عضو هیات‌مدیره صرافی‌مهر در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد:
آمریکایی‌ها با ارز کشورهای دیگر بازی می‌کنند
گروه بازار پول- مسعود رضا طاهری: تغییر ترکیب ذخایر ارزی از دلار به یورو در کشور از سوی اغلب کارشناسان، مسوولان و منتقدان اقتصادی همچنان مورد ارزیابی و نقد قرار می‌گیرد. دور ماندن از تبعات نوسانات نرخ ارزهای مختلف به ویژه دلار آمریکا و اتخاذ یک اقدام متقابل در برابر فشارهای اقتصادی علیه ایران که به تازگی به شکل قطع مبادلات دلار با بانک‌های خارجی تحت نفوذ دولت آمریکا برای کشورمان پدید آمده است، انگیزه‌ای برای اظهارنظر کارشناسان را فراهم آورده است. حسین ایزدی، عضو هیات‌مدیره صرافی‌مهر وابسته به بانک کشاورزی به برخی پرسش‌های دنیای اقتصاد در‌خصوص مسائل ارز و سکه پاسخ گفته است: لطفا با معرفی خود خوانندگان ما را از سوابق علمی و تجربی خود آگاه کنید؟
من حسین ایزدی هستم. عضو هیات‌مدیره شرکت خدمات ارزی صرافی‌مهر وابسته به بانک کشاورزی و فوق لیسانس مدیریت بازرگانی دارم و عضو هیات علمی دانشگاه هستم.
صرافی‌مهر بانک کشاورزی از چه زمانی فعالیت خود را آغاز کرده، دامنه فعالیت‌های آن تا چه حد است و چه خدماتی ارائه می‌دهد؟
شرکت صرافی‌مهر در حدود ۲ سال است که فعالیت می‌کند و در این مدت توانسته است نقل و انتقالات ارزی حوالجات خرید و فروش ارز و مسکوکات از قبیل سکه طلا را براساس ضوابط بانک مرکزی و با توجه به قوانین موجود انجام دهد.
با توجه به اینکه دادوستد سکه طلا نیز در حوزه کاری این صرافی است، ارزیابی شما از ادعای جمع‌آوری کلیه سکه‌های تقلبی در بازار چیست؟
بانک مرکزی در تلاش است تا با رواج و گسترش مبادی و مراکز اصلی توزیع سکه، از فروش سکه‌های تقلبی جلوگیری کند اما متاسفانه با سودجویی برخی از افراد و گستردگی کشور شاید جمع‌آوری کلیه سکه‌های تقلبی از بازار کار سختی باشد و رسیدن به این ادعا به نظر سخت می‌آید. اما بانک مرکزی میتواند با گسترش مراکز و صرافی‌های معتبر عرضه سکه را افزایش داده و مردم با کمترین هزینه به سکه‌های اصلی دسترسی پیدا کنند. این راه میتواند در جهت فرهنگ‌سازی خرید سکه از مراکز معتبر گام موثری باشد. متاسفانه تعداد جاهایی که سکه عرضه می‌شود، محدود است.
به هر نحو ادعای جمع‌آوری کلیه سکه‌های تقلبی میتواند به واقعیت نزدیک نباشد؟
بله، نمی‌شود این کار را کرد چون که سودجویان روش‌های مختلفی برای به دست آوردن منافع خود پیدا می‌کنند اما عزم جمع‌آوری سکه‌های تقلبی کار درستی است در صورتی که روش درست را به کار ببریم. شاید نتوان به طور کامل سکه‌های تقلبی را جمع‌آوری کرد اما می‌توان کاری کرد که اصلا رغبتی برای تولید این سکه‌های تقلبی نباشد و انگیزه و صرفه اقتصادی این کار را از سودجویان گرفت.
سکه‌های بهار آزادی ضرب قبل از سال ۷۰ در بازار در حدود ۵ تا ۸هزار تومان ارزان‌ترند. دلیل این امر چه میتواند باشد؟ ضمن اینکه عیار طلای به کار رفته در آنها تقریبا یکسان است؟
من اطلاعی از میزان احتمالی تفاوت عیار این سکه‌ها ندارم اما روشی در بین مردم وجود دارد که به دنبال آخرین مدل و آخرین سیستم بسیاری از کالاها همچون اتومبیل و یا لوازم خانگی هستند که از سال ساخت نزدیک‌تری برخوردار باشند. لذا سعی مردم بر این است که سکه‌هایی را تهیه بکنند که ساخت سال آنها به سال‌جاری نزدیک‌تر باشد. حتی در مورد ارز نیز به همین صورت است، مردم به دنبال ارزهایی هستند که سال چاپ آنها بالاتر و نزدیک‌تر به سال میلادی جاری باشد، لذا تفاوت نرخ سکه‌های ضرب شده در سال‌های قبل از سال ۷۰ به این امر باز می‌گردد.
آیا آماری از سکه‌های طرح قدیم و جدید در بازار وجود دارد؟
ما نداریم.
معمولا مسوولان در پاسخ‌های خود اشاره‌ای به این آمار نمی‌کنند.
بانک مرکزی باید این آمار را داشته باشد. تعداد سکه‌های ضرب شده و موجود در خزانه مشخص است و مطمئنا باید آمار سکه‌های ضرب شده وجود داشته باشد، موجودی طلای بانک مرکزی مشخص است. موجودی بازار مشخص است و مقامات پولی کشور حتما آمار موجودی آنها را دارند.
نظر شما در مورد تبدیل دلار به یورو در ترکیب ذخایر ارزی کشور چیست؟ با توجه به اینکه اصولا فروش نفت کشورهای عضو اوپک به دلار آمریکا است، این تبدیل چه تاثیراتی بر بازار داخلی و وضعیت معیشتی مردم دارد؟
پرداختن به اینکه تغییر واحد اصلی و ارز پایه و به عبارتی تبدیل ترکیب ذخائر ارزی از دلار به یورو میتواند از چند جهت قابل بررسی باشد که پایه جامع‌نگری در مورد آن صورت بگیرد و سپس تصمیم درست اتخاذ شود. این سیاست یک بعد کوتاه‌مدت دارد و یک بعد بلندمدت. به نظر می‌رسد که در کوتاه‌مدت با توجه به نوسانات اخیر دلار آمریکا نسبت به یورو که دلار در موضع ضعف قرار گرفته و یورو در موضع قدرت قرار گرفته است، این فکر به ذهن متبادر می‌شود که باید به سمت یورو گرایش پیدا کرد. این امر در کوتاه مدت شدنی است اما در بلندمدت باید بررسی کرد که تا چه حد امکان تقویت یورو وجود دارد. با توجه به مشکلات فعلی دولت آمریکا مانند حضور نظامی پرهزینه در عراق و افغانستان، این کشور باید حجم تجارت خود را بالا ببرد این قضیه شامل تجارت داخلی و تجارت بین‌الملل آن می‌شود. بالابردن حجم صادرات و ارزآوری و تولید لازمه تامین هزینه‌های نظامی این کشور است. لذا ممکن است برهم زدن توازن دلار به منظور بالابردن حجم صادرات این کشور به منطقه یورو باشد و این امر با مقاومت و مخالفت کشورهای منطقه یورو روبه‌رو خواهد شد. چرا که واردات به کشورهای اروپایی بیشتر شده و شرکت‌های اروپایی زیان خواهند دید و تراز پرداخت‌های آنها نیز در مناطق مختلف جهان تضعیف خواهد شد و مشکلات جدیدی را برای منطقه یورو به دنبال خواهد داشت. یکی دیگر از مسائلی که مد نظر است این است که مقامات دولتی آمریکا هیچ‌گاه نمی‌خواهند با ارز خود زیاد بازی کنند، لذا بیشتر علاقه دارند که با ارز سایر کشورها بازی کنند اگر ترکیب ذخائر ارزی خود را بیشتر به ارزهای دیگر متمایل کنیم، نوسانات و تصمیمات اقتصادی آمریکا ارز این کشورها بر ذخایر ارزی، تاثیر خواهد داشت. بنابراین هرگونه نوسانی که بر اثر بازی‌های سیاسی مقامات آمریکایی در سایر ارزها پدید آید بلافاصله بر ما نیز تاثیرگذار خواهد بود و به شدت دچار نوسان خواهیم شد. ضمنا با توجه به اینکه قسمت اعظم درآمدهای کشور ما از محل فروش نفت است و قیمت هر بشکه نفت براساس دلار آمریکا تعریف می‌شود و ما هم مجبوریم براساس قیمت‌های توافق شده معامله کنیم، مطمئنا در مواقعی که ما باید پول نفت را دریافت کنیم آن موقع در تبدیلات ارزی از دلار به یورو و یا به هر ارز دیگری باید دقت بیشتری شود که درآمدهای ارزی کشور دچار نقصان نشود و یا تاثیر خاصی را بر آن شاهد نباشیم. از این رو شاید در کوتاه‌مدت تغییر ترکیب ذخائر ارزی کار درستی باشد اما در بلندمدت باید ملاحظات بیشتری را در نظر داشت. در خبرها نیز آمده است که کشور چین نیز با تغییر ترکیب ذخایر ارزی خود موافقت نکرده است که نشان می‌دهد کشور چین سیاستی غیر از سیاست‌های ما برای اقتصاد کشور خود در نظر گرفته است. از سویی به نظر می‌رسد متاسفانه به دلیل مشکلات نقل و انتقالات ارزی در مورد دلار با بانک‌های خارج از کشور و تحریم‌های در نظر گرفته شده برای کشور براساس سیاست‌های یکجانبه‌گرایانه آمریکا مقامات پولی کشور تصمیم گرفتند که از دلار به سمت یورو متمایل شوند تا بتوانند در مبادلات تجاری و بازرگانی با یورو مبادلات خود را انجام دهند. آمریکا بانک‌های خود را تحت فشار قرار داده که دلارهایی را که منشاء ایرانی داشته باشد مبادله نکنند و حتی بانک‌های اروپایی که در آمریکا شعبه دارند به‌عنوان مثال Credit Suisse که بیش از ۶۰ شعبه در آمریکا دارد را به شدت تحت فشار قرار داده‌اند و آنها را به مسدود کردن شعب و قطع همکاری با آنها در آمریکا تهدید کرده‌اند لذا کردیت سوئیس که حجم عظیمی از مبادلات آن با تجار ایرانی است مجبور شد از این همکاری صرف‌نظر کند و با ایران قطع همکاری کند می‌توان گفت که مبادلات دلاری ایران با خارج مشکل است و این خود باعث شده که مقامات پولی کشور از دلار به سمت یورو حرکت کنند و این نقیصه را با تصمیم‌هایی که انشاء‌ا... به درستی خواهند گرفت برطرف کنند.
به نظر می‌رسد با تغییر ترکیب ذخایر ارزی بانک‌های مرکزی جهان از دلار به‌سمت یورو شاهد بازگشت حجم عظیمی از دلار به داخل آمریکا باشیم و عملا حجم نقدینگی دلار در این کشور بالا می‌رود. این عامل آیا موجب تورم و افزایش مجدد نرخ بهره در این کشور خواهد شد؟
اولا باید ببینیم که آیا بقیه این کشورها هم این کار را خواهند کرد؟ و باید دید که این حجم عظیم چقدر هست؟ لازم به یادآوری است که کشور چین با این اقدام موافقت نکرد.
چین در نظر دارد رقمی در حدود یک تریلیون دلار را به یورو یا طلا تبدیل کند.
بله باید دید که حجم پول بازگشت داده شده به آمریکا چقدر است و مطمئنا مقامات پولی آمریکا اجازه چنین کاری را نخواهند داد. اما در صورت به‌وجود آمدن چنین وضعی حتما بر مشکلات آمریکا خواهد افزود و وضعیت نرخ تورم نیز در این کشور بالاتر خواهد رفت و کسری بودجه و بدهی‌های فراوان این کشور به بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول نیز تشدید خواهد شد و همان‌طور که قبلا اشاره شد آمریکا بر این نرخ برابری در بلندمدت تاثیر خواهد گذارد و با سیاست بازگشت دلار به این کشور مقابله خواهند کرد باید منتظر ماند و سیاست‌های آینده آنها را دید.
نوسانات یورو و پوند در مقابل دلار طی چند روز اخیر چه تاثیراتی میتواند بر بازرگانی کشور داشته باشد؟
با توجه به اینکه مبادلات بازرگانی ما براساس دلار بوده و اکثر قرارداد‌های تجاری براساس دلار منعقد شده و باید ضمن پایبند بودن به مفاد قرارداد به دلیل اینکه ما فعلا نمی‌توانیم نقل‌وانتقال دلاری انجام بدهیم طرفین قرارداد و بانک‌های خارجی نرخ برابری‌هایی را به تجار ما اعلام می‌کنند که این نرخ‌های برابری شاید در بازار موجود نباشد و از این رو خساراتی را متوجه تجار ایرانی می‌کند و این می‌طلبد که تجار حتما با مشاوره‌هایی که با صرافی‌های معتبر و مقامات بانک مرکزی انجام می‌دهند، حتما خود را در پوشش حمایت‌های ارزی قرار بدهند تا دچار نوسانات و زیان‌های مختلفی که در این شرایط به وجود می‌آید نشوند.
پیش‌بینی شما با توجه به روند رشد تورم در تقریبا ۲۰اقتصاد برتر جهان از اوضاع ارزهای مختلف چیست؟
همواره نرخ ارز که مبنای حرکت‌های اقتصادی در دنیا است، متاثر از حرکت‌های سیاسی است، لذا خیلی مهم است که بتوان ابتدا سیاست‌ها را در آینده پیش‌بینی کرد و مطمئنا می‌توان فهمید که کدام ارز تقویت و کدام ارز تضعیف خواهد شد. به طور مثال در صورتی که آمریکا نیرو‌های خود را از عراق خارج کند و هزینه‌های جاری آن کاهش یابد، شاید به جای سیاست کاهش نرخ دلار اقدام به تقویت ارز خود کند.
پرسش بعدی در مورد دینار عراق است. اگر خاطرتان باشد، طی شش ماه گذشته هر یک‌میلیون دینار عراق ۶۱۵هزار تومان ارزش داشته است و تقریبا از ۲۰روز گذشته این میزان به ۶۵۰هزار تومان نیز افزایش یافته و با وجود تنش‌ها و فعالیت‌های تروریستی در عراق، رشد قیمت دینار عراق چه دلیل منطقی میتواند داشته باشد و شما وضعیت دینار عراق را در آینده چگونه می‌بینید؟
همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، نرخ ارز متاثر از سیاست‌های داخلی و بین‌المللی یک کشور است. این درست است که آمار خرابکار‌ی‌ها و بمب‌گذاری‌ها کماکان در عراق زیاد است، اما از تقریبا ۲۰روز گذشته نقش ایران به عنوان یک همسایه در ثبات عراق بیشتر برای آمریکایی‌ها نمایان شده و ایران میتواند به ثبات سیاسی، اجتماعی و حتی فرقه‌ای که در عراق هست کمک کند و تنش بین شیعه و سنی را در عراق از بین ببرد و یک وحدت را بین ایران و عراق حاکم بکند و گزارش مقامات آمریکایی در مورد نقش اساسی ایران در حل مناقشات عراق و امیدواری نسبت به برقراری ثبات موجب تقویت پول (دینار) این کشور شده است و به نظر می‌سد با پررنگ شدن نقش ایران در ثبات عراق پول این کشور نیز در آینده تقویت شود.
اساس تنظیم و انتشار نرخ مرجع در بانک مرکزی کشور ما به گونه‌ای است که همواره از نرخ برابری جهانی بین این ارزها کمتر است. مکانیسم این قیمت‌گذاری چگونه است.
بانک مرکزی یک محدودیت بودجه‌ای دارد و براساس آن مشخص می‌شود که نوسانات نرخ ارز در سال آتی میتواند مثلا در فلان محدوده قیمت واقع شود. نرخ مرجع برای تسویه حساب‌های تجار با بانک‌های کشور در معرض تعهدات ارزی آنها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
لذا برای کمک به تجار و بازرگانان، بانک مرکزی نرخ دلار را قدری پایین‌تر محاسبه می‌کند و لذا هنگام تسویه حساب در بانک، همین مقدار کم نیز ارزش ویژه خود را برای بازرگانان دارا است.
تفاوت اندک نرخ خرید و فروش ارز بین بانک‌های خصوصی و همچنین بین بانک‌های دولتی از چه ناشی می‌شود؟
نرخ‌هایی را که بانک‌ها اعلام می‌کنند که غالبا توسط صرافی‌های آنها صورت می‌گیرد در قالب یک بازار اعلام می‌شود که طبیعتا خارج از چارچوب سایر بازارها نیست. یعنی بر اساس قانون عرضه و تقاضا قیمت‌گذاری‌ها صورت می‌گیرد. حجم معاملات در این میان نقش عمده‌ای دارند به طور مثال در حجم معاملات کلان بانک‌ها سود کمتری را برای خود در نظر می‌گیرند. لذا عرضه و تقاضا در هر روز برای ارزهای مختلف و حجم معاملات و پارامترهای دیگری همچون سمت و سوی منابع ارزی و محدودیت‌های ارزی برای بانک که ممکن است یک روز منابع دلاری آن کاهش یابد و روز دیگری منابع یورویی لذا میتواند برای منابع یورویی خود نرخ پایین‌تری در نظر بگیرد و برای منابع دلاری نرخ بالاتری تعیین کند و به حجم ارزهایی که در پرتفوی خود دارد نیز بستگی دارد. فرمول خاصی برای نرخ‌گذاری نداریم. پایه و اساس کار نرخ مرجع بانک مرکزی است اختلافات خیلی جزیی است و مهم‌ترین عامل حجم معاملات و عرضه و تقاضا است.
رابطه دلار کانادا با قیمت کالا و رابطه دلار استرالیا با قیمت فلزات چیست؟
دلار آمریکا با نفت و طلا رابطه معکوس دارد ولی نفت و طلا با هم رابطه مستقیم دارند.
دلار کانادا نیز با نفت رابطه مستقیم دارد.
ارسال نظر