گروه بازار پول: بررسی گزارش‌های بانک مرکزی در ۶ ماه اخیر حاکی از آن است که طی این مدت قیمت مواد خوراکی‌ها روند با ثباتی را پشت‌سر گذاشته‌اند و تورم ۶ ماهه اکثر گروه‌ها یک رقمی و زیر ۱۰ درصد بوده است. همچنین در بین ۱۰ گروه مورد بررسی، تورم نیمسال اول در ۴ گروه منفی گزارش شده و سطح قیمت‌های آنها نسبت به ابتدای سال کاهش یافته است. نحوه محاسبه تغییرات ۶ ماهه

جدیدترین گزارش خرده‌فروشی بانک مرکزی در هفته منتهی به ۲۸ شهریور سال جاری (هفته انتهایی شهریورماه) منتشر شد. در این گزارش آخرین آمار مربوط به بهای کالاهای خوراکی منتشر شده است. در گزارش خرده‌فروشی، قیمت متوسط بیش از ۴۰ ماده خوراکی منعکس شده است. این خوراکی‌ها، همچنین در یازده گروه کالا قرار دارد که آمار مربوط به تغییرات هفتگی، ماهانه و سالانه این گروه‌ها نیز منتشر می‌شود.اما بررسی ۶ ماهه مواد خوراکی، کمی متفاوت تر است؛ زیرا در گزارش خرده‌فروشی تغییرات در بازه زمانی ۶ ماهه وجود ندارد. اما برای حل این مشکل می‌توان تغییرات کالاهای خوراکی را بر اساس قیمت آن به‌دست آورد و از میانگین تغییرات این کالاها، روند قیمتی کل گروه‌ها را محاسبه کرد. البته در این بررسی وزن تمام کالاهای یک گروه یکسان در نظر گرفته می‌شود و «تغییر قیمت هر کالا» در «تغییر قیمت کل گروه» به یک میزان اثر می‌گذارد. به‌عنوان مثال را گروه «قند و شکر» در گزارش خرده‌فروشی از دو کالای «قند» و «شکر» تشکیل شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که طی ۶ ماه نخست سال جاری قیمت قند معادل ۱/۴ درصد و قیمت شکر معادل ۶/۴ درصد رشد کرده است؛ بنابراین در این گزارش متوسطه رشد ماهانه گروه قند و شکر معادل ۳/۴ درصد در نظر گرفته شده است. نکته دیگر، این موضوع است که در گروه «میوه‌های تازه» با توجه به فصلی بودن اکثر میوه‌ها، تغییرات قیمتی در کالاهای این گروه زیاد بوده است. به‌عنوان مثال قیمت نارنگی در ابتدای پاییز به علت نوبرانه بودن آن، زیاد گزارش شده، اما به مرور زمان با افزایش عرضه از سطح قیمتی این خوراکی نیز کاسته می‌شود به نحوی که در اواخر زمستان قیمت آن کاهش قابل توجهی را نسبت به ابتدای پاییز پشت‌سر گذاشته است. به‌عنوان نمونه دوم، آمارها نشان می‌دهد که قیمت هندوانه طی ۶ ماه نخست سال جاری حدود ۷۰ درصد کاهش یافته که بخش قابل توجهی از این کاهش به دلیل تغییر فصل و افزایش مقدار عرضه بوده است؛ بنابراین «اثر نوسانات فصلی» مقایسه تغییر قیمت گروه میوه‌های تازه را با خطا روبه‌رو کرده، به همین دلیل از انعکاس تغییرات ۶ ماهه گروه میوه‌های تازه در این گزارش صرف نظر کرده‌ایم.

بیشترین رشد قیمتی در لبنیات و چای

بررسی آمار بانک مرکزی حاکی از آن است که در بین گروه‌های کالایی بیشترین رشد قیمتی در نیمه نخست سال جاری در گروه «چای» و «لبنیات» گزارش شده است. بررسی آمار بانک مرکزی نشان می‌دهد که افزایش قیمت گروه چای در ۶ ماه نخست سال جاری معادل ۹/۱۰ درصد بوده است و این گروه رکورد دار بیشترین تورم در بین گروه‌های مواد خوراکی است؛ البته قیمت چای در ماه‌های نخست سال جاری، روند باثباتی را پشت‌سر می‌گذاشت، ولی افزایش قیمت هفته‌های اخیر باعث شده که قیمت این گروه که تنها شامل گروه «چای خارجی» است، رقم بالایی گزارش شود. بر این اساس قیمت هر کیلو چای خارجی از ۱۵ هزار تومان در هفته منتهی به اول فروردین سال جاری به ۱۶ هزار و ۶۰۰ تومان در هفته پایانی شهریور رسیده است. همچنین طی ۶ ماه گذشته، به‌طور متوسط ۸/۸ درصد به قیمت‌های گروه «لبنیات» افزوده شده است. در بین کالاهای این گروه ماست پاستوریزه معادل ۸/۲۰ درصد، پنیر پاستوریزه معادل ۹/۱۲ درصد و ماست غیر پاستوریزه معادل ۱۴ درصد رکورددار بیشترین افزایش قیمت کالاها بودند. قیمت شیر پاستوریزه نیز در ۶ ماه نخست سال جاری نیز تغییر زیادی نداشته و فقط ۸/۲ درصد به قیمت آن افزوده شده است.

بیشترین افت قیمتی در سبزی‌ها و مرغ

براساس بررسی آمار خرده‌فروشی بانک مرکزی طی ۶ ماه گذشته، قیمت سبزی‌های تازه به‌طور متوسط ۴/۲۵ درصد کاهش قیمت را پشت‌سر گذاشته است؛ البته باید این نکته را در نظر گرفت که روند تغییرات در قیمت سبزی‌ها، مانند قیمت میوه‌های تازه، تحت‌تاثیر عوامل فصلی بوده و در مقاطع مشحص زمانی تغییر در مقدار عرضه، قیمت این گروه را تحت‌تاثیر قرار دهد، اما با بررسی آمار قیمتی این گروه می‌توان عنوان کرد که در نیمه نخست سال جاری، گوجه‌فرنگی معادل ۳۰ درصد، بادنجان معادل ۵۰ درصد و سیب زمینی معادل ۴۱ درصد کاهش قیمت را پشت‌سر گذاشته‌اند. علاوه بر سبزی‌های تازه، قیمت گوشت مرغ نیز طی ۶ ماه گذشته، ۵ درصد کاهش قیمت داشته است. بر این اساس در هفته منتهی به اول فروردین‌ماه سال جاری هر کیلو مرغ به قیمت ۶ هزار و ۹۰۰ تومان به فروش رسیده بود، حال آنکه قیمت آن در هفته پایانی شهریورماه به کمتر از ۶ هزار و ۶۰۰ تومان کاهش یافته است. همچنین طی ۶ ماه گذشته، قیمت گروه حبوب نیز به‌طور متوسط ۳ درصد کاهش یافته است. در بین کالاهای این گروه قیمت نخود معادل با ۸/۱۰ درصد و لپه معادل ۲/۱۱ درصد کاهش یافته و بیشترین افت بهای این گروه را به نام خود ثبت کرده‌اند.

ثبات قیمتی در سه گروه

گزارش بانک مرکزی نشان می‌دهد که طی ۶ ماه نخست سال جاری قیمت در سه گروه «گوشت قرمز»، «برنج» و «روغن نباتی» روند تقرییا با ثبات و بدون تغییری را پشت‌سر گذاشته است. بر این اساس قیمت گروه گوشت قرمز در ۶ ماه نخست سال حدود ۴/۰درصد تغییر کرده است که طی این مدت مقدار ناچیزی است. بر اساس آمارهای منتشر شده در ۶ ماه نخست سال جاری، قیمت هر کیلو گوشت در حدود ۳۲ هزار و ۲۰۰ تومان بود و نوسان قیمتی کمی را پشت‌سر گذاشته است؛ همچنین تورم ۶ ماهه گروه روغن نباتی نیز معادل منفی ۲/۰ درصد گزارش شده که نشان می‌دهد بهای روغن نباتی مایع و جامد نیز طی این مدت تغییر قابل توجهی نداشته است. از سوی دیگر، بررسی‌ها نشان می‌دهد که تورم ۶ ماهه در گروه برنج معادل صفر درصد بوده است و قیمت هر کیلو برنج درجه یک در حدود ۷ هزار و ۴۰۰ تومان بوده است.

زیر و بم قیمت خوراکی‌ها در نیمه نخست سال