آرامش بازار در حضور دلالان

گروه بازار پول: روز گذشته، برخلاف هوای ابری پایتخت، آسمان بازار ارز صاف بود. روز چهارشنبه خبری از تاثیرگذاری بازیگران تخریبی نبود تا در چنین فضایی، بهای شاخص بازار ارز نسبت به روز سه‌شنبه نوسانی را تجربه نکند. در پنجمین روز هفته دلار مانند روز سه‌شنبه روی قیمت ۳ هزار و ۵۷۰ تومان ایستاد. همزمان با این سکون ارزی، سکه تمام تحت‌تاثیر ادامه افت اونس یک رکورد دیگر را ثبت کرد و با ۴ هزار تومان کاهش به قیمت ۹۰۶ هزار تومان رسید، ‌رقمی که کمترین نرخ فروش این فلز گرانبها از ۲۹ مردادماه بود.

به گفته فعالان بازار، چهارشنبه فضای بازار ارز بیشتر محل ملاقات عرضه و تقاضای واقعی بود و در نبود نوسان‌گیران و پارازیت‌اندازان ارزی و تعادل عرضه و تقاضای واقعی، قیمت دلار نوسان خاصی را تجربه نکرد. اما سکه بهار آزادی به‌دلیل رسیدن بهای اونس در بازارهای جهانی به زیر هزار و 70 دلار (تا ساعت 3 بعدازظهر به وقت تهران) به یک رکورد کاهشی 3 ماهه تن داد.

مسابقه عادلانه ارزی

صاف شدن هوای بازار ارز در روز چهارشنبه شرایط یک مسابقه واقعی و به دور از نابرابری را به وجود آورد. به عبارت دیگر، در پنجمین روز هفته، میدان ارزی برای یک مسابقه عادلانه آماده شده بود که در آن بازار بیشتر صحنه عرضه و تقاضای واقعی بود و عواملی که نقش پارازیت و نوسان‌گیر را داشتند، در آن حضور و نمود کمتری از خود نشان دادند. این نوسان‌گیران معمولا سعی می‌کردند با برهم زدن کفه عرضه یا تقاضا به کسب سود بپردازند، اما در ۲ روز گذشته چنان که اشاره شد نقش و حضور آنان در بازار به اندازه‌ای کم شد که خبری از حرکت‌ها و نمایش‌های هیجانی معمول‌شان در بازار نبود. تحرکات این عده تا حدی محدود شد که آنها روز گذشته نتوانستند در ساختار بازار که در قیمت متجلی می‌شود، اثرخاصی بگذارند.

عوامل متنوعی برای کاهش فعالیت نوسان‌گیران عنوان شده است که دو نمونه از مهم‌ترین آنها عامل روانی و قاطعیت اعلانی بازارساز بوده است. به گفته فعالان،‌ در هفته جاری مرز سه‌هزار و 600 تومان به‌عنوان خط ذهنی روانی برای معامله گران ارزی عمل کرد. به زبان ساده‌تر با نزدیک شدن قیمت دلار به سطح یادشده و عبور نرخ فروش صرافی‌ها از این مرز در روز شنبه، واکنش‌های متفاوتی در سطح جامعه ایجاد شد تا حساسیت‌ها نسبت به این مرز روانی افزایش یابد و احتیاط برای انجام معاملات در بین بازیگران بیشتر شود. درست است که در روزهای اخیر تابوی مرز 3600 تومانی موجب کاهش توانمندی و تاثیرگذاری نوسان‌گیران ارزی شده است، اما اگر این خط روانی شکسته شود، مسلما دلالان جولان بیشتری خواهند داد و زمینه‌های افزایش شدت رشد قیمت را بالا خواهند برد. این عامل بهتر است که مد نظر قرار گرفته شود، زیرا آنچه برای فعالان اقتصادی اهمیت بیشتری دارد، دامنه نوسانات و پیش‌بینی‌پذیر بودن آن است تا قیمت ثبت شده در بازار.

عامل دومی که در دو روز گذشته به احتیاط نوسان‌گیران ارزی دامن زده است، به اظهارات قاطع برخی مقام‌های مسوول بانک مرکزی نسبت داده شده است. بعدازظهر روز یکشنبه صمد کریمی، مدیر اداره صادرات بانک مرکزی، از اتصال برخی بانک‌ها به شبکه سوئیفت خبر داد و گفت: «بانک‌های غیرتحریمی به سوئیفت وصل شده‌اند و بعد از توافق برجام همه بانک‌ها به این شبکه وصل خواهند شد.» شناسایی عوامل غیربنیادین افزایشی در بازار ارز، افزایش عرضه ارز، کاهش هزینه نقل و انتقالات ارز با استفاده از ابزارهای پرداخت بین‌المللی از دیگر اظهارات این مقام مسوول بود، اما شاید مهم‌ترین اظهارنظر او احتمال افزایش عرضه بود که رفتار معامله‌گران را از بعدازظهر روز یکشنبه تحت‌تاثیر قرار داده است.

۲ تقاضای عمده بازار

دو تقاضای عمده در بازار ارز روزهای اخیر وجود دارد که از سوی بازیگران بازارساز و عرضه‌های اخیر به خوبی پاسخ داده شده است. سفر زائران عتبات عالیات در آستانه اربعین حسینی و افزایش تقاضای شرکت‌های تجاری در آستانه ژانویه دو تقاضای فصلی هستند که قیمت دلار در بازار ارز را تحریک کردند. اما عرضه مناسب برای پاسخگویی به این تقاضاها موجب شده که قیمت نوسان خاصی را تجربه نکند. در واقع برخلاف انتظار عده‌ای که توقع داشتند، دلار با اعلام خبر افزایش عرضه در مسیر ریزشی قرار بگیرد، این ارز به لطف وجود تقاضای واقعی موجود در بازار در برابر کاهش قیمت مقاومت کرد. حال باید دید پس از عبور بازار از این تقاضاهای فصلی،‌ دلار کدام مسیر قیمتی را برای خود انتخاب خواهد کرد؟

انتظار برخی فعالان این است که با عبور شاخص بازار ارز از این تقاضاهای فصلی، در صورت ادامه عرضه،‌ در مسیر کاهشی قرار بگیرد. این در حالی است که برخی دیگر اعتقاد دارند تا پیش از برداشته شدن تحریم‌ها، تقویت سمت عرضه با مشکلاتی رو‌به‌رو خواهد بود و به‌ویژه به‌دلیل کاهش قیمت نفت، سمت عرضه کمی تضعیف شده است. با وجود این عوامل،‌ عرضه‌های اخیر توانسته است تقاضای واقعی فصلی بازار را پاسخ دهد. روز سه‌شنبه، امیر بیت‌لفته، دبیرکل کانون صرافان با بیان اینکه بانک‌های ملی، پارسیان، ملت، سینا و صادرات با هدف تعدیل قیمت‌ها، دلار به بازار تزریق کردند، گفت: «بر این اساس ۵۰ هزار دلار با قیمت حدود ۱۰ تا ۱۵ تومان زیر قیمت واقعی بازار در اختیار صرافان مجاز قرار داده می‌شود تا به این طریق از افزایش قیمت جلوگیری شود.»

نرخ رسمی یک گام به پیش

تغییرات نرخ رسمی دلار در 2 هفته اخیر نسبت به 2 ماه گذشته تحرکات بیشتری پیدا کرده است. روز گذشته نرخ رسمی پس از حدود دو هفته سکون درکانال 2 هزار و 996 تومان، از این محدوده عبور کرد و به قیمت 2997 تومان رسید. این در حالی است که نرخ رسمی دلار از 8 شهریور 94 تا حدود یک ماه و نیم پس از این تاریخ تنها نوسانات ریالی را تجربه کرده بود و افزایش‌های جزئی تومانی اخیر تا حدی نشانه تغییر رویه قیمت‌گذاری نرخ دلار مبادله‌ای است.

سکه در کف سه ماهه

در بیست و هفتم آبان‌ماه، سکه به پایین‌ترین قیمت خود در ۳ ماه گذشته رسید. چهارشنبه سکه تمام چنان‌که اشاره شد ۴ هزار تومان از ارزش خود را از دست داد و به قیمت ۹۰۶ هزار تومان رسید. این کمترین قیمت این فلز گرانبها از تاریخ ۲۹ مرداد بود. در پنجمین روز هفته، سکه تحت‌تاثیر ادامه افت اونس قرار گرفت. تا ساعت ۳ بعدازظهر روز چهارشنبه قیمت طلای جهانی به زیر هزار و هفتاد دلار رسید تا نرخ انواع سکه در بازار داخلی را تحت‌تاثیر قرار دهد. جدا از سکه تمام، چهارشنبه نیم‌سکه و ربع‌سکه نیز کاهش پیدا کردند. نیم سکه با ۳ هزار تومان کاهش به قیمت ۴۵۴ هزار تومان و ربع سکه با ۲ هزار تومان کاهش به قیمت ۲۴۴ هزار تومان رسید. هر گرم طلای ۱۸ عیار نیز با ۲۵۴ تومان کاهش به قیمت ۹۲ هزار و ۲۰۲‌تومان رسید. با وجود افت ۴ هزار تومانی سکه تمام،‌ قیمت بازاری این فلز گرانبها از ارزش ذاتی آن بالاتر و حباب سکه مثبت بود. به این ترتیب در صورت ادامه افت اونس، قیمت سکه احتمال تجربه افت بیشتر را نیز خواهد داشت.