اولویت‌های سیاست پولی سال 94

گروه بازار پول: رئیس ‌کل بانک مرکزی از آماده شدن مقدمات ارز تک نرخی برای سال ۹۴ خبر داد و گفت: یکی از پیش‌نیازهای استمرار و موفقیت ارز تک نرخی، ارتباطات بین‌المللی نظام بانکی است. ولی‌الله سیف عصر سه‌شنبه در حاشیه مراسم تودیع و معارفه مدیرعامل بانک پارسیان در جمع خبرنگاران افزود: زمانی که وضعیت مناسبی ایجاد شود حتما تک نرخی شدن ارز اجرایی خواهد شد؛ زیرا بانک مرکزی این کار را از اولویت‌های خود قرار داده است.

ساماندهی نرخ‌های سود متناسب با روند کاهشی تورم

ولی‌الله سیف در نشست دیگری از سیاست جدید بانک مرکزی در ساماندهی نرخ‌های سود بانکی خبر داد و گفت: بانک مرکزی مصمم است در اولین فرصت‌ سال آتی، ساماندهی نرخ‌های سود بانکی متناسب با روند کاهشی تورم را اجرایی کند. رئیس‌کل بانک مرکزی در دومین نشست مشترک با اقتصاددانان و کارشناسان حوزه پول و بانک درباره این سیاست بانک مرکزی گفت: آنچه باعث بروز پاره‌ای از انتقادات وارده به نظام بانکی شده، فاصله زیاد بین نرخ سود و نرخ تورم و عدم تبعیت روند نرخ‌های سود از روند کاهشی نرخ تورم است.

به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، ولی‌الله سیف، رئیس‌کل بانک‌ مرکزی، ضمن تاکید بر این موضوع که یکی از رویکردهای مهم بانک‌مرکزی در اتخاذ تصمیم‌های اقتصادی، بهره‌گیری از نظرات و پیشنهادهای اندیشمندان و نظریه‌پردازان حوزه اقتصاد است، گفت: در حال حاضر بروز فاصله بین نرخ سود بانکی و نرخ تورم یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های بانک مرکزی است. خوشبختانه امروز پس از یک دوره طولانی سرکوب مالی، شاهد مثبت شدن نرخ سود بانکی هستیم، اما آنچه باعث بروز پاره‌ای از انتقادات وارده به نظام بانکی شده، پیدا شدن فاصله زیاد بین نرخ سود و نرخ تورم و عدم تبعیت روند نرخ‌های سود از روند کاهشی نرخ تورم است.

وی افزود: جهت‌گیری بانک مرکزی در ارتباط با سیاست‌های پولی و اعتباری به‌گونه‌ای است که در قالب قانون بانکداری بدون ربا، نرخ‌های سود بانکی در قالب عقود مبادله‌ای و مشارکتی متناسب با کاهش نرخ تورم و بازدهی واقعی بخش‌های اقتصادی به طور متناسب تعدیل شود، اما متاسفانه، نقش غیر سازنده موسسات اعتباری غیرمجاز که خارج از حیطه نظارت این بانک هستند، باعث شده است تا علاوه‌بر ایجاد ‌ بی‌نظمی در نرخ‌های سود، در عمل‌ رقابت میان بانک‌ها در زمینه نرخ‌های سود به رقابتی غیرسازنده مبدل شود و چنین محیطی در بازار پول و اعتبار به‌عنوان یک عامل بازدارنده برای کاهش و اصلاح نرخ‌های سود عمل کند. سیف ادامه داد: با توجه به شرایط اقتصاد کلان و دوران رکودی که اقتصاد برای مدت طولانی با آن مواجه بوده است، تامین مالی پروژه با نرخ‌های سود بالا و غیرمنطقی عملا سیستم بانکی را با ریسک غیرمتعارف روبه‌رو می‌کند؛ بنابراین از اولویت‌های مهم بانک مرکزی در ترسیم مسیر حرکتی سیاست‌های پولی و اعتباری سال ۱۳۹۴ آن است که این وضعیت ناسالم را مورد بررسی و اصلاح قرار دهد.

رئیس شورای پول و اعتبار تصریح کرد: این بانک برای رفع مشکل فوق، در دو مقطع اردیبهشت و آذرماه سال جاری، از طریق ایجاد تفاهم میان بانک‌های کشور مبادرت به انتظام‌بخشی نرخ‌های سود کرد، اما در عمل تجربه نشان داده است که در رویه فعلی، اهداف و نظرات بانک مرکزی در این خصوص به نحو مطلوبی تامین نشده است.

رئیس‌کل بانک‌مرکزی اقدام به عمل آمده در سیاست‌های پولی و اعتباری سال جاری مبنی بر ممنوعیت اخذ سپرده با سررسید بیش از یک سال در شبکه بانکی را بسیار مثبت ارزیابی و تصریح کرد: این امر باعث شد بانک‌ها از بار تعهدات بلندمدت بیشتر از یک سال رها شوند؛ چراکه در گذشته به دلیل وجود بازار رقابتی مخرب، بانک‌ها خود را در یک قرارداد یک‌سویه در مقابل سپرده‌گذاران به صورت کامل و پرداخت سود علی‌الحساب تا پنج سال تعهد می‌کردند در صورتی که سپرده‌گذار می‌توانست به راحتی سپرده خود را هر زمان بدون جریمه خاص از بانک خارج کند و تعهدی هم نداشته باشد.

پایبندی ۹۰ درصدی بانک‌ها به نرخ سود ۲۲ درصد

رئیس شورای پول و اعتبار تاکید کرد: باوجود اینکه در حال حاضر نسبت به رعایت نرخ سود بانکی حداکثر ۲۲ درصد بیش از ۹۰ درصد پایبندی در میان بانک‌ها وجود دارد اما متاسفانه بانک‌ها در این زمینه در میدان رقابت با بازار غیرمتشکل پولی هستند که تحت نظارت بانک‌مرکزی فعالیت نمی‌کنند، سپرده قانونی را پرداخت نمی‌کنند و بدون هیچ ضابطه یا مقرراتی بر سر تعیین نرخ‌های بالا در حال رقابت با یکدیگر و با بانک‌های دارای مجوز هستند.

سیف، فعالیت سوداگرانه بازار غیرمتشکل پولی در افزایش بی‌رویه نرخ سود را تقبیح کرد و گفت: برای اینکه بتوانیم به بانک‌ها کمک کنیم تا در یک فضای مناسب حداکثر نرخ سود بانکی را رعایت کنند و باانضباط بیشتری پیش روند، اراده و عزم بانک‌مرکزی بر سامان‌دهی بازار غیرمتشکل پولی است که در این مسیر اقدامات سازنده‌ای انجام شده است و در آینده نیز دنبال خواهد شد.

در ادامه، گزارشی درخصوص آخرین تحولات متغیرهای اقتصاد کلان برای حضار در جلسه ارائه شد. سپس رئیس‌کل بانک مرکزی از حاضران درخواست کرد نقطه‌نظرات و پیشنهادهای خود را درخصوص موضوع جلسه بیان کنند. اقتصاددانان و خبرگان بانکی حاضر در جلسه نیز ضمن حمایت از دستاوردهای بانک مرکزی در زمینه کاهش تورم، تحریک رشد اقتصادی و ثبات‌بخشی به بازار ارز، تاکید داشتند که ضمن بررسی ابعاد مختلف نرخ‌های سود، لازم است اقداماتی در این خصوص متناسب با شرایط نظام پولی کشور، به‌عمل آمده و همزمان اصلاح ساختار مالی بانک‌ها و نیز تعدیل تدریجی نرخ‌های سود صورت پذیرد. همچنین حضار بر تقویت نظارت بانک مرکزی بر بانک‌ها و لزوم اتخاذ راهکارهای لازم جهت مقابله با اضافه برداشت بانک‌ها و سامان دهی موسسات اعتباری غیرمجاز و اهمیت توجه به مقوله ریسک و نقش آن در ارزیابی پروژه‌ها برای اعطای تسهیلات تاکید کردند.

از سوی دیگر، لزوم توجه به بنگاه‌های کوچک و متوسط (SME,s) در هدایت تسهیلات بانک‌ها در ترسیم سیاست‌های اعتباری سال ۱۳۹۴ مورد توجه قرار گرفت.

سیف در ترسیم مسیر حرکت سیاست‌های پولی و اعتباری سال ۱۳۹۴ بر تداوم مقابله با تورم به‌عنوان اولویت اصلی تاکید کرد و ضمن آن که تامین نیازهای بخش واقعی اقتصاد به ویژه تامین سرمایه در گردش واحدهای تولیدی را نیز از اولویت‌های مهم این بانک در سال آینده برشمرد و در عین حال اعلام داشت: بانک مرکزی مصمم است در اولین فرصت‌ها، مقوله ساماندهی نرخ‌های سود بانکی متناسب با روند کاهشی تورم را اجرایی کند.