ماینینگ زیرزمینی در چین است. دولت چین هنوز موضع رسمی جامعی در وب۳ اتخاذ نکرده است. البته در اوایل سپتامبر، طی نشستی در شانگهای، ژانگ پینگ، یکی از اعضای آکادمی مهندسی چین، گفت همان‌طور که در حال‌حاضر قابل پیش‌بینی است، وب۳ می‌تواند تهدیدی برای منافع استراتژیک چین باشد.
ژانگ همچنین نسخه «مبتنی بر مجوز قانونی» از وب۳ را پیشنهاد کرد که متناسب با نیازهای کشور است و مجهز به استیبل‌‌‌‌‌‌‌کوین‌‌‌‌‌‌‌هایی است که به یوآن متصل شده و توسط بانک‌های تجاری صادر می‌شوند. می‌توان از هی‌یفان، مدیر اجرایی Red Date Technology در پکن، به‌عنوان چهره شاخص نسخه موردعلاقه دولت چین از وب۳ نام برد. این شرکت نوعی مرکز شتاب‌دهنده برای کاربران چینی ایجاد کرده است که می‌توانند گستره عظیمی از فعالیت‌های مبتنی بر بلاک‌چین، از تراکنش‌های NFT گرفته تا ردیابی تحویل دارو را داشته باشند که همگی بر بستری دارای مجوز تحت‌نظارت دولت اجرا می‌شوند.
بر‌خلاف ارزهای دیجیتال رایج در بلاک‌چین مانند اتریوم، در این سیستم هزینه‌های تراکنش مبتنی بر ارز فیات تعیین‌شده و به‌طور ثابت ۰۵/ ۰ یوآن در هر تراکنش تعریف شده‌است. به نقل از یفان، تراکنش‌های روزانه در شبکه خدمات مبتنی بر بلاک‌چین Red Date به بیش از یک‌‌میلیون افزایش یافته که با حجم فعالیت اتریوم قابل‌مقایسه است. او در این زمینه گفت: «کریپتو ابزاری برای تجارت و برنامه‌‌‌‌‌‌‌های کاربردی است؛ وظیفه ما ایجاد زیرساخت‌های فناوری است، هر چند که از دو دنیای کاملا متفاوت بهره گرفته شود.»
