بالارفتن تورم ناشی از افزایش نقدینگی است

افزایش نقدینگی در عین نبود رشد اقتصادی باعث بالا رفتن قیمت کالا‌ها و کاهش آن با افزایش رشد اقتصادی، باعث کمبود پول در جامعه می‌شود و روند فعالیت‌های اقتصادی کند می‌شود.

طهماسب مظاهری، رییس‌کل بانک مرکزی، در گفت‌وگو با ایسنا، در پاسخ به سوالی درباره دلایل افزایش تورم در ماه‌های اخیر گفت: برای کاهش تورم باید پایه‌های اساسی را در نظر داشت که این پایه‌ها رابطه رشد اقتصادی و میزان نقدینگی موجود در جامعه است.

او ادامه داد: هر وقت در جامعه تورم داشته‌ایم با افزایش نقدینگی روبه‌رو بوده‌ایم که سعی دولت و بانک مرکزی این است که به یک تعادل در میزان نرخ رشد اقتصادی و سطح نقدینگی در جامعه برسد.

او همچنین درباره انتقاداتی که به طرح‌های BOT وارد است، گفت: اولین کسی که اصطلاح BOT را در ایران به کار برد خود من بودم و بحثی که بر سر این پروژه‌ها داشته‌ام درباره یک پروژه خاص با وزارت نیرو بود که در آن تضمین‌های صحیحی صورت نگرفته بود.

او همچنین درباره انتقادات مدیران بانک‌ها از کاهش نرخ سود بانکی گفت: همه آحاد مردم و دولت با کاهش سود موافقند ولی این کاهش باید از مسیر قانونی و طبق کارشناسی باشد.

مظاهری همچنین در پاسخ به سوال‌هایی درباره برنامه‌های آینده‌اش در بانک مرکزی و نیز احتمال تغییر در معاونان این بانک پاسخی نداد.

هیچ‌گونه تغییر ساختاری میان نقدینگی و تورم در ایران پدید نیامده است

صندوق بین‌المللی پول معتقد است، رشد نقدینگی باعث تورم حتی در کوتاه‌مدت می‌شود و هیچ شاهدی وجود ندارد که نشان دهد تغییر ساختاری در رابطه میان نقدینگی و تورم در ایران پدیده آمده است.

به گزارش خبرگزاری فارس، صندوق بین‌المللی پول در بررسی وضعیت نقدینگی و تورم در ایران اعلام کرد: ایران در طول تاریخ با تورم بالا مواجه بوده به طوری که متوسط نرخ تورم در این کشور از سال ۱۹۷۹ تاکنون بالغ بر ۱۷‌درصد برآورده شده است بعلاوه آنچه به عنوان نرخ تورم در ایران اعلام شده است همواره کمتر از نرخ تورم واقعی در این کشور بوده است.

بنابراین گزارش، بیشتر مطالبی که در مورد تورم در ایران نوشته شده است رشد نقدینگی به دلیل افزایش هزینه‌های دولت را مهم‌ترین عامل تورم اعلام کرده‌اند در عین حال از سال ۲۰۰۲ به این سو نرخ تورم در ایران علی‌رغم رشد نقدینگی رو به کاهش گذاشته است و این امر رابطه میان نقدینگی و تورم در این کشور را زیر سوال برده است.

صندوق بین‌المللی پول در مقاله‌ای که به بررسی عوامل کوتاه‌مدت و درازمدت تعیین‌کننده تورم در ایران پرداخته است، به نتایج مهمی ‌دست یافته است که به شرح زیر است:

۱ - رابطه‌ای دراز مدت میان سطح قیمتی و نقدینگی، نرخ بازگشت پول، تولید واقعی، نرخ مبادله ارز وجود دارد. نقدینگی و پول نقش مهمی‌ در تعیین سطح قیمت‌ها دارد.

۲ - رشد نقدینگی حتی در کوتاه‌مدت باعث تورم می‌شود و هیچ شاهدی وجود ندارد که نشان دهد تغییر ساختاری در رابطه میان نقدینگی و تورم در ایران پدیده آمده است.

۳ - بعید به نظر می‌رسد روند کاهش تورم ایران ادامه پیدا کند و در واقع پیش‌بینی می‌شود روند افزایش قابل توجه نقدینگی در مدت اخیر منجر به رشدنرخ تورم در ماه‌های بعد شود.

صندوق معتقد است: در مورد سیاست‌های پولی دولت ایران از نظر تحقق اهداف تعیین شده در برنامه پنج‌ساله توسعه در رابطه با کنترل تورم و نقدینگی می‌توان گفت این سیاست‌ها به هیچ وجه موفق نبوده است.

بنابراین گزارش، افزایش درآمدهای نفتی و به تناسب آن افزایش هزینه‌های دولت عامل این ناکامی‌دانسته شده است اگر چه اخیراموفقیت‌هایی در زمینه کنترل تورم حاصل شده است اما هدف تک‌رقمی‌کردن نرخ تورم به دست نیامده است هدف کنترل نقدینگی نیز محقق نشده است.

آنچه در این مقاله به اثبات رسیده است آن است که عدم تحقق اهدف تعیین شده در مورد کنترل نقدینگی مهم‌ترین عامل تداوم نرخ دو رقمی‌تورم در ایران است وجود رابطه‌ای درازمدت میان سطح قیمت‌ها، نقدینگی، رشد اقتصادی، ‌نرخ بازگشت پول و نرخ مبادله ‌ارز موید این نظر است نقش پول در تعیین سطح قیمت‌ها در درازمدت مشهود است. به علاوه در این مقاله با بررسی برآوردهای دقیق ازنرخ تورم ایران در سال‌های ۱۹۸۸ تا ۲۰۰۶ مشخص شده هیچ تغییر ساختاری در رابطه میان نقدینگی و تورم ایران پدید نیامده است. کاهش نرخ تورم در مدت اخیر در ایران تا سه ماه نخست سال ۲۰۰۷-۲۰۰۶ ناشی از کاهش رشد نقدینگی در سه ماهه‌ قبل از آن بوده است.

صندوق بین‌المللی پول تاکید می‌کند، به نظر می‌رسد آثار افزایش کنونی رشد نقدینگی بر تورم در ماه‌های بعد ظاهر شود و در ماه‌های بعد شاهد افزایش بیشتر تورم باشیم.

این گزارش افزود: در پایان باتوجه به آن چه گفته شد می‌توان گفت کنترل رشد نقدینگی همچنان کلید موفقیت دولت و مهار تورم است ثبات رابطه میان نقدینگی و تورم حاکی از آن است که کنترل نقدینگی باید یکی از اهداف مهم دولت ایران برای همیشه باشد.

در عین حال موضوع این است که چه رهیافتی برای کنترل نقدینگی اتخاذ شده است.

در پاپان این گزارش آمده است: باتوجه به ناکامی‌های ایران در تحقق اهداف تعیین شده در بخش پولی می‌توان گفت رمز موفقیت ایران هماهنگ کردن سیاست‌های پولی با سیاست‌های مالی و توجه کردن به تحقق اهداف کنترل تورم و توجه به نرخ مبادله ارز است.