دنیای اقتصاد- دلار در ادامه روند افزایشی خود دیروز را نیز با افزایش قیمت سپری کرد و از آستانه 3150 تومان عبور کرد؛ اما در این روز اونس جهانی طلا روند متفاوتی را سپری کرد. بهای طلای جهانی که روز دوشنبه با افزایش بالایی مواجه بود و بیشترین قیمت سه هفته اخیر را ثبت کرد، روز سه‌شنبه روند معکوسی را دنبال کرد و بیش از 25 دلار کاهش یافت. این دو عامل متضاد، مجموعا موجب شدند قیمت سکه در بازار داخلی اندکی کاهش یابد؛ اما ربع‌سکه و نیم‌سکه با افزایش قیمت مواجه شوند.
«دنیای اقتصاد» تقابل عوامل کاهشی و افزایشی نرخ ارز را بررسی کرد
سنجش درجه نوسان ارزی


گروه بازار پول- دلار روز گذشته را هم با ۱۵ تومان افزایش پشت سر گذاشت و به ۳۱۵۵ تومان رسید. البته در برخی از ساعات میانی دیروز، دلار به سطح ۳۱۳۳ تومان هم رسید که نسبت به روز قبل کاهش هفت تومانی داشت، اما در ادامه روز، قیمت آن افزایش یافت. این موضوع نشان دهنده تداوم نوسان‌های بازار ارز است که از ابتدای هفته جاری آغاز شد.
کارشناسان معتقدند موضوع مهم در خصوص نوسانات نرخ ارز، «دامنه» این نوسانات است. چرا که اگر دامنه این نوسانات شدید باشد، ممکن است باعث بازگشت سفته بازی به بازار ارز شود. افزایش قیمت دلار در بازار در حالی است که بانک مرکزی هم چند روزی است نرخ رسمی دلار را افزایش می‌دهد. روز گذشته نرخ رسمی دلار با افزایش 5 ریالی به 2550.2 تومان رسید. نکته جالب در این خصوص، رسیدن قیمت رسمی دلار به بالای 2550 تومان است. روز گذشته قیمت سکه نیز در بازار داخلی از دو عامل داخلی و خارجی، اثرات متضادی را پذیرفت. از یک سو افزایش قیمت دلار موجب افزایش بهای طلا و سکه در بازار داخلی شد، از سوی دیگر، کاهش قابل توجه بهای اونس جهانی طلا، موجب شد که قیمت‌ها در بازار طلای داخلی به سمت پایین حرکت کند. برآیند این اثرات متضاد نهایتا موجب شد سکه روز گذشته را با کاهشی 5 هزار و 500 تومانی پشت سر بگذارد.
در حال حاضر کارشناسان اقتصادی بر 6 عامل تاکید دارند که به طور مساوی سه عامل منجر به افزایش نوسان می‌شود و سه عامل موجب کاهش آن می‌شود، البته برآیند کلی تحلیل کارشناسان این است که دامنه نوسانات با توجه به مجموعه عوامل زیاد نخواهد بود.
عوامل اثرگذار افزایشی
انتظارات ناشی از تغییر قیمت حامل‌ها: تحلیلگران اقتصادی، در خصوص دامنه این نوسانات و عوامل تاثیرگذار بر افزایش و کاهش نرخ ارز به «دنیای اقتصاد» گفتند: بازار با تصور اینکه هدفمندی یارانه‌ها قرار است، از ابتدای اردیبهشت‌ماه اجرا شود واکنشی مقطعی داشته که این اثر انتظاری در بازار تا حدودی به‌صورت افزایشی خود را بروز داده است.
احتمال تغییر نرخ رسمی: کارشناسان می‌گویند رفتار بانک مرکزی در قیمت‌گذاری نیز به شدت از سوی بازیگران بازار رصد می‌شود. این گمان در بازار وجود دارد که با توجه به تعهدات بودجه‌ای نرخ رسمی ارز، شیب قیمتی در ادامه تند شود. هر چند که مسوولان بانک مرکزی اعلام کرده‌اند چنین گزاره‌ای را مدنظر ندارند، و تلاش دارند در کوتاه‌مدت کاهش دامنه نوسانات نرخ را در اولویت قرار دهند.
تقاضای واقعی: یکی دیگر از عوامل افزایش قیمت مورد اشاره از سوی کارشناسان این است که برخی فعالان اقتصادی درصدد هستند تا قبل از اجرای هدفمندی، برخی کالاها و خدمات ارزی مورد نیاز خود را وارد کنند. این میزان تقاضا نیز که معلول اثر انتظاری است، موجب فشار به نرخ ارز شده و زمینه نوسان را افزایش داده است.
عوامل کاهنده نرخ ارز
تداوم خوش‌بینی به مذاکرات: بازار نسبت به آینده مذاکرات کماکان رویکرد خوش‌بینانه را حفظ کرده و این عامل فعالان اقتصادی را مجاب کرده که روی چشم‌انداز رفع تحریم‌ها، به عنوان یک عامل مهم کاهنده نرخ ارز، حساب کنند. به گفته کارشناسان، در صورت توافق جامع، دامنه نوسان به شدت محدود خواهد شد.
ریسک بالای ورود به بازار: یکی دیگر از عوامل مهم کاهنده این است که پس از شوک منفی به بازار ارز از اواخر خرداد سال قبل نگاه سرمایه‌گذاری به این بازار تضعیف شده و زمینه‌های سوداگری کمرنگ شده است. بر این اساس، ورود مجدد به بازار با اما و اگرهای جدی روبه‌رو است.
تقویت ورودی ارزی کشور: افزایش صادرات نفت و آسودگی صادرکنندگان غیر نفتی از بازگرداندن ارزهای صادراتی به کشور نیز، دو عاملی بوده است که به اعتقاد کارشناسان، نقش کاهنده بر روند نوسان دارد. برخی از صادرکنندگان در دوره قبل به واسطه برخی از نگرانی‌ها، از بازگشت ارزهای حاصل از صادرات خودداری می‌کردند. اما در دوره کنونی با توجه به کاهش حساسیت بانک مرکزی و اختیار عمل در فروش ارز میزان ورود ارزهای صادراتی تقویت شده است. این عامل به مدیریت نوسانات تاکنون کمک کرده است. افزایش درآمد ارزی ناشی از صادرات نفت نیز به کمک دولت آمده تا از کانال مرکز مبادلات به نیازهای وارداتی پاسخ مناسب‌تری نسبت به قبل دهد.