پرسش‌های بی پاسخ فعالان بازار سکه درخصوص مالیات بر ارزش افزوده

گروه بازار پول- مسعودرضا طاهری: انتقاد از اجرایی شدن قانون مالیات بر ارزش افزوده در خرید و فروش طلا همچنان ادامه دارد. دیروز در حالی که قیمت جهانی طلا در ساعات اولیه معاملات هفتگی تا ۱۵۰۴ دلار نیز کاهش یافته بود، قیمت سکه در شعب بانک ملی۴۳۷ هزار و۳۲۰ تومان باقی ماند.

کارشناسان و فعالان بازار طلا و سکه کماکان سیاست کنترلی دولت بر بازار سکه را مورد انتقاد قرار می‌دهند. در حالی که رییس سازمان مالیاتی گفته است که بانک مرکزی نیز مشمول قانون مالیات بر ارزش افزوده است، کارشناسان معتقدند که سکه یک دارایی سرمایه‌ای است. در عین حال از آنجایی که سکه بدون هر گونه پوشش شناسایی و رهگیری عرضه می‌شود، شناسایی مصرف‌کننده نهایی (End user)امکان‌پذیر نیست. در عین حال برای کالا‌های سرمایه‌ای، مصرف‌کننده نهایی را نمی‌توان تعیین کرد. سکه دربازار داخلی با توجه به قابلیت نقد شوندگی زیاد همانند پول رد و بدل می‌شود. درعین حال فاکتوری برای فروش آن صادر نمی‌شود و رفتار بازاریان با آن حتی با گذشت ۲ روز از اجرایی شدن این قانون در کشور هنوز رفتار گذشته است. تنها اتفاقی که افتاده این است که وزارت اقتصاد با وجود توافقات پیشین صنف طلا و جواهر با بانک مرکزی مبنی بر معافیت مالیاتی معاملات سکه از این قانون، موجبات گرانی سکه و به رکود کشاندن بازار سکه را در ۲ روز گذشته فراهم کرده است. سوال اینجا است که مستندات بانک مرکزی برای اجرایی شدن قانون مالیات بر ارزش افزوده بر سکه چیست؟

یکی از فعالان بازار طلا به دنیای اقتصاد گفت: بانک مرکزی در تولید سایر مسکوکات نیز برای واردات مواد اولیه از جمله مس و کبالت و روی و غیره مالیات بر ارزش افزوده آنها را نیز می‌پردازد. آیا پس از ضرب سکه‌های ریالی که همانند سکه‌های طلا در انحصار بانک مرکزی است، در هر مرحله از دست به دست شدن باید مالیات ۴ درصد بر ارزش افزوده را دریافت کرد؟ آیا برای این سکه و حتی برای ایران چک‌های ۵۰ هزار تومانی که البته قوانین مربوط به اسکناس‌های اصلی رایج در کشور بر آن مترتب نیست، باید در هر بار رد و بدل شدن، ۴ درصد مالیات بر ارزش افزوده گرفت؟

سوالاتی از این دست باید به طور شفاف توسط رییس‌کل بانک مرکزی و سایر مقامات مسوول پاسخ داده شوند. این در حالی است که رسانه ملی، شب‌های گذشته از پوشش خبری این افزایش ناگهانی در بازار سکه کوچک‌ترین خبری را پخش نکرد و ظاهرا هماهنگی‌هایی برای حرکت زیر پوستی یکسان سازی قیمت سکه و نهایتا هدایت نقدینگی به بازار‌های دیگر صورت گرفته است.

اما قیمت سکه دیروز در بانک ملی اگرچه ۴۳۷ هزار و ۳۲۰ تومان همانند روز یکشنبه اعلام شد که مبلغ ۴ درصدی ارزش افزوده بر آن ۲۰۰۰ تومان کاهش یافته بود. دیروز این مقدار ۱۶ هزار و ۸۲۰ تومان بود. نیم سکه و ربع سکه نیز بدون تغییر در قیمت نهایی، به ترتیب ۲۱۸ هزار و ۹۲۰ تومان و ۱۲۸ هزار و ۹۶۰ تومان به مردم فروخته شد. در بازار آزاد، سکه با ۱۰۰۰ تومان افزایش نسبت به روز یکشنبه ۴۳۸ هزار تومان فروخته شد. نیم سکه و ربع سکه هر یک با ۱۰۰۰ تومان کاهش به ترتیب ۲۱۸ هزارتومان و ۱۲۹ هزارتومان فروخته شد.

از بازار ارز خبر می‌رسد که بانک مرکزی در اطلاعیه ای صرافان را ملزم به ثبت نام در سامانه معاملاتی مربوطه کرده و سرپیچی از این اقدام را موجب جلوگیری از فعالیت آنها بر شمرده است. سایت بانک مرکزی در این رابطه اعلام کرد: بدینوسیله به اطلاع می‌رساند، از تاریخ صدور این اطلاعیه شرکت‌های صرافی سراسر کشور ملزم به ثبت معاملات و تراکنش‌ها در سامانه نصب شده در صرافی هستند. بدیهی است عدم ثبت و درج اطلاعات در سامانه مزبور، موجب جلوگیری از فعالیت و ابطال مجوز آن صرافی توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران خواهد شد. ضمنا شماره فاکس ۲۲۲۵۷۱۷۷ جهت ارائه پیشنهادها و نصب مجدد نرم افزار اعلام می‌شود.

در همین حال قیمت ارزها دیروز به غیر از یورو با افزایش روبه‌رو بود. یورو بدون تغییر ۱۶۸۵ تومان فروخته شد، در حالی که دلار با ۵ تومان افزایش نرخ به قیمت ۱۲۰۰ تومان و حتی ۱۲۰۵ تومان به خریداران فروخته شد. پوند انگلیس و صد ین ژاپن نیز هر یک با ۵ تومان افزایش به ترتیب به بهای ۱۹۵۵ تومان و ۱۴۳۵ تومان فروخته شدند. افت برابری یورودر مقابل دلار تا ۴۰/۱ و تعمیق بحران بدهی‌ها در اروپا و در عین حال خرید‌های عمده طلا بر بهای جهانی طلا تاثیر گذار بود. نرخ طلا دیروز تا ساعت ۳۰/۱۸ به وقت تهران مجددا به ۱۵۱۳ دلار رسید.

سکه‌فروشان مالیات ۴ درصدی ارزش افزوده را اعمال نمی‌کنند

در همین رابطه عضو هیات مدیره انجمن صنعت طلا و جواهر استان تهران گفت: مالیات ۴ درصدی ارزش افزوده در خرده‌فروشی سکه در صرافی‌ها و بازار تهران اعمال نمی‌شود.

حسین پنداروند در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس، در مورد اعمال قانون مالیات بر ارزش افزوده سکه گفت: هنوز این قانون در بازار تهران و صرافی‌ها اعمال نمی‌شود.

وی افزود: اجرای ۴ درصد قانون مالیات بر ارزش افزوده در سکه خیلی پیچیده است، چون نیاز به صدور فاکتور و اعلام رسمی دارد، در حالی که اکثر سکه‌فروشان با سکه همانند پول نقد رفتار می‌کنند و آن را بدون فاکتور خرید و فروش می‌کنند.وی افزود: گرچه قانون مالیات بر ارزش افزوده برای شفاف‌سازی جریان معاملات است، اما بانک مرکزی هنگام عرضه سکه به بانک کارگشایی ۴ درصد را اعمال نمی‌کند و خریداران عمده از بانک کارگشایی ۴ درصد مالیات را می‌پردازند. پنداروند افزود: در حال حاضر حباب قیمتی در ربع سکه حدود ۱۰ هزار و ۵۰۰ تومان و برای نیم و تمام سکه هر کدام ۱۵۰۰ تومان وجود دارد که البته به غیر از ربع سکه، این رقم معقول است. وی افزود: قیمت عرضه ربع سکه در بانک کارگشایی ۱۲۸ هزار تومان است در حالی که قیمت واقعی آن باید ۱۰۵ هزار و ۲۵۰ تومان باشد. پنداروند افزود: گرچه ۴ درصد مالیات بر ارزش افزوده نسبت به قیمت سکه رقم ناچیزی بوده و در آن گم می‌شود، اما چون قانون است باید اجرا شود در عین حال عرضه سکه بدون فاکتور است و سکه‌های طلا همانند ریال و اسکناس قابل معامله است. پنداروند افزود: در صورتی اجرای نرخ ۴ درصد قانون مالیات بر ارزش افزوده در مورد سکه عملی می‌شود که سکه‌های پلمب شده بانک مرکزی و با شماره در بازار به همراه فاکتور عرضه شود و پلمب آن باز نشود.

بانک مرکزی معاف از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده نیست

از سوی دیگر علی عسگری رییس سازمان امور مالیاتی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران افزود: بانک مرکزی مانند سایر بخش‌ها مشمول اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده است به طوری‌که در جلسه‌ای که با رییس کل بانک مرکزی داشتیم، وی قبول کرد که قانون مالیات بر ارزش افزوده را اجرا کند.

این در حالی است که با وجود تاکید رییس سازمان امور مالیاتی برمعاف نبودن بانک مرکزی از اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده، بهمنی رییس کل بانک مرکزی در روز ۲۷ اردیبهشت سال جاری در جمع خبرنگاران گفت: بانک مرکزی معاف از اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده است.