بررسی نرخ سود در جلسه آینده شورای پول و اعتبار

گروه بازارپول- قائم مقام بانک مرکزی از بررسی نرخ سود در جلسه آینده شورای پول و اعتبار خبر داد، ضمن اینکه تغییر شرایط تسهیلات خرد در سال بعد و حذف صفر از پول ملی را یکی از ابعاد طرح تحول بانکی اعلام کرد و گفت: بانک مرکزی به طور متوسط تا پایان سال هفته‌ای ۱۰ تعاونی و موسسه غیرمجاز را تعطیل می‌کند. سید حمید پورمحمدی در رابطه با تعیین نرخ سود بانکی گفت: نرخ سود زمانی نهایی می‌شود که شورای پول و اعتبار آن را تصویب نماید و بانک مرکزی اینک درحال ترکیب این نرخ است.

این درحالی است که چندی پیش رییس کل بانک مرکزی درحین تشریح کلیات طرح تحول نظام بانکی از شناورسازی نرخ سود بانکی براساس نرخ تورم خبرداد، اما پس از آنکه جهرمی عضو شورای پول و اعتبارو مدیرعامل بانک صادرات ایران به نقل از احمدی نژاد اعلام کرد که رییس‌جمهور درخصوص کاهش نرخ سود بانکی کوتاه نیامده است و مجموعه حاضر در تدوین طرح تحول بانکی نیز به همین مساله معتقد هستند؛ بهمنی نیزحرف خود را پس گرفت.

جهرمی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه «دکتربهمنی، رییس‌کل بانک مرکزی اعتقاد به تعیین نرخ سود براساس نرخ تورم دارد؛ نظر شما در این رابطه چیست؟» نیزگفته بود: آنچه در دنیا اجرا می‌شود طبق همان اصلی که آقای دکتر بهمنی اعلام کردند؛ مبنای نرخ تورم دارد، اما این مساله به شرط آنکه نرخ سود سپرده‌ها هم بر همین مبنا تعیین شود قابل اجرا است، اگر نرخ سود سپرده‌ها ثابت باشد و نرخ سود تسهیلات تغییر کند سپرده‌گذاران متضرر خواهند شد یا سود اضافی خواهند برد.

درعین حال کارشناسان اقتصادی به آزادسازی و شناورشدن نرخ سود بانکی اعتقاد دارند و آن را ابزارفضای رقابتی درراستای تجهیز منابع و اعطای تسهیلات می‌دانند، آنان براین باورند که یکی از شاخص‌های مهم در تعیین سیاست‌های پولی سال آینده باید نرخ تورم باشد. پیش از این اقتصاددانان بارها بر تاثیر نرخ تورم برسود بانکی تاکید کرده بودند که این موضوع مورد پذیرش برخی مقامات اقتصادی قرار نگرفت. سیدعباس موسویان عضو کارگروه بانکداری بدون ربا نیز تحمیل نرخ دستوری به بازار پول را از نظر شرعی و قانونی دارای اشکال دانست. نمایندگان مجلس نیز در ادامه بررسی لایحه برنامه پنجم در ماده ۸۵ مصوب کردند نرخ سود تسهیلات باید متناسب با نرخ سود سپرده‌ها و سود مورد انتظار بانک‌ها توسط شورای پول و اعتبار تعیین شود همچنین درمجلس تصویب شد، شورای پول و اعتبار نرخ سود علی‌الحساب سپرده‌های یکساله را حداقل به میزان میانگین نرخ تورم سال قبل پیش‌بینی کند.

این درحالی است که آبان‌ماه ۸۷ حمید پورمحمدی که درآن زمان معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی دراموربانک و بیمه بود، گفت: نرخ سود بانکی باید براساس قدرت سودآوری بانک‌ها و توجیه دار شدن طرح‌هایی که در آنها مشارکت می‌کنند، تعیین شود.

اودرخصوص تک رقمی شدن نرخ سود بانکی براساس قانون منطقی کردن نرخ سود بانکی توضیح داده بود: در بسته

سیاستی نظارتی، تعیین نرخ سود بانکی منعطف با شرایط و بحران‌های خاص تاکید خواهد شد. اما حسین قضاوی، قائم‌مقام بانک مرکزی در خصوص مهیا بودن شرایط تک رقمی شدن نرخ سود بانکی در سال پایانی برنامه چهارم (سال ۸۸) گفته بود: از الزامات تک رقمی کردن نرخ سود بانکی کنترل نرخ تورم است؛ هنگامی که تورم کنترل و تک رقمی شود، قاعدتا نرخ سود بانکی نیز متاثر از کاهش نرخ تورم می‌تواند کاهش یابد.

تغییر شرایط تسهیلات خرد سال۹۰ حتمی‌ است

پورمحمدی در پاسخ به این سوال که آیا شرایط پرداخت تسهیلات خرد در سال بعد تغییر می‌کند یا خیر؟ گفت: یکی از جهت‌گیری‌های اساسی طرح تحول بانکی، تامین منابع خرد و دسترسی آحاد جامعه به خدمات و امکانات نظام بانکی است. وی افزود: تغییر شرایط تسهیلات خرد یکی از اولویت‌های حتمی این طرح در سال آینده است.

حذف صفرها از پول ملی

وی در قسمت دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه یکی از محورهای تحول بانکی حذف صفرهای اسکناس است، گفت: همه مطالعات و برنامه‌های این امر انجام ولی فعلا محفوظ نگه داشته شده تا در این طرح مجددا ارائه شود.

وی در واکنش به این نکته که چرا با وجود فعالیت موسسات و تعاونی‌های اعتباری غیرمجاز در شهرهای بزرگ، بانک مرکزی به تعطیلی این موسسات در شهرهای کوچک روی آورده و اقدامی نسبت به فعالیت این موسسات در تهران نمی‌کند، افزود: بانک مرکزی به طور متوسط در هر هفته ‌اسامی ۱۰ موسسه و تعاونی غیرمجاز را اعلام خواهد کرد و در پایان سال دیگر تعاونی اعتباری آزاد نخواهیم داشت. قائم‌مقام بانک مرکزی در مورد تعاونی‌های غیرمجاز موجود، تصریح کرد: بانک مرکزی برخی از این تعاونی‌های فعلی را به سمت تبدیل به موسسات مالی مجاز هدایت می‌کند که البته زمان تعیین شده برای آنها نیز به اتمام رسیده و مدارک آن گروه از تعاونی‌های توانمند گرفته شده است.

وی در مورد بانک‌هایی که ذی‌نفع واحد را رعایت نکرده‌اند، گفت: در این باره هر هفته یکی از بانک‌ها با اعضای هیات‌مدیره به بانک مرکزی دعوت می‌شود؛ بانک مرکزی گزارش‌های بازرسی خود را در پشت درهای بسته به صورت محرمانه برای هیات مدیره تشریح می‌کند و در خصوص تک تک آن موارد با بانک‌ها توافق خاصی منعقد می‌کند.