دنیای اقتصاد: روز گذشته همزمان با شروع چهارمین هفته از نوسان قیمت‌ دلار در بازه محدود با تغییرات ۱۵ تومانی، بازار شاهد فاصله گرفتن نرخ‌های خرید و فروش ارز بود. رفتاری محافظه‌کارانه که به‌نظر می‌رسد عمدتا، تحت‌تاثیر فضای انتظاری حاکم بر بازار شکل گرفته است و نبود تصویری مورد اجماع از شرایط پیش رو و احتیاط معامله‌گران به آن دامن زده است. با رکود ایجادشده در معاملات، قیمت سکه هم برخلاف روند اخیر طلای جهانی، قدری کاهش یافت. گروه بازار پول: دیروز قیمت دلار ۵ تومان کاهش یافت تا چهارمین هفته نوسان در بازه ۳۲۵۰ تا ۳۲۶۵ تومان آغاز شده و هفتمین روز با قیمت بین ۳۲۵۰ تا ۳۲۵۵ تومان به پایان برسد. نکته جدید در بازار دیروز، افزایش فاصله بین نرخ‌های خرید و فروش صرافی‌ها بود که از نبود تصویر مشخص نسبت به شرایط انتظاری پیش رو و احتیاط معامله‌گران حکایت داشت. همچنین در شرایط رکود معاملات، قیمت سکه نیز برخلاف جهت اونس حرکت کرد تا حباب حدودا منفی ۱۰ هزار تومانی در قیمت سکه ایجاد شود و احتمال افزایش قیمت سکه امروز (یکشنبه) وجود داشته باشد. در این شرایط، بانک مرکزی نیز با افزایش ۳ تومانی، قیمت دلار مرکز مبادلات را به بالای ۲۶۸۰ تومان رساند.

احتیاط در فاصله‌گذاری قیمتی

دیروز، قیمت دلار در بازار آزاد تهران با کاهشی جزئی همراه بود تا پس از سه هفته نوسان قیمتی در بازه ۳۲۵۰ تا ۳۲۶۵ تومان، در نخستین روز از چهارمین هفته نیز، قیمت در کف این بازه نوسانی قرار بگیرد و بازار، توان شکستن سطح حمایتی ۳۲۵۰ تومان را نداشته باشد. این در حالی است که در بازار دیروز، پدیده قابل توجهی که به چشم می‌خورد افزایش فاصله خرید و فروش ارز در برخی از صرافی‌ها بود. با وجود اینکه نرخ غالب فروش دلار در بازار دیروز، ۳۲۵۰ تومان بود، اما بعضی از صرافی‌ها قیمت‌های چند تومان بالاتر را برای فروش درج کرده بودند ولی موضوع جالبی که به چشم می‌خورد قیمت‌های نسبتا پایینی بود که از طرف صرافی‌ها برای خرید دلار اعلام می‌شد و نرخ‌های نزدیک به ۳۲۳۰ تومان برای خرید درج می‌شد. امری که از «افزایش فاصله نرخ‌های خرید و فروش ارز در بازار آزاد ارز» حکایت داشت.

به گفته کارشناسان، در شرایط فعلی و در وضعیتی که هیچ خبر قابل اتکایی از نتیجه مذاکرات مخابره نمی‌شود، فعالان بازار نیز تصمیم گرفته‌اند با محافظه‌کاری بیشتری دست به فعالیت بزنند. یکی از نشانه‌های این احتیاط نیز افزایش فاصله نرخ‌های خرید و فروش بوده است. از طرفی، قیمت فروش همچنان داخل بازه نوسانی ۱۵ تومانی سه هفته اخیر (قیمت بین ۳۲۵۰ تا ۳۲۶۵) تومان مانده‌است و هیچ کس، ریسک قیمت‌های فروش بالاتر یا پایین‌تر از این بازه را نمی‌پذیرد. از طرفی هم، قیمت خرید به ۳۲۳۰ تومان کاسته شده است تا در شرایطی که به‌نظر می‌رسد عرضه چندانی هم از طرف مشتریان صرافی‌ها، صورت نمی‌گیرد، این گروه با خرید ارز کمتر دچار ضرر احتمالی شوند و البته، کمی هم جاذبه برای دریافت ارز ایجاد کنند. گفته می‌شود نبود معاملات در شرایط کنونی نیز، به این وضعیت دامن زده است.

دامنه نوسان ۵ تومانی

دیگر موضوع جالبی که در قیمت‌های دلار یک هفته گذشته به چشم می‌خورد، کاهش شدید دامنه نوسانی دلار است. در سه هفته گذشته، قیمت دلار در یک بازه نوسانی ۱۵ تومانی (۳۲۵۰ تا ۳۲۶۵ تومان) سیر کرده که از آرامش شدید بازار دلار در این مدت حکایت داشت. با این حال، بررسی‌ قیمت‌های یک هفته گذشته نشان می‌دهد دامنه نوسان قیمت‌ها در بازار دلار، حتی از ۱۵ تومان نیز کمتر شده و به حدود ۵ تومان رسیده است. از روز یکشنبه هفته گذشته تا دیروز (به مدت ۷ روز)، قیمت غالب در بازار ارز، نرخ‌های ۳۲۵۰ تومان و ۳۲۵۵ تومان بوده است. امری که در مقایسه با شرایط سه سال گذشته بازار دلار، تا حدودی باورنکردنی به‌نظر می‌رسد و می‌توان آن را به انجماد قیمت‌ها تشبیه کرد.

تعلیق معاملات در هفته مذاکرات

به گفته صرافان، در روزهای گذشته و با نزدیک شدن به موعد دوشنبه، ۳ آذر، به‌طور محسوسی از حجم معاملات ارزی در بازار کاسته شده است. موضوعی که گویا در بازار سکه، بیشتر مشهود بوده است. یکی از نشانه‌های رکود معاملات در بازار سکه، انحراف قابل توجه تغییرات قیمتی این کالای گرانبها در مقایسه با اونس بوده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد در ماه‌های گذشته و با شرایط معمول معاملات سکه، قیمت‌های این کالا با تناسب خوبی، با پیروی از تغییرات دو عامل اثرگذار یعنی دلار و اونس ثبت می‌شد، اما به‌نظر می‌رسد در هفته‌های اخیر، از شدت این تناسب تا حد زیادی کاسته شده است؛ به‌طوری که در شرایط ثبات قیمت دلار، نوسان‌های افزایشی اونس به رشد جزئی قیمت سکه (ایجاد یا تشدید حباب منفی) منجر شده است و به‌طور متقابل، ریزش‌های ناگهانی قیمت اونس نیز، به کاهش‌های اندک در بهای سکه (شکل‌گیری حباب مثبت) منجر شده است. رفتاری که پیش از این، با چنین شدتی مواجه نمی‌شد و رکود معاملات، علت اصلی بروز آن قلمداد می‌شود.

رشد ارز رسمی در سایه

پدیده قابل توجه دیگر در بازار دلار، افزایش سه تومانی قیمت دلار رسمی (مرکز مبادلات بانک مرکزی) در مقایسه با قیمت روز پنج‌شنبه این نهاد بوده است. امری که موجب عبور قیمت دلار رسمی از سطح ۲۶۸۰ تومان شده است. به‌نظر می‌رسد ثبات و آرامش این روزهای بازار ارز، فرصت نسبتا مناسبی به بانک مرکزی برای اصلاح نرخ‌های رسمی ارز داده است و به‌ویژه در روزهای اخیر، بانک مرکزی تمایل بیشتری برای استفاده از این موقعیت (افزایش نرخ رسمی در سایه آرامش بازار غیررسمی) از خود نشان داده است. در آبان‌ماه، بانک مرکزی نرخ رسمی خود را ۹ تومان افزایش داد که با احتساب دیروز، تغییر قیمتی یک‌ماهه به ۱۲ تومان می‌رسد. با وجود بهبود قیمت‌گذاری نرخ رسمی از سوی بانک مرکزی در روزهای گذشته، کارشناسان معتقدند هنوز سیاست ارزی بانک مرکزی استحکام و جهت‌گیری اصولی خود را در راستای تعادل‌بخشی به بازار ارز و البته، تجارت خارجی کشور، پیدا نکرده است. بر اساس این تحلیل‌ها، نرخ تعادلی ارز باید در سطحی تعریف شود که به تولیدات کشور جهت صادرات، مشوق و انگیزه کافی را بدهد و با تعادل ایجاد شده، بازار نیز در برابر نوسان‌های هیجانی و روانی، واکسینه شود.

حباب منفی ۱۰ هزار تومانی سکه

بازار سکه نیز دیروز خالی از لطف نبود و در شرایطی که به‌نظر می‌رسد مختصات بازار بیش از گذشته حالتی «ویژه» پیدا کرده، سکه نیز در یکی از موارد کم‌سابقه در رفتارهای چند ماه اخیر خود، با وجود «افزایش قیمت اونس» و «کاهش ناچیز قیمت دلار»، با افت قیمت مواجه شد. دیروز قیمت هر اونس معادل با قیمت بسته شدن روز جمعه (۱۲۰۲ دلار) بود که نسبت به قیمت پنج‌شنبه، حدود ۱۰ دلار افزایش نشان می‌داد. قیمت دلار نیز در حدود متوسط نرخ یک هفته گذشته قرار داشته است و تغییر شدیدی که توان اثرگذاری بر سکه داشته باشد، از خود نشان نداده است. با این حال، دیروز با وجود اینکه انتظار می‌رفت قیمت سکه با افزایش مواجه شود، با حدود دو هزار تومان کاهش به ۹۱۴ هزار تومان رسید تا حباب منفی ۱۰ هزار تومانی، در بهای هر سکه تمام طرح جدید ایجاد شود (قیمت بازاری سکه حدود ۱۰ هزار تومان از ارزش طلای موجود در آن، کمتر است). انتظار می‌رود با ثبات نرخ اونس در بازار امروز و تداوم شرایط آرام بازار دلار، امروز نرخ سکه به میزان کمی افزایش پیدا کند تا بخشی از حباب منفی ایجاد شده، با افزایش نرخ بازاری سکه پر شود.

افزایش شکاف خرید و فروش ارز