گروه بازار پول- قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار در بازار داخلی، دیروز به رغم افزایش محدود قیمت سکه طرح جدید، اندکی کاهش یافت. بحران طلای جهانی که مدتی است، موجی از نگرانی و عدم‌اطمینان را به بازار این فلز زرد رنگ وارد کرده است، بازار مصنوعات طلایی را هم بی‌نصیب نگذاشت. همراه با کاهش قیمت طلای جهانی در هفته‌های اخیر، قیمت انواع سکه مسیری نزولی را در بازار داخل پیش گرفت. طلا که در ایران به عنوان کالایی مطمئن برای سرمایه‌گذاری شناخته می‌شد، رفته‌رفته اعتبار خود را از دست داده است پیش از این، اقشاری که توانایی فعالیت اقتصادی به صورت حرفه‌ای و وسیع را نداشتند، برای اطمینان حاصل کردن از حفظ ارزش سرمایه‌هاشان، به سکه و طلا روی می‌آوردند. زنان خانه‌دار از طریق خرید مصنوعات طلایی با یک تیر دو هدف را می‌زدند و در کنار گسترش مجموعه زیورآلاتشان، سرمایه‌گذاری مطمئنی نیز انجام می‌دادند، اما بحران طلای جهانی، باعث شد که این پناهگاه قدیمی سرمایه‌گذاری، دیگر به اندازه گذشته امن نباشد. طلای ۱۸ عیار مدتی است که مسیر نزولی را طی می‌کند و کاهش قیمت آن باعث شده است تا کارکرد آن به عنوان زینت که پیش از این برجسته‌تر بود، مجددا روی کار بیاید. خرید مصنوعات طلایی به نسبت چند ماه پیش برای مردم راحت‌تر شده؛ چراکه طلا با افت قیمتی که متحمل شد در سبد کالاها از نظر ارزش مالی تنزل کرده است.

رکود در بازار سکه و افزایش عرضه دلار

بحران طلای جهانی که بازار سکه داخلی را تحت‌تاثیر قرار داد، موجب شد که تعداد زیادی از سرمایه‌گذاران خانگی و بازاری ضرر و زیان‌های قابل‌توجهی را متحمل شوند. در این فضا، افرادی که به عنوان مثال برای سرمایه‌گذاری سکه خریداری کرده و انباشته بودند، مقدار قابل‌توجهی از کاهش سرمایه را با توجه به کاهش ارزش طلا متحمل شده‌اند. به اعتقاد برخی از صرافان راسته بازار در این شرایط ذخیره‌کنندگان سکه طلا از فروش سکه‌هایشان خودداری می‌کنند، زیرا قیمت سکه، نسبت به زمانی که آنها سکه‌هایشان را خریداری کرده بودند به مقدار قابل‌توجهی کاهش پیدا کرده و پذیرش این مقدار ضرر برای این افراد بسیار دشوار است. سرمایه‌گذاران سکه به ناچار امید خود را حفظ کرده و سکه‌هایشان را نمی‌فروشند تا اینکه شاید طلا بر بحران غلبه کرده و سرمایه‌هایشان دوباره برگردد. مجموع این اتفاقات باعث شده که خرید و فروش در بازار سکه به شدت کم شده و به تعبیر بازاری‌ها، سکه روی تعداد مبادله نشود؛ یعنی مبادلات سکه حتی اگر حادث شود، به تعداد زیاد نیست و به ندرت انجام می‌شود. آنچه باعث شده سرمایه‌گذاران بازار سکه امید خود را در این شرایط حفظ کنند، تعیین‌ناپذیری است که بازار برای آینده طلا قائل است. از این جهت دلار در نقطه مقابل طلا قرار می‌گیرد. عکس بازار سکه که عرضه و تقاضا، تواما در آن بسیار پایین آمده و بازاری راکد دارد، ارز و به طور ویژه دلار با مشکل عرضه مواجه نیست. مردم این روزها دلارهای خود را برای فروش به بازار می‌برند و این امر ناشی از آن است که سرمایه‌گذاران ارز امیدی به افزایش قیمت دلار ندارند. به اعتقاد عمده صرافان بازار تهران، از آنجا که دید بازار نسبت به روند مذاکرات مثبت است، امیدی به افزایش قیمت دلار در بازار وجود ندارد و این امر باعث شده که سرمایه‌گذارانی که دلار را ذخیره کرده‌اند به منظور جلوگیری از زیان بیشتر به فروش دلارهای خود اقدام کنند. صرافان معتقدند که با ادامه روند مثبت مذاکرات و حصول توافق بین ایران و آمریکا، قیمت دلار از آنچه الان هست نیز پایین‌تر خواهد آمد و بازار در این مورد اطمینان به نسبت زیادی دارد. عرضه بیشتر دلار در بازار به اعتقاد کارشناسان می‌تواند به کاهش قیمت آن کمک کند. در مجموع، ناامیدی بازار از افزایش قیمت دلار، عرضه بیشتر آن را موجب شده است و این امر از نظر کارشناسان به کاهش نرخ این ارز پر اهمیت در بازار داخل کمک زیادی خواهد کرد. ولی به هر روی سرمایه‌گذاران ارز و سکه زیان‌های زیادی را به خاطر افت قیمت، متحمل شده‌اند، اما از آنجا که بازار پیش‌بینی می‌کند که قیمت دلار پایین‌تر هم بیاید، فروشنده در بازار دلار زیاد است و خریدار کم.

طلای جهانی

بازار طلای جهانی، همچنان سرشار از عدم‌اطمینان است. در حالی که از چند هفته پیش، کارشناسان پیش‌بینی کرده بودند که انتشار آمار بازار کار آمریکا تضعیف شدید طلا در بازار جهانی را به دنبال داشته باشد، آمارهای منتشر شده در حد انتظار بر طلای جهانی تاثیر نگذاشت. آمار منتشر‌شده در خصوص اشتغال‌زایی و درصد بیکاران ایالات متحده، نه خیلی مثبت و نه خیلی منفی بود. آمریکا در خصوص تعداد جایگاه‌های شغلی ایجاد شده در ماه نوامبر به مقدار هدف‌گذاری شده نایل آمد، اما درصد بیکاران هنوز با مقدار مطلوب سران اقتصادی این کشور ۵/۰ درصد فاصله داشت. از سوی دیگر در نشست اخیر بانک مرکزی اروپا، نرخ بهره تغییر نکرد و برآیند اتفاقات رخ داده باعث شد که یورو به مقدار قابل‌توجهی در مقابل دلار تقویت شود. عده‌ای از کارشناسان معتقد بودند که طلا در نهایت باید با یورو همراه شده و به واسطه تقویت آن افزایش قیمت را تجربه کند. انعکاس این اتفاق به اعتقاد برخی تحلیلگران در افزایش قیمت‌های اخیر اونس جهانی قابل رویت بود. به هر روی آینده طلا همچنان نامعلوم است. در حالی که وضعیت اقتصادی آمریکا رو به بهبود است و نگرانی‌ها نسبت به متوقف شدن محرک پولی فدرال رزرو، قیمت طلا را به سوی ۱۲۰۰ دلار در هر اونس پیش برده، اکثر کارشناسان اقتصادی بر این باورند که قیمت طلا طی هفته جاری نیز با کاهش روبه‌رو خواهد شد. تازه‌ترین نظرسنجی بلومبرگ نشان می‌دهد که کارشناسان اقتصادی برای سومین هفته متوالی پیش‌بینی کردند که قیمت طلا در روزهای آینده با کاهش روبه‌رو خواهد شد. از ۲۹ کارشناس ارشد اقتصادی که در نظرسنجی اخیر بلومبرگ شرکت کرده‌اند ۱۶ نفر بر این باور هستند که قیمت طلا در روزهای آینده با کاهش روبه‌رو خواهد شد. ۱۱ نفر به افزایش قیمت طلا رای داده‌اند و دو نفر نیز بر این باورند که قیمت طلا در این مدت تغییر چندانی نخواهد داشت. اظهار نظر راجع به طلا همچنان ادامه دارد و آینده این فلز زرد رنگ همچنان سرشار از نااطمینانی است.

نرخ ارز در بودجه دولت

روز گذشته بودجه سال آینده تقدیم مجلس شد. در سنوات قبل نرخ ارز در بودجه برای بازار پیام‌های مهمی داشت، گرچه پس از، ازدست رفتن نظام تک نرخی، این نرخ کارکرد خود را از دست داده بود، اما با توجه به برنامه دولت جدید برای یکسان‌سازی نرخ ارز می‌توان گفت درجه سیگنال‌دهی نرخ ارز در بودجه تقویت شده است. بر اساس گزارش معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهور، نرخ تسعیر ارز در بودجه بر مبنای هر دلار ۲هزار و ۶۰۰ تومان است، گرچه بودجه دولت تعیین‌کننده نرخ ارز نیست و این مسوولیت بر عهده بانک مرکزی است، اما می‌تواند خطوط راهنمای بازار باشد. در حال حاضر در خصوص نرخ ارز در بودجه دولت دو دیدگاه وجود دارد. حامیان دیدگاه اول معتقدند که نرخ ارز در بودجه دولت باید با مقدار مورد نظر در یکسان‌سازی نرخ ارز مطابقت داشته باشد. کمال سیدعلی معاون ارزی سابق بانک مرکزی، در این خصوص اظهار کرد که نرخ پیش‌بینی شده در بودجه حاکی از آن است که دولت می‌خواهد کماکان در چارچوب کنترل نرخ تورم حرکت کند. تعیین نرخ ۲ هزار و ۶۰۰ تومانی در بودجه با هدف جلوگیری از افزایش قیمت تمام شده کالاهای اساسی وارداتی، مواد اولیه و.. است، زیرا اگر قیمت ارز بالاتر برود می‌تواند هزینه واردات را بالا ببرد و این اتفاق در نرخ تورم نیز خود را منعکس می‌کند. وی در عین حال گفت: بهتر بود دولت نرخ ارز را به گونه‌ای تنظیم می‌کرد که به نرخ بازار نزدیک‌تر بود. سید علی معتقد است: اگرنرخ ارز ۱۰۰ تومان بیشتر از نرخ کنونی تعیین می‌شد، مناسب‌تر بود و در صورت افت قیمت نفت،دولت راحت‌تر می‌توانست از عهده هزینه‌ها برآید. وی با توجه به تعیین نرخ کنونی برای ارز در بودجه پیشنهاد داد: نرخ ۲ هزار و ۶۰۰ تومان برای کالاهای اساسی و اولویت‌دار باشد و بانک مرکزی از طریق اتاق مبادله به تامین آن اقدام کند و واردات کالاهای غیر ضروری و لوکس با نرخ‌های بازار انجام شود.در مقابل دیدگاه دوم قائل به آن است که نرخ ارز در بودجه، صرفا کارکرد محاسباتی دارد، از این رو به این نرخ اصالتی نمی‌دهند، اما تاکید دارند که دولت باید به بانک مرکزی اختیار دهد تا نرخ ارز را در سال آینده به گونه‌ای تعیین کند که نظام ارزی تک نرخی به صورت پایدار محقق شود.این گروه با استقبال از نرخ ۲ هزار و ۶۰۰ تومانی در بودجه اعتقاد دارد: تعیین این نرخ به منزله هزینه کمتر از سوی دولت است، زیرا درآمدهای ارزی در بودجه با نرخ پایین‌تری تبدیل به ریال می‌شوند.در این حالت دولت با توجه به منابع در دست خود ناچار به انقباض در سیاست‌های هزینه است. به اعتقاد این دسته با کاهش روند هزینه‌های دولت می‌توان امیدوار بود که شتاب تورم نیز کاهش یابد. اتفاقی که به معنای علامت مثبت برای فضای کسب و کار است.از این نگاه نرخ ارز کنونی در بودجه سیاست مثبتی است، زیرا می‌تواند از سیاست‌های انبساطی جلوگیری کند؛ اما دولت باید دست بانک مرکزی را در یکسان‌سازی نرخ ارز، باز بگذارد و اجازه دهد این بانک در نرخی با ثبات یکسان‌سازی نرخ ارز را انجام دهد.