جزئیات رشد اقتصادی در تابستان90
گروه بازار پول- نزدیک به یک هفته پس از آنکه رییس کل بانک مرکزی، رقم رشد اقتصادی تابستان سال گذشته را به صورت کلی 4/3 درصد اعلام کرد، حال جزئیات رشد اقتصادی در نماگرهای بانک مرکزی مشخص شده است.

بر اساس این نماگرها و در نگاه اول، رشد اقتصادی کشور در تابستان سال گذشته ۴/۳ درصد و بدون احتساب نفت ۱/۴ درصد بوده در حالی که رشد اقتصادی در بهار سال گذشته ۳/۵ درصد و بدون احتساب نفت ۴ درصد بوده است. به عبارت دیگر رشد اقتصادی کشور در تابستان کمتر از بهار بوده است. این کاهش رشد اقتصادی دلایلی دارد که بانک مرکزی در بررسی جزئیات ارزش افزوده بخش‌های مختلف تولید ناخالص داخلی به آن پرداخته است.
سهم بخش‌های مختلف از تولید ناخالص داخلی
بنا به نماگرهای بانک مرکزی، ارزش افزوده بخش نفت در بهار سال گذشته ۱/۱۸ درصد نسبت به بهار سال ۸۹ افزایش پیدا کرده؛ اما این متغیر، در تابستان پارسال نسبت به تابستان سال ۸۹ وضعیت نامطلوبی داشته و ۷/۴ درصد کاهش یافته است.
با اینکه ارزش‌افزوده بخش کشاورزی به نسبت دیگر زیر بخش‌ها وضعیت بهتری داشته و 2/5 درصد در تابستان 90 نسبت به تابستان 89 رشد کرده است؛ اما در دیگر بخش‌ها رقم رشد ارزش افزوده پایین بوده است.در بهار سال گذشته نسبت به بهار سال 89 رشد ارزش افزوده بخش‌های صنعت‌ومعدن 9/6 درصد، ساختمان 8/24 درصد و خدمات 5/1 درصد بوده است. این در حالی است که رقم ارزش افزوده این بخش‌ها در تابستان 90 نسبت به تابستان 89 به ترتیب 2/3 درصد، 4 دهم درصد و 4/1 درصد بوده است. به عبارت دیگر به جز بخش خدمات ، در زیر گروه صنایع و معادن، ارزش افزوده اجزای دیگر این بخش صنایع و معادن کاهش پیدا کرده است.
وضعیت تولید نفت
اینکه چرا ارزش افزوده بخش نفت در تابستان پارسال نسبت به تابستان 89 کاهش یافته را باید در میزان تولید و صادرات نفت در این مدت جست‌وجو کرد. بنا به نماگرهای بانک مرکزی، تولید نفت در بهار سال گذشته به سه میلیون و 574 هزار بشکه رسید؛ این میزان نسبت به بهار سال 89 حدود 8 دهم درصد افزایش داشته است. تولید نفت در تابستان پارسال نیز به سه میلیون و 573 هزار بشکه رسید که نسبت به تابستان سال 89 تغییری نداشته است. در عین حال مقایسه میزان صادرات نفت در بهار و تابستان 90 نسبت به مدت مشابه سال 89 نیز نکات جالبی دارد. آمار بانک مرکزی نشان می‌دهد که صادرات نفت در بهار پارسال دو میلیون و 61 بشکه بوده است؛ این میزان نسبت به بهار سال 89 بالغ بر 3/3 درصد افزایش داشت. صادرات نفت در تابستان 90 نیز به دو میلیون و 82 هزار بشکه رسید که نسبت به تابستان 89 یک درصد افزایش نشان می‌دهد.
کسری ۲۸ میلیارد دلاری تراز بازرگانی بدون نفت
بانک مرکزی در بخش دیگری از نماگرهایی منتشر شده به وضعیت تراز پرداخت‌ها از جمله تراز بازرگانی ایران طی شش ماهه اول سال گذشته پرداخته است. بر اساس این آمارها، در این مدت میزان صادرات ایران به 75 میلیارد و 439 میلیون دلار رسید که از این میزان 11 میلیارد و 590 میلیون دلار آن مربوط به صادرات غیرنفتی و 63 میلیارد و 849 میلیون دلار مربوط به صادرات نفتی است. در مقابل این میزان صادرات، واردات ایران در 6 ماهه اول پارسال به 39 میلیارد و 29 میلیون دلار رسیده است. بخش کوچکی از این واردات مربوط به واردات گاز و فرآورده‌های نفتی است؛ چیزی حدود 5/5 میلیون دلار. مابقی این واردات سایر کالاهایی بوده که در شش ماهه اول سال گذشته به ایران آمده است. با این حساب تراز بازرگانی ایران (بدون احتساب صادرات نفت) نزدیک به 28 میلیارد دلار کسری دارد.
صادرات غیر نفتی
بنا به آمار بانک مرکزی، در تابستان سال گذشته در مقایسه با تابستان سال 89 ارزش صادرات غیرنفتی ایران 1/25 درصد افزایش داشته است.در ماه مرداد سال گذشته، با اینکه از لحاظ وزنی صادرات غیر نفتی ایران 2/4 درصد کاهش یافته، اما ارزش صادرات غیرنفتی 2/6 درصد نسبت به دوره مشابه سال قبل رشد کرده است.
این آمارها نشان می‌دهد در تابستان سال گذشته نسبت به دوره مشابه سال قبل ، واردات از نظر وزنی ۲/۲۴ درصد کاهش پیدا کرده و ارزش آن نیز ۹ درصد کم‌تر شده است.
در این مدت اوج کاهش واردات در تیرماه بوده است. جایی که 2/38 درصد کاهش واردات از لحاظ وزن نسبت به تیرماه 89 رخ داده است. به نظر می‌رسد افزایش قیمت ارز در آن مقطع اثر خود را در تجارت خارجی کشور منعکس کرده است.