دنیای اقتصاد: دو تصویر متفاوت از بخش صنعت که دو بازه زمانی مختلف را پوشش می‌دهد، بازتاب یک علامت از روند رشد این بخش است؛ «کاهش شتاب موتور رشد صنعت». آمارهای مربوط به روند صنایع پیشتاز در هشت ماه امسال در مقایسه با دوره مشابه سال قبل از کاهش تعداد جوازهای صادرشده حکایت دارد. در عین حال این آمار نشان می‌دهد «محصولات کانی غیرفلزی»، «محصولات غذایی و آشامیدنی‌ها»، «محصولات از لاستیک و پلاستیک»، صنایع جذاب برای سرمایه‌گذاری تا پایان آبان‌ماه بوده است. در کنار این آمار، جدیدترین گزارش «شاخص تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی» در نیمه نخست سال جاری نیز از کاهش شتاب فعالیت‌های صنعتی در فصل تابستان خبر می‌دهد. رشد شاخص مذکور، در تابستان 93 نسبت به مدت مشابه سال قبل 4 درصد بوده‌است. این در حالی است که مقدار رشد شاخص تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی در فصل بهار 4/9 درصد ثبت شده بود؛ بنابراین اگرچه در مجموع رشد این شاخص در نیمه نخست 93 نسبت به مدت مشابه سال قبل 6/6 درصد افزایش یافته است، اما مقدار رشد تابستان نسبت به فصل بهار در سطح پایین‌تری قرار دارد. بانک مرکزی دلیل ملایم شدن روند رشد را تفاوت درجه انقباض در دو فصل اول سال گذشته عنوان کرده است.


گزارش «شاخص تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی» نشان می‌دهد


گروه بازار پول: جدیدترین گزارش شاخص تولید کارگاه‌های صنعتی در نیمه نخست سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل ۶/۶ درصد افزایش یافته است. در گزارش بانک مرکزی رشد این شاخص که در فصل بهار سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۰ درصد اعلام شده بود به ۴/۹درصد تعدیل شده و همچنین رشد تابستان نسبت به مدت مشابه سال قبل به ۴ درصد رسیده است. از مجموع این اعداد می‌توان به دو روند مهم در شاخص تولید کارگاه‌های صنعتی اشاره کرد: نخست اینکه در مقایسه آمار ۶ ماه نخست سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته، شاخص کارگاه‌های بزرگ صنعتی بهبود یافته است، اما موضوع دوم این است که این رشد در تابستان (نسبت به مدت مشابه سال قبل) از مقدار رشد فصل بهار (نسبت به مدت مشابه سال قبل) حدود ۴/۵ واحد درصد کاهش یافته است. براساس گزارش بانک مرکزی، شاخص تولید گروه‌های بزرگ صنعتی حدود ۷۰ درصد ارزش افزوده بخش صنعت را پوشش می‌دهند و آمار این شاخص را می‌توان به‌عنوان موتور محرک بخش صنعت دانست. در گزارش بانک مرکزی در نیمه نخست سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل از میان ۲۴ گروه عمده صنعتی شاخص ۱۳ گروه رشد مثبت داشته‌اند.

رشد قابل‌توجه تولید وسیله نقلیه موتوری

آمار شاخص تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی در نیمه نخست سال‌جاری منتشر شد. بر اساس آمار بانک مرکزی، شاخص تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی در نیمه نخست سال‌جاری بر مبنای سال ۹۰ به ۶/۹۳ واحد رسیده است که در مقایسه با نیمه نخست سال گذشته ۶/۶ درصد افزایش یافته است. بر اساس گزارش بانک مرکزی، در نیمه نخست سال‌جاری، شاخص تولید در ۱۳ گروه صنعتی در نیمه نخست سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل صعودی بوده است. در بین ۱۳ گروه مذکور، رشد ۹/۶۸ درصدی گروه «صنایع تولید وسائل نقلیه موتوری، تریلر و نیم تریلر» تاثیر قابل‌توجهی در افزایش ۶/۶ درصدی شاخص کل داشته است. در گزارش بانک مرکزی این گروه بیش از ۱۶ درصد از وزن کل شاخص را تشکیل می‌دهد و نسبت به سایر گروه‌ها رشد قابل‌توجهی داشته است. پیش از این نیز وزارت صنعت، معدن و تجارت از رشد ۳/۷۴ درصدی تولید خودرو در ۶ ماه نخست سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل خبر داده بود؛ بنابراین به‌نظر می‌رسد که افزایش تیراژ تعداد خودرو در ۶ ماه نخست سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل تاثیر قابل‌توجهی در رشد بالای گروه «صنایع تولید وسائل نقلیه موتوری، تریلر و نیم تریلر» داشته، اما نکته قابل‌توجه این موضوع است که در آمار هفت و هشت ماهه وزارت صنعت، معدن و تجارت از رشد ۷۴ درصدی خودرو کاسته شده است که این موضوع می‌تواند روند افزایشی این گروه را در ۹ ماه نخست سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل تحت تاثیر قرار دهد. علاوه‌ بر گروه صنایع تولید وسائل نقلیه موتوری، در بین گروه‌های افزایشی شاخص گروه «تولید محصولات رایانه‌ای، الکتریکی و نوری» نسبت به مدت مشابه سال قبل نیز ۲/۱۶ درصد افزایش یافته است، اگرچه این گروه با ضریب اهمیت ۸۷/۰ درصد تاثیر قابل‌توجهی در محاسبه شاخص کل ندارد، اما نشان می‌دهد که به تولید محصولات رایانه‌ای در نیمه نخست سال‌جاری اهمیت ویژه‌ای شده است. در گزارش بانک مرکزی، شاخص تولید ۱۱ صنعت یا گروه نیز نسبت به ۶ ماه نخست سال گذشته، افت کرده است. در بین این گروه‌ها بیشترین کاهش مربوط به گروه «صنایع تولید محصولات از توتون و تنباکو (سیگار)» بوده که طی این مدت ۱/۲۲ درصد افت کرده است. همچنین شاخص صنعت «مبلمان» نیز نسبت به نیمه نخست سال گذشته، ۱۵ درصد کاهش یافته است.

تغییرات در گروه‌های اصلی

اما در بین گروه‌های صنعتی، تغییرات در ۶ گروه نسبت به سایر گروه‌ها از اهمیت بیشتری برخوردار است. این گروه‌ها شامل «صنایع تولید مواد و محصولات شیمیایی»، «صنایع تولید فلزات اساسی»، «صنایع تولید وسائل نقلیه موتوری، تریلر و نیم تریلر»، «صنایع محصولات کانی غیر‌فلزی»، «صنایع تولید مواد غذایی» و «صنایع تولید ماشین‌آلات مولد و انتقال نیروی برق» است. این گروه‌ها در مجموع حدود ۸۳ درصد ارزش افزوده کارگاه‌های بزرگ صنعتی را تشکیل می‌دهند. در بین این ۶ گروه، تنها رشد «صنایع تولید محصولات کانی غیر‌فلزی» نسبت به ۶ ماه اول سال گذشته، ۸/۷ درصد کاهش یافته و بقیه گروه‌ها روند افزایشی داشتند. در بین گروهای افزایشی نیز به جز گروه «صنایع تولید وسائل نقلیه موتوری» که بیشترین افزایش را پشت‌سر گذاشته است، گروه «صنایع تولید فلزات اساسی» با رشد ۲/۸ درصدی و «صنایع تولید مواد غذایی» با رشد ۷/۶ درصدی نقش قابل‌توجهی در رشد ۶/۶ درصدی شاخص کل کارگاه‌های صنعتی در نیمه نخست سال‌جاری داشته‌اند.

کاهش شتاب رشد تابستان نسبت به بهار

این دومین گزارش بانک مرکزی است که پس از اعلام رشد اقتصادی، جزئیات آماری مربوط به شاخص‌های تولید صنعتی منتشر شده است. پیش از این نیز در بهار سال‌جاری آمار مربوط به رشد سه ماه نخست گروه‌های صنعتی نسبت به مدت مشابه سال قبل منتشر شد. بانک مرکزی در گزارش قبلی خود اعلام کرده بود که «شاخص تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی» در فصل بهار نسبت به مدت مشابه سال قبل، ۱۰ درصد افزایش یافته است؛ اما آمار جدید بانک مرکزی حاکی از آن است که رشد سه ماه نخست سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل، ۴/۹ درصد بوده است. این رشد در تابستان سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل به ۴ درصد رسیده است. از این موضوع می‌توان دریافت که رشد کارگاه‌های بزرگ صنعتی در فصل تابستان نسبت به رشد فصل بهار ۴/۵ واحد درصد کاهش یافته است.

اما با مقایسه آمار رشد ۶ گروه اصلی، می‌توان از تغییرات فصلی گروه‌های مهم صنعت رمزگشایی کرد. بررسی این آمار نشان می‌دهد که رشد گروه «تولید وسائل نقلیه موتوری» در بهار معادل ۲/۸۶ درصد بوده است، حال آنکه این رشد در تابستان به ۴/۵۷ درصد رسید و حاکی از آن است که با وجود رقم بالای این گروه نسبت به سایر گروه‌ها؛ اما از میزان رشد تابستان نسبت به فصل بهار حدود ۲۸ واحد درصد کاسته شده است. همچنین شاخص «تولید محصولات شیمیایی» که در بهار سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد ۵ درصدی را پشت‌سر گذاشته بود، در ماه تابستان نسبت به مدت مشابه سال قبل، ۴/۳ درصد کاهش یافته است. طبق آمار‌ها کاهش شتاب رشد در گروه تولید فلزات اصلی نسبت به سایر گروه‌ها کمتر بوده است، رشد شاخص تولید فلزات اساسی نیز که در سه ماه نخست سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲/۹ درصد ثبت شده بود، در تابستان سال‌جاری به ۳/۷ درصد رسیده است. علاوه‌بر گروه‌های مذکور، رشد تولید گروه‌های مواد غذایی نیز کاهش قابل‌توجهی داشته است؛ به‌نحوی‌که رشد این گروه در بهار سال‌جاری نسبت به بهار سال گذشته، معادل ۱/۱۲ درصد بوده که این رشد در تابستان نسبت به مدت مشابه سال گذشته به ۷/۱ درصد رسیده و کاهش حدود ۱۰ واحد درصدی را ثبت کرده است؛ بنابراین مشاهده می‌شود با وجود اینکه آمار رشد تابستان نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش داشته، اما از میزان این رشد نسبت به بهار سال‌جاری کاسته شده است. به بیان دیگر می‌توان عنوان کرد شتاب موتور صنعت کاهش یافته است.

صفحه 3 (صنعت و معدن) را بخوانید.

کاهش شتاب موتور صنعت