گروه بازار پول- مدیر اداره مطالعات و مقررات بانکی بانک مرکزی با اشاره به تدوین دستورالعمل جدید تاسیس، فعالیت و نظارت بر صرافی‌ها، «وجود بازیگران متعدد از جمله صرافی‌ها» را یکی از علل تب‌و‌تاب در بازار ارز عنوان کرد که باعث ایجاد تقاضای کاذب و سفته‌بازی شد که به نوسان‌های ارزی منجر شد. به گفته او، بانک مرکزی «با هدف کاهش نقش بازیگران حوزه صرافی‌ها در سفته‌بازی بازار ارز»، میزان سرمایه اولیه لازم برای ایجاد صرافی‌ها را که تا پیش از این بسیار کم و معادل ۱۰۰ میلیون تومان بود، افزایش داد و به ۵ میلیارد تومان رساند، البته این سرمایه برای صرافی‌های «نوع اول» به این میزان است و برای صرافی‌های «نوع دوم» به میزان ۲۰ میلیارد تومان تعیین شده‌است. به گزارش پایگاه روابط عمومی بانک مرکزی، مرتضی ستاک با اشاره به اصلاح دستورالعمل اجرایی تاسیس، فعالیت و نظارت بر صرافی‌ها اظهار کرد: دستورالعمل پیشین در این زمینه مربوط به سال ۸۹ بود، اما تغییرات محیطی و شرایط اقتصادی ما را مجبور به بازنگری در این دستورالعمل کرد. وی با بیان اینکه نوسانات شدید ارز طی دو سال اخیر ما را بر آن داشت که بر این دستورالعمل تمرکز کنیم، گفت: همچنین برخی نهادها نسبت به، به‌روز شدن این دستورالعمل تذکر می‌دادند؛ چراکه یکی از علل تب‌و‌تاب در بازار ارز وجود بازیگران متعدد از جمله صرافی‌ها بود که موجب ایجاد تقاضای کاذب و سفته‌بازی شده بود. مدیر اداره مطالعات و مقررات بانکی بانک مرکزی با اشاره به اینکه با توجه به این شرایط سعی کردیم دستورالعمل را به گونه‌ای اصلاح کنیم که بازیگران بازار کم شوند، تاکید کرد:‌ این بازیگران لزوما به نیازهای بازار پاسخ نمی‌دادند و تقاضاهای سفته‌بازانه را تامین می‌کردند؛ بنابراین در این راستا دستورالعمل موجود در این زمینه اصلاح شد. ستاک با اشاره به اینکه طبق قانون پولی بانکی مصوب سال ۱۳۵۱ بانک مرکزی به عنوان تنظیم‌کننده نظام پولی و بانکی شناخته شده است، تاکید کرد: براساس یکی از بندهای همین ماده نظارت بر تنظیم مقررات از اختیارات بانک مرکزی است. صرافی‌ها شعب خود را تعطیل کنند وی با اشاره به تبصره یک ماده ۹۶ قانون برنامه پنجم تصریح کرد: براساس این ماده ایجاد و ثبت نهادهای پولی و اعتباری از قبیل بانک‌ها، صرافی‌ها، موسسات قرض‌الحسنه و لیزینگ‌ها فقط با مجوز بانک مرکزی امکان‌پذیر است. مدیر اداره مطالعات و مقررات بانکی بانک مرکزی با اشاره به اینکه دستورالعمل جدید مشتمل بر هشت فصل است، گفت: ماده دو این دستورالعمل به تاسیس و ثبت صرافی می‌پردازد که صرفا با اجازه بانک مرکزی امکان‌پذیر است. همچنین ماده سه صرافی‌‌ها را در دو قالب تضامنی و صرافی خاص تقسیم‌بندی کرده است که مهم‌ترین تغییر در ماده سه نسبت به اساسنامه قبلی این است که صرافی‌ها امکان تاسیس شعبه ندارند و باید طی شش ماه شعب خود را تعطیل کنند، زیرا معتقدیم وجود شعب تبعاتی را به همراه دارد. شرایط تحصیلی موسسان و مدیران صرافی وی با اشاره اینکه مکان صرافی‌ها نیز باید مورد تایید مراجع ذی‌صلاح باشد، گفت: موسسان باید مدرک تحصیلی در یکی از رشته‌های کارشناسی بانکداری، اقتصاد، حقوق، مدیریت یا فن‌آوری اطلاعات داشته باشند یا حداقل دارای پنج سال سابقه فعالیت در شبکه بانکی یا صرافی‌های مجاز باشند و دوره‌های پیش بینی شده توسط بانک‌ها را بگذرانند. مدیر اداره مطالعات و مقررات بانکی بانک مرکزی با بیان اینکه به دنبال ارتقای تجربه و دانش فعالان در این حوزه هستیم،‌ گفت: همچنین برای اعضای هیات‌مدیره شرط سنی گذاشتیم و اعلام ‌کردیم که مدیرعامل، شرکا و سهامداران باید تجربه و مدرک تحصیلی را با هم داشته باشند، البته برای سهامداران صرافی‌های وابسته به بانک‌ها که سهمشان زیر یک درصد است، چنین شرطی ضرورت ندارد. ستاک با بیان اینکه کسانی که در این سمت فعالیت می‌کنند، طی دو سال از زمان ابلاغ این دستورالعمل برای احراز شرایط لازم زمان دارند؛ خاطرنشان کرد: با هدف کاهش نقش بازیگران این حوزه در سفته‌بازی بازار ارز میزان سرمایه اولیه لازم برای ایجاد صرافی‌ها که تا پیش از این بسیار کم بود افزایش یافت. سرمایه اولیه ایجاد صرافی ۵ میلیارد تومان شد وی با اشاره به اینکه پیش از این برای ایجاد صرافی‌های نوع اول مبلغ سرمایه اولیه صد میلیون تومان اعلام شده بود، تصریح کرد: اکنون سرمایه اولیه برای ایجاد صرافی‌های نوع اول ۵۰ میلیارد ریال و برای ایجاد صرافی‌های نوع دوم ۲۰۰ میلیارد ریال تعیین شده است و تودیع سرمایه صرفا باید نزد بانک مرکزی صورت گیرد تا مطمئن شویم سرمایه اولیه و این میزان وجود دارد. مدیر اداره مطالعات و مقررات بانکی بانک مرکزی ادامه داد: در مورد موسسه‌های مالی و اعتباری نیز شرط گذاشتیم که حداقل ۹۰ درصد سرمایه را موسسه دارا باشد. ستاک افزود: صرافی‌هایی که مجوز دارند حداکثر طی یک سال باید خودشان را با شرایط جدید تطبیق دهند، طبق دستورالعمل جدید صرافی‌ها موظفند معادل ۵۰ درصد سرمایه ثبتی را به صورت دارایی غیر‌منقول به نام صرافی ثبت کنند که پشتوانه‌ای برای صرافی‌ها باشد. وی با بیان اینکه ۷۰ درصد ارزش کارشناسی شده اعلام شده توسط کارشناس را می‌پذیریم، تاکید کرد: صرافی‌هایی که مجوز دارند نیز باید طی یک سال این کار را انجام دهند. مدیر اداره مطالعات و مقررات بانکی بانک مرکزی با اشاره به اینکه صدور اجازه نامه تاسیس از سوی بانک مرکزی صرفا معرفی نامه‌ای است که برای تایید به مراجع ثبتی ارائه می‌شود و به معنای مجوز فعالیت نیست، تصریح کرد: طی شش ماه از صدور اجازه نامه افراد باید مجوز فعالیت را با تودیع سرمایه نزد بانک مرکزی دریافت کنند. به گفته ستاک، اجازه نامه فعالیت برای بار اول یک ساله و سپس حداکثر سه‌ساله تمدید می‌شود و چنانچه اطلاعات اصلی ارائه داده شده به بانک مرکزی صحت نداشته باشد، بانک مرکزی می‌تواند اجازه نامه را باطل کند.