بازار داغ آگهی‌های فروش وام‌های خرد و کلان

لیلا اکبرپور: خرید و فروش گواهی سپرده مسکن از سوی بانک مسکن رسمی اعلام شد و افراد می‌توانند وام خرید مسکن خود را به غیر واگذار کنند، این تصمیم بانک مسکن موجب شد تا آژانس‌های املاک وارد عمل شوند و با گرفتن ۵ تا ۱۰درصد مبلغ وام اقدام به خرید و فروش آن کنند... لاوصولی چرا؟

حتما شما برای یک‌بار هم شده به شعبه یک بانک رفته‌اید و شرایط دریافت تسهیلات را جویا شده‌اید، حتما می‌دانید چه پروسه سنگینی را باید طی کنید تا به فرض یک وام یک‌میلیون تومانی ازدواج، ۲میلیون تومانی خرید کالاهای بادوام، ۵میلیون تومانی خرید خودرو و جعاله برای تعمیر مسکن بگیرید.در واقع برخورد بانک‌ها چه دولتی و چه خصوصی به گونه‌ای است که متقاضیان وام در آخر از راه رفته پشیمان بازمی‌گردند.

اما با نگاهی به صفحات روزنامه‌های کثیرالانتشار و مطالعه بخش آگهی‌‌های آنها می‌بینید، اخذ وام ۱۰ میلیون تا ۵میلیارد تومانی تا ۲۰ روز کاری میسر است.

در واقع دارندگان آژانس‌های مسکن در مقابل دریافت ۱۰درصد از کل وام پرداختی به راحتی اقدامات دریافت وام چند صد میلیون تومانی را تنها ظرف ۲۰روز کاری فراهم می‌کنند.

اینکه گرفتن یک وام چندصد هزار تومانی غیرممکن است و گرفتن وام چند صد میلیون تومانی شدنی است نشان می‌دهد که به‌رغم شعار حمایت از افراد آسیب‌پذیر و توزیع وام‌های خرد، مدیران بانکی، وام را به کسی می‌دهند که پول و توانایی بازپرداخت اقساط را داشته باشد.

بدیهی است برای یک بنگاه اقتصادی سودآوری و بقا از هر نکته دیگر با اهمیت‌تر است و براساس مدیریت ریسک باید اعطای تسهیلات توجیه اقتصادی داشته باشد، اما چرا حجم مطالبات معوق، مشکوک‌الوصول و لاوصولی سیستم بانکی قابل توجه است؟

اگر سیستم وام‌دهی براساس ضوابط و وثایق معتبر است پس این همه لاوصولی چرا؟

یک‌میلیارد تومان وام ۲۰روزه!

تبلیغات آژانس‌های مسکن در خصوص خرید و فروش وام مسکن از ۱۰میلیون تا ۵میلیارد تومان موجب شد تا تماسی با چند آژانس گرفته و جزئیات بیشتری بگیریم.

مسوول یکی از آژانس‌ها گفت: چقدر وام نیاز دارید؟ ارزش ملک شما چقدر است؟

گفتم: هنوز ملکی را انتخاب نکرده‌ام، لطفا توضیح کلی بدهید.

گفت: ببینید شما می‌توانید تا ۷۰درصد قیمت کارشناسی شده ملک را وام بگیرید. اگر تا ۱۸میلیون وام احتیاج داشتید که به صورت وکالتی از بانک مسکن برایتان تهیه می‌کنیم و اگر بیشتر خواستید از بانک‌های خصوصی می‌گیریم که البته سقفی ندارد.

پرسیدم امکان اینکه از بانک دولتی وام بگیرید وجود ندارد؟

گفت: چرا می‌شود از دولتی‌ها هم وام گرفت اما آنها وام مضاربه‌ای می‌دهند که روی ملک است.

پرسیدم: محدودیتی دارند؟

گفت: می‌شود از آنها هم وام گرفت، اما خوب ساختار دولتی دارند، خصوصی‌ها به مراتب راحت‌تر وام می‌دهند.

گفتم: چقدر طول می‌کشد؟

گفت: ۲۰روز کاری.

با آژانس دیگری تماس گرفتم و جزئیات وام مسکن را پرسیدم.

مسوول خرید و فروش وام گفت: کارمزد یک وام ۱۰میلیون تومانی چنانچه مدارک کامل باشد ۸۰۰هزار تومان و اگر ناقص باشد یک‌میلیون تومان است.از بانک‌های خصوصی وام می‌گیریم با نرخ ۱۷درصد. در ضمن ملک باید زیر ۱۰سال ساخت باشد.

گفتم: مدارک کامل نباشد ۲۰۰هزار تومان گران‌تر یعنی چه؟ یعنی هر مدرکی کم بود می‌شود پول داد درست کرد؟

گفت: اجازه بدهید به وقتش توضیح داده می‌شود.

یکی دیگر از آژانس‌ها گفت: از ۵۰میلیون تا یک‌میلیارد تومان وام می‌توانید خریداری کنید، البته اینها وام بانکی نیست یک شخص با سود صدی‌پنج وام می‌دهد. اگر بخواهید از بانک هم بگیرید، می‌شود، البته بانک‌های خصوصی می‌گویند ۱۷درصد اما در واقع ۲۴درصد محاسبه می‌شود. ۱۰درصد کل وام هم کارمزد آژانس است.

یکی از فروشندگان وام مسکن نیز گفت: چقدر وام می‌خواهید؟

گفتم: ۲۰۰ میلیون تومان

گفت: با سود ۲۸درصد بازپرداخت ۱۰ ساله و برای هر ۱۰میلیون تومان ۱۹۰هزار تومان باید ماهانه قسط بپردازید. در مجموع قسط ۲۰۰میلیون تومان وام ماهی ۳میلیون و ۸۰۰هزار تومان است.

گفتم: چقدر زمان می‌برد؟

گفت: فقط ۲۰ روز کاری. ۱۰درصد هم کارمزد آژانس است.

هماهنگی بانک و آژانس‌های املاک

یکی از کارشناسان بانکی در این خصوص گفت: تصمیمات بانک مسکن موجب شد تا خرید و فروش وام مسکن تبدیل به یک تجارت کاذب شود.

وی افزود: وقتی شما فردی هستید که پول دارید و حوصله تولید و ریسک‌پذیری هم ندارید پول خود را اوراق سرمایه‌گذاری مسکن می‌خرید که محدودیتی هم ندارد و بعد آن را با ۲۰۰هزار تومان سود از هر یک میلیون تومان واگذار می‌کنید.

او ادامه داد: یک فرد می‌تواند در بانک مسکن پول سپرده‌گذاری کند به نام خود و فرزندانش و چند وام مسکن ۱۸میلیون تومانی را واگذار کند. سود این خرید و فروش متوسط ۲۲درصد است، چرا این کار را نکند؟

این کارشناس بانکی گفت: رسم بازار این است وقتی تقاضا برای یک محصول زیاد باشد قیمت بالا می‌رود. وضعیت بازار مسکن ما نشان می‌دهد متقاضیان وام مسکن بیش از عرضه آن است و آنهایی که وام ۱۸میلیون تومانی مسکن دارند می‌توانند آن را با ۴میلیون تومان سود بفروشند.

او همچنین در خصوص وام‌های سنگین چند صد میلیون تومان بانک‌های خصوصی گفت: همین الان به یک شعبه بانک چه خصوصی و چه دولتی بروید و یک وام ۱۰۰میلیون تومانی درخواست کنید شک نکنید که جواب منفی است.

او افزود: امکان ندارد وام سنگین را به من و شما بدهند، قطعا یک مسوول بانکی با آژانس‌هایی که مدعی هستند وام یک میلیاردی را ۲۰ روز می‌گیرند هماهنگ است.

وام مسکن به تقاضا دامن زد

وضعیت خرید و فروش وام مسکن و دلال‌بازی‌های عرف شده در این بازار موجب شده است که تقاضا برای خرید مسکن بالا باشد اما فروشندگان تمایلی به فروش نداشته باشند.

یک کارشناس مسکن گفت: دارندگان منازل مسکونی معتقدند خانه باز هم گران می‌شود و ترجیح می‌دهند برای فروش عجله نکنند و کمی صبر داشته باشند.با وجود ۳۰۰هزار واحد مسکونی خالی در تهران، عدم تمایل به فروش مسکن به دلیل انتظارات تورمی به رکود در این بازار دامن زده است.