ایجاد شبکه پرداخت الکترونیکی کارتی در بسته پولی ۹۰
آیا سوئیچ دوم شتاب مسیر تراکنش‌ها را افزایش می‌‌دهد؟
در حالی که برخی آگاهان هدف از ایجاد سوئیچ جدید شبکه الکترونیکی پرداخت کارتی را کاهش بار روی شبکه شتاب می‌‌دانند، اما کارشناسان اعتقاد دارند ایجاد این سوئیچ برای هر هدفی که باشد به سود شرکت‌های psp بوده و باعث خواهد شد تا این شرکت‌ها به مرور به سمت استقلال و رفتار اقتصادی حرکت کنند. به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک، در ماده ۲۱ بسته سیاستی ۹۰ پیش‌بینی شده است به منظور ساماندهی پایانه‌های پذیرش کارت‌های بانکی و فراهم آوردن امکان نظارت موثر مطابق با ضوابطی که به تایید رییس کل بانک مرکزی می‌رسد، شبکه الکترونیکی پرداخت کارتی ایجاد میشود.
در این ماده اگر چه به وضوح هدف از شبکه الکترونیکی پرداخت کارتی، ساماندهی پایانه‌های پذیرش کارت‌های بانکی و فراهم آوردن امکان نظارت مؤثر بانک مرکزی ذکر شده است اما برخی اعتقاد دارند با توجه به بار زیاد روی شبکه شتاب به خصوص در زمان واریز یارانه‌های نقدی سوئیچ شتاب دوم یا همان سوئیچ شبکه پرداخت کارتی مستقل از شتاب ایجاد خواهد شد.
اما اغلب کارشناسان اعتقاد دارند اگر چه یکی از مزایای ایجاد سوئیچ دوم ملی کمک به سوئیچ شتاب است اما نباید این مساله را چندان مهم تلقی کرد. به زعم این کارشناسان سوئیچ ملی دوم می‌‌تواند باعث گذار از مرحله فعلی فضای حاکم بر بازار صنعت پرداخت الکترونیک و پایانه‌های فروشگاهی باشد.
در حال حاضر بانک‌ها منافع کلان خود را از طریق شرکت‌های PSP دنبال می‌‌کنند و در نتیجه این شرکت‌ها به صورت مستقل دارای توجیه اقتصادی نبوده یا اینکه از هویت واقعی برخوردار نیستند.
ایجاد سوئیچ دوم در واقع گذار از مرحله فعلی به سمت وضعیت مطلوب است. چون این شرکت‌ها این فرصت را پیدا می‌‌کنند تا به مرور سازوکارهای اقتصادی را در برنامه‌های خود پیاده‌سازی کنند. از سوی دیگر به مرور شرکت‌های ضعیف‌تر PSP فاقد توجیه اقتصادی شده و در نهایت تنها چند شرکت معدود به عنوان psp واقعی در کشور فعال خواهند ماند. در آن زمان بانک مرکزی می‌‌تواند این شرکت‌ها را مستقیما به شتاب متصل کند.
سوئیچ مسیر تراکنش‌ها را طولانی می‌‌کند
اما برخی کارشناسان نیز هستند که ایجاد سوئیچ دوم ملی را باعث افزایش هزینه و طول مسیر تراکنش‌ها ذکر می‌‌کنند. آنان می‌‌گویند فرض کنید کارت بانک صادرکننده A در پایانه شرکت B پذیرفته شود. این کارت باید به سوئیچ شبکه پرداخت الکترونیک رفته سپس به شتاب ارسال شده و از شتاب به سوئیچ بانک A رفته و پس از پردازش همین مسیر را برگردد. این مسیر خودبهخود طولانی‌تر از مسیر فعلی است. این انتقاد چندان وارد نیست چرا که در حال حاضر نیز مسیر به همین اندازه است. یعنی در حال حاضر وقتی کارت بانک A در پایانه بانک B پذیرفته میشود این تراکنش باید از سوئیچ PSP وابسته به بانک B به سوئیچ بانک B و سپس به شتاب و در نهایت به سوئیچ بانک A رفته و پس از پردازش همین مسیر را بازگردد.در نتیجه طول مسیر در زمان ایجاد سوئیچ دوم ملی با شرایط فعلی تغییر نخواهد کرد.
البته اگر طرح مگاپی اس پی‌ها اجرا می‌‌شد و PSPها نیز مستقیما به شتاب متصل می‌‌گردید طبعا مسیرها خیلی کوتاه شده و به تعبیر دیگر بهترین شکل ممکن برای ساماندهی PSPها و پایانه‌های فروشگاهی اجرای طرح مگا پی اس پی‌ها به شمار می‌‌رود.
اما از سوی دیگر وضعیت حاکم عملا اجازه اجرای این طرح را نمی‌دهد کما اینکه بانک مرکزی و بانک‌ها یک سال روی اجرای طرح مذکور تلاش کردند.
ازسوی دیگر با توجه به افزایش بانک‌ها اگر شرکت‌های PSP که خود تراکنش‌های روزانه زیادی را به شتاب منتقل می‌‌کنند مستقیما به شتاب متصل شوند این شبکه عملا با اختلال بیشتر مواجه خواهد شد.
سوئیچ دوم نیاز نیست
در همین حال کریم خمسه در گفت‌وگو با خبرنگار «بانکداری الکترونیک» ایجاد سوئیچ متمرکز دیگری را که در کنار سوئیچ ملی قرار گیرد، ضروری ندانست و گفت: «ایجاد این سوئیچ به اراده بانک‌ها بستگی دارد که برخی بانک‌ها نیز در حال حاضر سوئیچ گروهی ایجاد کرده‌اند.»
وی با اشاره به تجربه‌های جهانی خاطرنشان ساخت: «معمولا در کشورهای دیگر یک سوئیچ ملی وجود دارد که متعلق به ابزار‌های حاکمیتی است و مابقی به صورت سوئیچ‌های گروهی فعالیت می‌‌کنند.»
خمسه معتقد است، سوئیچ دومی که همه موظف به اتصال به آن باشند معنا ندارد بلکه در کنار سوئیچ مادر (ملی) باید سوئیچ‌های منطقه‌ای و گروهی شکل بگیرد مانند الگوهایی که در دنیا وجود دارد.
او تاکید کرد، برای ایجاد سوئیچ گروهی که در کنار سوئیچ مادر فعالیت دارند همه بانک‌ها باید با هم توافق کنند و این امر کاملا به اراده بانک‌ها بستگی دارد.
به گفته خمسه به طور مثال بانک ملی و صادرات که بالاترین تراکنش‌های مالی را دارا هستند با یک شرکت پرداخت الکترونیک توافق می‌‌کنند و سوئیچ این دو بانک بزرگ به هم متصل میشود و بدین ترتیب تراکنش‌های آنها با یکدیگر رد و بدل میشود که این توافق بین این دو بانک صورت گرفته و بدین ترتیب خودبهخود یک سوئیچ منطقه‌ای شکل خواهد گرفت.
این کارشناس بانکداری الکترونیک در خصوص ایجاد استقلال در شرکت‌های PSP عنوان کرد: «PSP مستقل در شرایط فعلی کسب وکار در ایران معنا ندارد و در صورتیکه PSPها مستقیما به شتاب متصل شوند توجیه اقتصادی به دنبال نخواهد داشت زیرا در حال حاضر کارمزد وجود ندارد.»
خمسه در این خصوص افزود: «در صورتی که مدل کسب وکار مانند عرف بین‌المللی باشد می‌‌توان انتظار استقلال PSPها را داشت اما در حال حاضر که کارمزد خدمات بانکی حذف شده است نمی‌توان این انتظار را داشت زیرا اگر بانک هزینه پرداخت نکند این کار برای شرکت‌های پرداخت الکترونیک صرفه اقتصادی نخواهد داشت.» به گفته وی تغییر فضای کسب و کار اتوماتیک‌وار استقلال
PSPها را به دنبال خواهد داشت.
ارسال نظر