رشد پایه پولی از رشد نقدینگی پیشی گرفت

حمیدرضا اسلامی منوچهری: سرعت رشد حساب های جاری در سال ۸۴ از سرعت رشد حساب های بلند مدت پیشی گرفت. آخرین گزارش‌های بانک مرکزی حاکی است در پایان سال ۸۴ سپرده‌های دیداری بانک‌ها ۵/۲۸درصد نسبت به اسفند ماه سال قبل از آن رشد کرده و به رقم ۲۶۷هزار و ۸/۲۴۳میلیارد ریال رسیده است.

این در حالی است که رشد سپرده‌های دیداری در سال ۸۳ با ۵/۱۶درصد رشد به ۲۰۸هزار و ۴۳میلیارد ریال رسیده است.

سپرده‌های غیردیداری (شبه پول) در سال ۱۳۸۳ نسبت به سال قبل از آن ۴۰درصد رشد داشته است، اما میزان رشد آن در سال ۸۴ رقم ۳/۳۹درصد گزارش شده است. مانده سپرده های غیر دیداری در سال ۸۴ معادل ۶۰۳ هزار و ۱۰۰ میلیارد ریال بوده است.

نرخ رشد سپرده‌های دیداری و غیردیداری شاخصی از میزان ثبات نظام پولی کشور محسوب می‌شود.

هر چه سپرده‌های غیردیداری که شامل سپرده‌های بلندمدت بانکی می‌شود بیشتر باشد، نظام پولی کشور از ثبات بیشتری برخوردار است و بانک‌ها اطمینان بیشتری برای پرداخت تسهیلات بلندمدت خواهند داشت. ضمن این که احتمال هجوم یکباره نقدینگی به بازارهای مختلف کاهش می‌یابد.کارشناسان اقتصادی پیش از این در مورد تغییر ترکیب سپرده‌های بانکی در صورت کاهش نرخ سود سپرده‌ها و یا مطرح شدن احتمال چنین امری هشدار داده‌اند.جزییات گزارش بانک مرکزی در نماگرهای اقتصادی نشان می‌دهد سپرده‌های دیداری در ابتدای سال ۸۴ (سه ماه اول) ۵/۲درصد رشد منفی داشته است، در حالی که در سه ماه دوم ۴/۷درصد، سه ماه سوم ۸/۱۲درصد و سه ماه چهارم ۸۴ نسبت به اسفند ماه سال قبل از آن ۵/۲۸درصد رشد کرده است.

از تغییرات قابل توجه متغیر‌های پولی و اعتباری در سال ۸۴ می‌توان به پیشی گرفتن رشد پایه پولی نسبت به رشد نقدینگی اشاره کرد. در سال ۸۴ پایه پولی با ۱/۴۶درصد رشد به ۲۲۰هزار و ۶/۹۰۸میلیارد ریال رسید، در حالی که رشد نقدینگی در پایان سال یاد شده با رقم ۹۲۱هزار و ۱۹میلیارد ریال معادل ۳/۳۴درصد رشد داشته است. مدیرکل اقتصادی بانک مرکزی علت این امر را برداشت ۱۱میلیارد دلاری دولت از حساب ذخیره ارزی در پایان سال گذشته می‌داند که به دلیل پایان یافتن سال، امکان خرج کردن آن وجود نداشته و به این ترتیب پایه پولی را افزایش داده است. در سال ۷۴ نیز رشد پایه پولی نسبت به رشد نقدینگی بیشتر بود که با دست به دست دادن برخی عوامل دیگر موجب افزایش نرخ تورم تا حدود ۵۰درصد شد.افزایش پایه پولی موجب افزایش ضریب فزاینده پولی می‌شود که این امر به افزایش نقدینگی و نهایتا افزایش تورم خواهد انجامید.در سال ۸۴ کل سپرده‌های بخش غیردولتی نزد بانک‌ها ۸/۳۵درصد نسبت به اسفندماه سال قبل از آن رشد داشته است و به رقم ۸۷۰ هزار و ۸/۳۴۳میلیارد ریال رسیده است.سپرده‌گذاری بخش دولتی نزد نظام بانکی نیز در سال ۸۴ از رشد قابل‌توجهی نسبت به اسفندماه سال‌ قبل از آن برخوردار بوده است.

در سال یاد شده، رشد سپرده‌های دولت نزد بانک‌ها ۷/۷۳درصد بوده و رقمی معادل ۱۵۷هزار و۶۶۰میلیارد ریال را نشان می‌دهد. این رقم برای شرکت‌ها و موسسات دولتی ۱۲هزار و ۹۷۹میلیارد ریال بوده که معادل ۲/۸۵درصد رشد را نسبت به اسفندماه سال قبل از آن نشان می‌دهد.