بازی باخت- باخت برای طلا

طلا که توانسته بود در آخرین ساعت‌های هفته گذشته سنگر ۱۱۶۰ دلاری هر اونس خود را بازپس بگیرد، با شروع به کار بازارها در نخستین روز کاری هفته مجددا مجبور به عقب‌نشینی شد و تا قیمت ۱۱۵۴ دلار تا ساعت تنظیم این گزارش کاهش یافت. خبر مهم اما برای طلا آن بود که وام‌دهندگان اروپایی بار دیگر بسته اعتباری را به یونان پیشنهاد کرده‌اند تا با قبول این وام ۸۶ میلیارد یورویی بتواند از لبه پرتگاه ورشکستگی فاصله بگیرد و اوضاع مالی کشور خود را بسامان کند. با انتشار خبر ارائه این بسته تسهیلاتی اروپا به یونان، امیدواری حداقلی در بازارهای مالی اروپا به وجود آمد که به تبع آن در بازار لندن تقاضا برای طلا تا اندازه‌ای کاهش یافت. فلز زرد همواره در شرایط مبهم و غیرمطمئن اقتصادی خواهان پیدا می‌کند که با بروز امیدواری برای گشایش اوضاع مالی یونان و باقی ماندن آن در حوزه یورو، احساس عدم‌اطمینان از اوضاع آینده در میان فعالان بازار کاهش یافت و ماحصل این دلگرمی، سرد شدن بازار طلا در روز دوشنبه بود.

توپ در زمین یونان

با وجود مخالفت‌های سرسختانه برخی کشورها نظیر آلمان و فنلاند، نتیجه مذاکرات سران اروپا در روزهای شنبه و یکشنبه آن شد که وام‌دهندگان اروپایی بسته اعتباری جدیدی به یونان ارائه کردند تا از مخمصه‌ای که در آن گرفتار شده خارج شود. به‌نظر می‌آید به‌رغم مخالفت‌ها با تمدید یا اعطای وام جدید به یونان، باقی ماندن یکی از کهن‌ترین کشورهای اروپا در حوزه مالی این قاره به امری حیثیتی مبدل شده و می‌توان این طور تعبیر کرد که با وجود نتیجه‌گیری‌هایی که از باب محاسبات و عقلانیت درباره به صلاح بودن خروج یونان از یورو می‌شود، از منظر احساسی و نیز مصلحت‌اندیشی‌های سیاسی، این تمایل وجود دارد که به هر ترتیب یونان در حوزه مالی این قاره حفظ شود، اما حتی با دل‌رحمی که سران تروئیکا برای یونان نشان دادند، هنوز هم کار برای باقی ماندن یونان «تمام شده» نیست.

مجلس نمایندگان یونان باید بسته اعتباری پیشنهاد شده اروپا را تصویب کند که خود چالشی بزرگ محسوب می‌شود. همچنان که تحلیلگران اظهار می‌کنند، تصویب طرح پیشنهادی اروپا می‌تواند جایگاه مردم و نتیجه همه‌پرسی را که هفته گذشته یونانی‌ها در آن شرکت کردند زیر سوال ببرد. چارچوب‌های ریاضتی که در این طرح پیشنهاد شده به خصوص درباره موضوعاتی نظیر مالیات بر ارزش افزوده (VAT) و نیز مستمری حقوق بازنشستگان تقریبا همسان با آن چیزی است که یونانی‌ها به آن «نه» گفته‌اند و در واقع، مغایرت پاسخ مجلس نمایندگان یونان با نتیجه همه‌پرسی می‌تواند دولت و جایگاه مردمی سیپراس، نخست وزیر این کشور را به‌طور جدی تضعیف کند.

در واقع، در حالی که تا چند روز پیش و با بازی که حزب چپگرای یونان با کارت «همه‌پرسی» برای اروپا انجام داد توپ در زمین سران تروییکا افتاده بود، حالا بار دیگر اروپا برگ برنده دیگری را نشان داده و نظیر آنچه برخی تحلیلگران عنوان می‌کنند، دولت در یک «محاصره» گرفتار شده است که باید یا سمت مردم و به تبع آن ورشکستگی و سقوط فرار کند یا به سمت اروپا چرخش کرده و ناگزیر جایگاه خود نزد مردم و آینده سیاسی خود را در خطر افتاده خواهد یافت.

رفتار «منفی‌بافانه» طلا

انتشار رسیدن به اجماعی درباره بسته پیشنهادی به یونان باعث شد تا در ساعات اولیه ارزش یورو تا ۱۲/ ۱ برابر دلار آمریکا تقویت شود و در پی آن و تخفیف شرایط عدم‌اطمینان، قیمت طلا نیز در بازار اروپا تنها در ۵ دقیقه به ۱۱۵۳ دلار سقوط کرد. با وجود این، بیم و امیدهایی که درباره طرح اعتباری پیشنهادی به یونان پیدا شد و احتمالی که درباره عدم‌تصویب آن توسط نمایندگان مجلس این کشور قوت گرفت باعث شد نسبت ارزش یورو به دلار مجددا به ۱۰/ ۱ کاهش یابد و از این رهگذر قیمت هر اونس طلا نیز به‌عنوان کالایی امن چند دلاری منتفع شد. در این میان و فارغ از خبرهای اروپا، بازار طلا همچنان چشم‌دوخته به موضوع افزایش نرخ بهره‌ آمریکا است و از باب گمانه‌زنی‌های قوی که درباره آن می‌شود، هیچ تمایلی به خریدهای بلندمدت طلا دیده نمی‌شود. چنانکه تحلیلگر بانک بزرگ چینی ODBC‌ بیان می‌کند، فعالان بازار طلا از نگاهی کاهشی به‌رغم بروز افزایش‌های مقطعی قیمت این فلز زرد برخوردارند و احتمال ناچیزی وجود دارد که قیمت طلا بتواند تا پایان سال‌جاری رشدی نسبت به سال گذشته تجربه کند. به گفته این تحلیلگر، گمان می‌رود یک تا دو مرتبه تا پایان سال‌جاری فدرال رزرو آمریکا اقدام به افزایش نرخ بهره در این کشور کند و در پی آن قیمت طلا می‌تواند تا سطح ۱۰۵۰ دلار در هر اونس کاهش یابد.

همچنان که این تحلیلگر و تحلیلگران دیگر بیان می‌کنند، فضای کاهشی بازار طلا باعث شده فعالان این بازار رخدادهای سیاسی و اقتصادی و نیز انتشار شاخص‌ها و آمارها را به‌طور عمده به ضرر طلا تفسیر کنند. همچنان که در شرایطی که ارزش یورو در برابر دلار تقویت می‌شود، تقاضای طلا به بهانه بهبود اوضاع و کمرنگ شدن ارزش آن به‌عنوان کالایی امن در شرایط نامطمئن اقتصادی کاهش می‌یابد و در شرایطی دیگر، هنگامی که ارزش دلار و به تبع آن شاخص این واحد پولی افزایش می‌یابد، طلا نیز همچون همیشه متضرر می‌شود. این رفتار دوگانه در برابر ارزش طلا نتیجه نگاهی است که به این فلز زرد در دوره فعلی رواج یافته و با توجه به روند رو به رشد اقتصاد آمریکا این نگاه روز‌به‌روز نهادینه‌تر می‌شود.