گروه بازار پول: جدیدترین گزارش بانک مرکزی نشان می‌دهد که تورم ماهانه شاخص تولید‌کننده در خردادماه (اولین ماه پس از هدفمندی) به ۷/ ۱ درصد رسیده که بیشترین میزان طی یک سال گذشته بوده است. طبق بررسی‌ها «دنیای اقتصاد» این میزان نسبت به تورم ماهانه دو مرحله اول هدفمندی کمتر بوده و به‌نظر می‌رسد در ماه‌های آتی، تورم ماهانه تولید به روند کم نوسان قبل از هدفمندی مرحله سوم بازگردد. علاوه‌بر این رشد نقطه‌به‌نقطه شاخص تولید‌کننده در خردادماه به ۵/ ۷ درصد رسیده و ۵/ ۱ واحد درصد نسبت به ماه قبل افزایش یافته است. این افزایش به روند کاهشی تورم نقطه‌به‌نقطه طی ۱۳ ماه اخیر پایان داد. به‌رغم این افزایش، میزان تورم متوسط تولید‌کننده با ۹/ ۰ واحد درصد کاهش نسبت به ماه قبل به ۱۲ درصد رسیده که از بهمن ۸۹ تاکنون کمترین مقدار بوده است.

بیشترین تورم ماهانه در یک سال

گزارش شاخص بهای تولید‌کننده در آخرین ماه بهار نشان می‌دهد که رقم این شاخص به عدد ۷/ ۲۱۴ واحد رسیده است؛ بنابراین با توجه به رقم شاخص بهای تولید‌کننده در اردیبهشت‌ماه معادل ۱/ ۲۱۱ واحد، رقم تورم ماهانه تولید معادل ۷/ ۱ درصد بوده است.

بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد که این رقم طی ۱۳ ماه قبل از آن بی‌سابقه بوده و آخرین ماه در اردیبهشت سال گذشته، تورم ماهانه با ثبت رقم ۷/ ۳ درصد بیشتر از خرداد سال‌جاری بوده است، اما دلیل این رکوردشکنی پس از یک سال را می‌توان به افزایش قیمت حامل‌های انرژی در ابتدای خردادماه سال‌جاری نسبت داد. البته این نکته قابل‌ تاکید است که میزان رشد تورم ماهانه تولید‌کننده در ماه نخست، نسبت به دو دوره قبل در دی ماه ۸۹ (معادل ۴/ ۱۵ درصد) و فروردین ۹۳( معادل ۵/ ۲ درصد)، کمتر بوده است.

«دنیای اقتصاد» در گزارش «تورم فاز سوم هدفمندی» در تاریخ ۱۷ خردادماه سال‌جاری تاکید کرده بود که به دلیل شیب کم افزایش قیمت حامل‌های انرژی، اثر تورمی هدفمندی ناپایدار خواهد بود؛ بنابراین به‌نظر می‌رسد از اثر ۷/ ۱ درصدی تورم ماهانه تولید‌کننده در ماه‌های آینده کاسته شود.

پایان 13 ماهه کاهش تورم نقطه‌به‌نقطه

همگام با رشد ماهانه تورم تولید‌کننده، رشد نقطه‌به‌نقطه این شاخص نیز کمی افزایش یافت. رشد نقطه‌به‌نقطه تغییرات شاخص تولید‌کننده در ماه مورد بررسی را نسبت به مدت مشابه سال قبل در نظر می‌گیرد. طبق آمارهای بانک مرکزی رشد نقطه‌به‌نقطه تورم تولید‌کننده در خردادماه به ۵/ ۷ درصد رسیده که نسبت به ماه قبل، ۵/ ۱ واحد درصد افزایش یافته است. این روند افزایشی به ۱۳ ماه کاهش در روند تورم نقطه‌به‌نقطه تولید‌کننده پایان داد.

براساس آمارها از اردیبهشت‌ماه ۹۳، تورم نقطه‌به‌نقطه تولید‌کننده از مرز ۱۹ درصد شروع به کاهش کرد و این روند تا اردیبهشت سال ۹۴ با ثبت رقم ۶ درصد برای تورم نقطه‌به‌نقطه تداوم داشت. البته در این روند یک نکته نیز وجود دارد مبنی‌بر اینکه افزایش تورم نقطه‌به‌نقطه در این ماه بر اثر شوک افزایش قیمت حامل‌های انرژی بوده و با کاهش اثر این عامل در ماه‌های آینده امکان بازگشت به روند نزولی قبل از هدفمندی وجود دارد.

تداوم رکوردشکنی تورم متوسط

برخلاف روند افزایشی در تورم ماهانه و نقطه‌به‌نقطه، میزان تورم متوسط یا ۱۲ ماهه در مسیر نزولی قدم می‌گذارد. براساس آمارها تورم متوسط تولید‌کننده در خردادماه ( رشد شاخص در ۱۲ ماه منتهی به خرداد سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل) به ۱۲ درصد رسیده که نسبت به ماه قبل ۹/ ۰ واحد درصد کاهش یافته است. براساس آمارها میزان تورم متوسط از بهمن‌ماه ۸۹ تا این ماه کمترین مقدار بوده است.

صدرنشینی تورم «بهداشت» و «کشاورزی»

در گزارش شاخص بهای تولید‌کننده که از سوی بانک مرکزی منتشر می‌شود، ۷۰۸ قلم کالا و خدمات تولیدی در ۸ گروه اصلی و سه گروه اختصاصی تقسیم‌بندی شده است. در این تقسیم‌بندی، کالاها و خدمات تولیدی در سه دسته‌بندی «کشاورزی، جنگلداری و ماهیگیری» (در این گزارش این گروه را به اختصار کشاورزی می‌نامیم)،«ساخت(صنعت)» و «خدمات» قرار می‌گیرند، اما در بین این سه گروه بیشترین تورم ماهانه و نقطه‌به‌نقطه در گروه‌های خدماتی بوده است. گروه بهداشت و مددکاری اجتماعی با ۸/ ۵ درصد تورم ماهانه و ۹/ ۳۹ درصد تورم نقطه‌به‌نقطه در بین گروه‌های هشت گانه شاخص بهای تولید‌کننده بیشترین جهش را پشت‌سر گذاشته است.

طبق آمارهای بانک مرکزی این گروه شامل برخی فعالیت‌ها مانند «ویزیت پزشک، فعالیت‌های آزمایشگاهی پزشکی و تشخیص طبی و سایر موارد» است؛ بنابراین به‌نظر می‌رسد تعرفه‌های خدمات پزشکی در خردادماه با افزایش قابل‌توجهی روبه‌رو بودند.

گروه کشاورزی، جنگلداری و ماهیگیری دومین گروهی است که بین گروه‌های هشت‌گانه بیشترین تورم را پشت‌سر گذاشته است. تورم ماهانه این گروه معادل ۴/ ۲ درصد و تورم نقطه‌به‌نقطه آن نیز ۸/ ۱۰ درصد در خردادماه گزارش شده است. در اردیبهشت‌ماه تورم ماهانه این گروه معادل منفی ۷/ ۱ درصد گزارش شده بود، در نتیجه می‌توان عنوان کرد که اثر هدفمندی در مرحله سوم در این گروه محسوس بوده است.

دیگر گروهی که از افزایش قیمت حامل‌های انرژی در هدفمندی یارانه‌ها متاثر شده است، گروه حمل‌و‌نقل و انبارداری است. شاخص این گروه در خردادماه نسبت به ماه قبل ۲ درصد افزایش یافته که نسبت به دو گروه بهداشت و کشاورزی رشد کمتری را تجربه کرده است. تورم ماهانه این گروه در اردیبهشت‌ماه معادل صفر درصد بوده است. به‌طور کلی در بخش خدمات، تورم ماهانه در خردادماه معادل ۵/ ۲ درصد و تورم نقطه‌به‌نقطه در این ماه ۵/ ۱۴ درصد ثبت شده است.

اثر محدود هدفمندی بر بخش صنعت

بررسی آماری نشان می‌دهد در بخش ساخت (صنعت) تورم ماهانه معادل یک درصد و تورم نقطه‌به‌نقطه معادل ۴/ ۲ درصد بوده است؛ بنابراین یکی از گروه‌های کم‌تورم پس از هدفمندی مرحله سوم گروه صنعت بوده است. کارشناسان معتقدند به دلیل رکود حاکم در بازار، سطح هزینه‌های بنگاه‌های تولیدی تغییر قابل‌توجهی نداشته و رشد هزینه‌های بخش تولید محدود بوده است. به اعتقاد کارشناسان، نبود تقاضای قابل‌توجه در بازار باعث شده که رقابت برای فروش محصولات در انبار افزایش یابد و تولید‌کنندگان نیز برای حفظ سطح فروش از افزایش هزینه‌های تولید صرف‌نظر کنند.

فاز سوم هدفمندی در‌آینه تورم پیش نگر