ابهام در سودآوری و اصلاح بیمه‌های قابل واگذاری

در حالی که مسوولان وزارت اقتصاد از واگذاری سهام سه شرکت بیمه دولتی تا پایان سال‌جاری خبر می‌دهند اطلاع از برخی منابع حاکی از زیانده بودن یک شرکت بیمه دولتی است. به گزارش خبرگزاری فارس، مطابق با سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی، تمامی بنگاه‌های اقتصادی این اصل همچون بانک‌های تجاری و بیمه‌ها به بخش‌خصوصی واگذار می‌شوند. با توجه به این اصل سه شرکت از چهار شرکت بیمه دولتی فعال در کشور به عرصه خصوصی‌سازی وارد شده و بیمه ایران تنها بیمه دولتی کشور باقی خواهد ماند. در همین راستا بود که در اولین روزهای سال جدید، وزیر امور اقتصادی و دارایی اعلام کرد: شرکت‌های بیمه دانا، البرز و آسیا از جمله شرکت‌های دولتی هستند که باید خود را برای چالش‌های بزرگی در راستای خصوصی‌سازی آماده کنند. به همین دلیل کمیته‌ای برای واگذاری بیمه‌ها در وزارت اقتصاد زیر نظر معاونت بانکی، بیمه و شرکت‌های دولتی تشکیل شده تا زمینه لازم برای واگذاری این شرکت‌ها فراهم شود.

برخی گزارش‌ها حاکی است شرکت بیمه آسیا ۲۰‌درصد بازار بیمه کشور را در اختیار دارد و دومین شرکت بزرگ بیمه در ایران است. بیمه آسیا نخستین شرکت بیمه ایرانی بود که در سال ۱۳۷۴ با اخذ مجوزهای شرعی و قانونی لازم، اقدام به فروش بیمه‌نامه عمر و پس‌انداز در کشور کرد. حقوق صاحبان سهام این شرکت در پایان سال ۸۳، بیش از ۵۷۵‌میلیارد ریال و حجم فروش آن چهارهزار ‌میلیارد ریال است. سود بیمه آسیا در سال ۱۳۸۳ حدود ۴۷‌میلیارد ریال بوده که سی و دومین شرکت دولتی از نظر سوددهی است. بیمه آسیا از نخستین شرکت‌های دولتی است که از چند سال پیش، اقدام به شفاف‌سازی صورت‌های مالی کرده و به نظر می‌رسد آماده‌ترین شرکت بیمه برای واگذاری سهام به بخش‌خصوصی است. این گزارش می‌افزاید: بیمه البرز با در دست داشتن حدود ۷‌درصد بازار بیمه، سومین شرکت بیمه بزرگ کشور است و مدت سه سال است که بین شرکت‌های بیمه از لحاظ مشتری مداری مقام اول را به دست آورده است. پرتفوی بیمه البرز در سال ۸۴ بیش از ۵/۱۸۷‌میلیارد تومان، سود خالص آن پنج‌میلیارد تومان و بازده فروش حدود سه‌درصد بوده است. همچنین ضریب خسارت این شرکت در سال ۸۳، ۵/۴۸‌درصد و در سال ۸۴، ۵۲‌درصد بوده است. براساس یک پیش‌بینی مطرح شد حجم پرتفوی این شرکت با ۳۲‌درصد رشد به بیش از ۲۰۸‌میلیارد تومان می‌رسد.

اصلاح ساختار شرکت‌های بیمه

برای اصلاح ساختار این شرکت‌ها لازم است این موسسات ابتدا از شمول قوانین عام دولتی خارج شده و تحت شمول قانون تجارت درآیند در این صورت شرکت‌ها قدرت اصلاح ساختار و مدیریت منابع انسانی را خواهند داشت و با مجوزهایی که صادر می‌شود محدودیت سرمایه‌گذاری از بین خواهد رفت. مسوولان وزارت اقتصاد از واگذاری سه شرکت بیمه دولتی تا پایان سال خبر داده‌اند. حال سوال اینجا است که تمامی این سه شرکت شرایط لازم برای واگذاری را دارند یا خیر؟

زیانده بودن یکی از شرکت‌های دولتی

یک منبع آگاه گفت: یکی از شرکت‌های بیمه‌ای که قرار است واگذار شود زیانده است و شرایط لازم برای واگذاری را ندارد.

وی خاطرنشان کرد: حدود ۳۰۰ شرکت در مجموع شرکت‌های دولتی زیانده است که آنها شامل بانک‌ها و بیمه‌ها نیستند و تنها صورت مالی سال ۸۳ یک شرکت بیمه زیانده بود.

بررسی صورت‌های مالی شرکت‌های بیمه به اتمام نرسیده است

هوشنگ نادریان مدیرعامل سازمان حسابرسی نیز اظهار داشت: تمامی بانک‌ها و شرکت‌های بیمه صورت‌های مالی خود را به سازمان ارائه کرده‌اند.

وی با اشاره به اینکه تا پایان خرداد، ۳۸ شرکت دولتی صورت‌های مالی خود را ارائه نکرده‌ بود، افزود: تنها ۱۸ شرکت در حال حاضر صورت‌های مالی خود را ارایه نداده‌اند که بانک‌ها و بیمه‌ها جزو آن نیستند. نادریان در پاسخ به این پرسش که آیا صورت‌های مالی شرکت‌های بیمه دولتی زیانده هستند یا سودده؟ وی پاسخ داد: بررسی صورت‌های مالی شرکت‌های بیمه هنوز به پایان نرسیده است.

سود و زیان هیچ شرکت بیمه‌ای واقعی نیست

یک کارشناس بیمه نیز گفت: سود و زیان هیچ شرکت بیمه‌ای واقعی نیست. سیستم حسابداری بیمه‌ها بسیار پیچیده است و استانداردهای بیمه هنوز در ایران اجرا نشده است. وی افزود: به نظرم هر ۴ شرکت بیمه دولتی یک وضعیت داشته و تفاوت چندانی ندارند.

زیانده‌بودن به معنای بی‌ارزش بودن یک شرکت نیست

مهرداد خواجه‌نوری دبیرکل سندیکای بیمه‌گران ایران نیز در پاسخ به این سوال که اگر شرکت‌های بیمه زیانده باشند می‌توان آنها را واگذار کرد؟ گفت: احتمالا یکی از مسائلی که در کارگروه اصلاح ساختار شرکت‌های بیمه وزارت اقتصاد بررسی خواهد شد زیانده یا سودده بودن شرکت‌ها است.

وی افزود: زیانده‌بودن یک شرکت به معنای بی‌ارزش بودن آن شرکت نیست همان‌طور که سودده بودن به معنی ارزشدار بودن یک شرکت نیست. خواجه‌نوری در پاسخ به این سوال که علاوه بر صورت‌های مالی چه مسائلی نشاندهنده میزان سود و زیان یک شرکت است؟ گفت: تجدید ارزیابی دارایی‌ها و اصلاحات انجام شده در نظام مدیریت در میزان سود یا زیان یک شرکت تاثیرگذار است.

دبیرکل سندیکای بیمه‌گران ایران پیشنهاد کرد که سهام شرکت‌های بیمه به صورت عمده واگذار شود.

وی در ادامه تصریح کرد: نوعی از واگذاری شرکت‌های بیمه که در قانون بیمه مرکزی ذکر شده را صحیح می‌دانم. به اعتقاد خواجه نوری برای اصلاح ساختار شرکت‌های بیمه به نظر می‌آید ابتدا باید اصلاحاتی در قانون نحوه اداره شرکت‌های بیمه صورت گیرد. وی اظهار داشت: اطلاعی از اصلاح ساختار شرکت‌های بیمه برای واگذاری ندارم.

دبیرکل سندیکای بیمه گران ایران گفت: شرکت‌های بیمه دولتی سالها به تنهایی اقدام می‌کردند و به طور طبیعی مشمول اصلاح ساختار برای ارایه بیشتر خدمات بودند.

وی در ادامه افزود: از زمانی که شرکت‌های خصوصی وارد بازار شدند طبیعتا زمینه رقابتی برای شرکت‌های دولتی و خصوصی فراهم شده و این شرکت‌ها از فضای رقابتی سود می‌برند همانطور که از رقابت‌های ناسالم رنج می‌برند.

شرکت‌های زیانده از نظر سازمان خصوصی‌سازی

اسماعیل غلامی در پاسخ به این سوال مبنی بر اینکه سازمان خصوصی‌سازی برای واگذاری شرکت‌های زیانده چه اقدامی می‌کند؟ گفته بود: شرکت‌های زیانده براساس ارزش روز ارزیابی و قیمت‌گذاری می‌شوند و بدهی‌های آنها محاسبه می‌شود. وی افزود: شرکت‌های زیانده از طریق مزایده واگذار می‌شوند.