ملی شدن صنعت بیمه حاصل تاسیس بیمه ایران بود

لیلا اکبرپور- امروز ۱۵ آبان ماه مصادف با سالروز تاسیس شرکت سهامی بیمه ایران است. ۷۱ سال پیش در چنین روزی بیمه ایران با سرمایه اولیه ۲میلیون تومان تاسیس شد، هرچند این شرکت اولین شرکت بیمه‌ای ایرانی است و زمانی مجوز فعالیت گرفت که تنها نمایندگان شرکت‌های بیمه خارجی در کشورمان فعالیت داشتند، اما سالروز صنعت بیمه در ایران روز ۱۳آذر اعلام شده که در این روز قانون نحوه اداره شرکت‌های دولتی در سال ۶۷ به تصویب رسیده است. از این رو همه ساله صنعت بیمه در ۱۳ آذر با برگزاری سمیناری به نام بیمه و توسعه و با حضور بیمه‌گران به میزبانی بیمه مرکزی ایران برگزار می‌شود، اما همان‌طور که اشاره شد ۱۵ آبان، روز تولد بیمه ایران، بزرگ‌ترین شرکت بیمه دولتی است که حتی بعد از ابلاغ سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی قرار است همچنان دولتی باقی بماند. شنبه شب گذشته به دفتر سیدمحمد آسوده، مدیرعامل بیمه ایران واقع در خیابان فاطمی رفتیم و در آستانه هفتاد و یکمین سالگرد بیمه ایران گفت‌وگویی صمیمی را در خصوص این شرکت و مدیرعامل آن انجام دادیم. آقای آسوده، بیمه ایران اولین شرکت بیمه ایرانی است و سالروز آن هم ۱۵ آبان است، چرا مقامات، ۱۳ آذر را روز صنعت بیمه اعلام کرده‌اند؟

آسوده: زمانی‌که قانون نحوه اداره شرکت‌های دولتی تصویب و اعلام شد، اینجانب در بیمه مرکزی مشغول بودم و از آنجا که این قانون فراگیرتر از بیمه ایران بود، خود من در اینکه ۱۳ آذر، روز صنعت بیمه باشد نقش داشتم و تا الان به هر ۲روز احترام گذاشته‌ام، البته تاسیس بیمه ایران در زمان خودش ملی شدن صنعت بیمه کشور بوده است، چرا که در آن زمان تنها شرکت‌های بیمه خارجی در کشورمان نمایندگی داشتند و تاسیس این شرکت بیمه ایرانی که به طور میانگین همواره صاحب ۶۰درصد بازار بیمه‌ای کشور بوده است، بسیار پر اهمیت بوده و نمی‌توان آن را نادیده گرفت.

آقای آسوده، به دنبال ابلاغ سیاست‌های کلی اصل ۴۴ دولت تصمیم گرفت بیمه ایران همچنان دولتی بماند، شما به عنوان مدیرعامل این شرکت چه نظری دارید؟

آسوده: خود من هم فکر می‌کنم بیمه خدمتی است که باید به صورت خصوصی ارائه شود، اما این واقعیت پیش روی ما است که به این زودی‌ها سهم دولت از اقتصاد کشور به مرز ۲۰ تا ۳۰درصد نخواهد رسید، چنانچه روزی سهم دولت از اقتصاد به این رقم ۲۰درصد کاهش یابد، شاید بتوان گفت: زمان آن رسیده که بیمه ایران هم خصوصی شود. البته توجه داشته باشید که خصوصی‌سازی مساله‌ای نیست که تنها در کشور ما رخ داده باشد، بلکه در تمام دنیا این اتفاق افتاده است، در آمریکا زمانی دولت در اکثر صنایع اولیه و زیرساخت‌ها سرمایه‌گذاری می‌کرد. در انگلستان تا سال ۸۰میلادی دولت حضور بسیار پررنگی داشت، در واقع در مراحل اولیه توسعه کشور‌ها دولت‌ها کار اقتصادی کرده و زمانی که شرایط برای فعالیت بخش خصوصی فراهم شد، بخش خصوصی فعال می‌شود که به هیچ‌وجه رقیب دولت نیست، بخش خصوصی باید با بخش خصوصی رقابت کند و دولت هم نظارت کند.

از گفته شما اینگونه برمی‌آید که موافق احیای ماده ۳۰ هستید و معتقدید کارهای دولتی باید نزد بیمه ایران، بیمه شود؟

آسوده: نه تمام کارهای دولتی، برخی از کارهای دولتی می‌تواند الزاما پیش بیمه ایران باشد چرا که بسیاری از پروژه‌های دولتی،‌ صنایع نظامی و انتظامی دارای اطلاعاتی هستند که نباید به بیرون برده شود و دولت تصمیم می‌گیرد نزد بیمه ایران باشد، در ضمن توجه داشته باشید که رقابت باید در شرایط برابر باشد بخش خصوصی نباید به راحتی به دستگاه‌های دولتی مراجعه کند، درست است که بیمه‌های دولتی با هزار مقررات دست و پاگیر روبه‌رو هستند اما دارای نام، اعتبار، پرتفوی، نیروی انسانی و شبکه فروش هستند که خصوصی‌ها باید سال‌ها سرمایه‌گذاری کنند تا به این مقطع برسند.

امسال، سال پرخسارتی برای بیمه ایران و سایر شرکت‌ها بود، چرا؟

آسوده: خوب بیمه‌گری بالا و پایین دارد و محصول نهایی بیمه‌گر پرداخت خسارت است. البته در کشور ما به این خسارت عادت نداریم. اما خود لویدز هم در بعضی از سال‌های مالی ضرر داشته است. در مجموع بیمه‌گران باید در بلندمدت عملکرد خوبی داشته باشند تا در زمان برخورد با خسارات سنگین دچار مشکل نشوند.

پرداخت خسارت در یک شرکت بیمه نباید عجیب باشد بلکه عدم‌گسترش پوشش خطرات طبیعی و پایین بودن بنیه مالی شرکت‌های بیمه ایران در مقایسه با سایر شرکت‌های بیمه‌ای در دنیا نکته قابل‌توجهی است. حجم ظرفیت مالی شرکت‌های بیمه کشور ما در مقایسه با ثروت ملی بسیار اندک است.

از بیمه ایران بگویید و برنامه‌های آینده‌ این شرکت.

آسوده: به بیمه ایران علاقه دارم، فکر می‌کنم بیمه ایران امانتی است که دولت به دستم سپرده است. بیمه ایران را به خاطر سابقه‌اش، بزرگی‌اش و خدماتی که به مردم ارائه می‌دهد، دوست دارم و خوشحالم که در این مدت توانسته‌ام کارهایی در آن انجام دهم. با ورود بخش خصوصی دلم می‌خواهد رقابت، خلاقیت و ابتکار در ارائه طرح‌های جدید پدید آید و گمان می‌کنم در بیمه ایران این زمینه وجود دارد.

از برنامه‌های آینده این شرکت نیز اصلاح ساختار سازمانی و سرمایه‌گذاری‌های لازم در امور IT است که تاکنون کارهایی نیز انجام شده است.

آقای آسوده زمانی که به بیمه البرز رفتید شعار بیمه البرز خدمتی متمایز و در بیمه ایران هم نماد قدمت و نهاد خدمت را ارائه دادید. به شعارهای تبلیغاتی علاقه دارید؟

آسوده: زمانی که به البرز رفتم، دیدم بیمه البرز شرکتی نسبتا کوچک است و نمی‌توان گفت بزرگ و قوی است و از این جملات، بنابراین تصمیم گرفتم شعار خدمتی متمایز را که نشان‌دهنده خدمتی متفاوت بود انتخاب کنم، وقتی هم به بیمه ایران آمدم، شعار «شرکت بیمه ایران» بنیانگذار صنعت بیمه کشور بود که کاملا درست و منطقی است اما به شدت وابسته به گذشته است و می‌خواستم شعاری انتخاب کنم که از آینده هم بگوید و «نماد قدمت، نهاد خدمت» را برگزیدم. از سوی دیگر برای انتقال نگرش مدیریت به بدنه شرکت جمله «انسجام، صمیمیت - کار حرفه‌ای» را برای داخل شرکت انتخاب کرده‌ام که در فعالیت کارکنان بسیار تاثیرگذار بود. بهبود مستمر فعالیت‌های حرفه‌ای از طریق ایجاد مشارکتی پایا با کارکنان، نمایندگان، کارگزاران و برقراری تعاملی سازنده با نقش‌آفرینان صنعت بیمه در هیات‌مدیره مطرح شد تا برنامه‌ای برای آینده باشد.

آقای آسوده از نمایندگان گفتید در مورد این گروه چه نظری دارید؟

آسوده: به نمایندگان خیلی علاقه دارم. معتقدم یک نماینده خوب، حرفه‌ای، سالم و توانمند سرقفلی شرکت بیمه است، برای اولین بار در بیمه البرز انتخاب نماینده برتر را پایه‌گذاری کردم که هنوز هم اجرا می‌شود، در بیمه البرز و ایران مشارکت در منافع به نمایندگان پرداخت کردم، که مدیران قبلی این کار را نمی‌کردند. آنچه از عملکردم راضی‌ام می‌کند این است که همیشه احترام پیشکسوتان را داشته‌ام.

آیا موافقید بخش دوم مصاحبه را به خود شما اختصاص دهیم؟

آسوده: بله، خوب است، اما قبل از آن اجازه دهید بگویم تفویض اختیار بیشتر به استان‌ها و نمایندگان و ایجاد یک فضای صمیمی و غیرسیاسی در بیمه ایران خواسته من است.

از خودتان بگویید.

آسوده: سیدمحمد‌ آسوده هستم. متولد سال ۱۳۳۵، لیسانسم را در سال ۵۶ از موسسه علوم بانکی و در اواخر سال ۵۸ فوق‌لیسانسم را از دانشگاه ایالتی آمریکا در رشته مدیریت بازرگانی گرفتم. از سال ۵۹ وارد بازار کار شدم و یکسال در آموزش و پرورش دبیر انگلیسی و حسابداری بودم و یکسال بعد از آن به عنوان حسابرس در شرکت سهامی حسابرسی استخدام شدم و از همان زمان مسوول حسابرسی ۲دوره مالی بیمه ایران و ۴دوره مالی بیمه مرکزی بودم.

چه شد که وارد صنعت بیمه شدید؟

آسوده: در آغاز آشنایی با آقای گرانمایه، ایشان یک جزوه حسابداری شرکت‌های بیمه را به زبان انگلیسی به من داد تا ترجمه کنم و بعد از آن این ترجمه چاپ شد. بعدها آقای گرانمایه رییس کل بیمه مرکزی شد و از من خواست تا به بیمه مرکزی بروم. البته اعتراف می‌کنم که کار ساده‌ای نبود چرا که حسابرسی را بسیار دوست داشتم و علاقه‌ای هم به بیمه نداشتم. به هر تقدیر سال ۶۲ به بیمه مرکزی منتقل شدم و در پست معاون مالی مشغول به کار شدم. از ۶ماه بعد عضو هیات عامل و معاون مالی اداری بیمه مرکزی شده و از همان زمان حساب‌های شرکت‌های بیمه، ملی شده که ۱۲شرکت بودند را رسیدگی کردم. در سال ۶۳ عضو هیات‌مدیره شرکت‌های بیمه‌ ملی شده بودم و مسوول رسیدگی به تسویه حساب‌های ۲نمایندگی یورکشایر و اینگستراخ را به عهده گرفتم. تا سال ۶۷ معاون مالی اداری بیمه مرکزی و عضو هیات‌مدیره شرکت‌های بیمه بودم. آقای گرانمایه وظیفه تدوین اولیه مقرراتی که بعد از ملی شدن شرکت‌های بیمه لازم بود را به اینجانب محول کرد و کار با مشارکت کارشناسان انجام شد، که نقش موثری در تدوین اداره امور شرکت‌های بیمه دولتی و تدوین اساسنامه شرکت‌های بیمه دولتی داشت. از سال ۸۱ تا ۸۳ مدیرعامل بیمه البرز بودم و از سال ۸۳ تاکنون در بیمه ایران هستم.

خاطراتی از آن زمان به یاد دارید؟

آسوده: خاطره‌ای را که هرگز فراموش نمی‌کنم، شرکت در دیوان لاهه بود. آمریکا علیه بیمه ایران شکایت کرده بود و طلب ۷میلیون دلار خسارت می‌کرد. بیش از مبلغ، بحث حیثیتی آن بود که به اتفاق مشاور حقوقی بیمه مرکزی ایران در دادگاه حاضر شدم و با پیگیری که حدود یکسال به طول انجامید، رای دیوان به نفع ایران صادر شد و حتی داور آمریکایی هم به نفع ما رای داد و کشور ما حتی یک دلار هم خسارت نداد.