جایگاه سندیکای بیمه‌گران ایران ارتقا می‌یابد

لیلا اکبرپور

در جلسه اخیر شورای عمومی سندیکای بیمه‌گران ایران انتخابات سندیکا برای تعیین رییس، دبیرکل، رییس شورای عمومی و خزانه‌دار برگزار شد و محمدجواد سهامیان مقدم مدیرعامل بیمه ایران به عنوان رییس، عبدالمجید ضرابی مدیرعامل بیمه کارآفرین به سمت رییس شورای عمومی، فریدون صفرخانلو مدیرعامل بیمه سینا به سمت خزانه دارو غلامرضا تاج گردون برای دوسال دیگر به سمت دبیرکل سندیکای بیمه‌گران ایران انتخاب شدند. سندیکای بیمه‌گران از احیای مجدد تا کنون

ایده تشکیل «سندیکای بیمه‌گران ایران» اولین باردر تصویب‌نامه هیات وزیران در سال ۱۳۱۶ و حدود دو سال پس از تاسیس شرکت سهامی بیمه ایران و حدود ۵ ماه پس از تصویب قانون بیمه، در حالی که شرکت بیمه ایران تنها شرکت بیمه داخلی در کشور بود، مطرح شد.

آرشیو اخبار و اساسنامه قدیمی اولین سندیکا نشان می‌دهد که این اساسنامه در سال ۱۳۴۲ تهیه و به تصویب وزارت اقتصاد رسیده و در نهایت «سندیکای بیمه‌گران ایران» در سال ۱۳۴۵ در اداره ثبت شرکت‌ها و مالکیت صنعتی با شماره ۸۳۲ به ثبت می‌رسد و پس از آن طبق ماده ۷۵ قانون تاسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری، کلیه موسسات بیمه که در ایران کار می‌کنند، عضو «سندیکای بیمه‌گران ایران» شناخته می‌شوند.

پس از پیروزی انقلاب در سال ۵۷ و تصویب «لایحه ملی شدن موسسات بیمه» در سال ۱۳۵۸، برخی از شرکت‌های بیمه از ادامه فعالیت منع شدند و با ادغام گروهی دیگر شرکت‌های بیمه دولتی کار خود را آغاز کردند که در نتیجه سندیکای بیمه‌گران از حالت فعال

خارج شد.

با تصویب قانون تاسیس موسسات بیمه غیردولتی در سال ۱۳۸۰ و پس از اینکه نخستین گروه شرکت‌های بیمه خصوصی در سال ۱۳۸۲ مجوز فعالیت گرفتند، اساسنامه جدید سندیکای بیمه گران ایران به همت مهرداد خواجه نوری بازنگری و تدوین و برای تصویب به شورای‌عالی بیمه ارائه شورای عالی بیمه با تصویب اساسنامه جدید گام بعدی را در جهت احیای مجدد سندیکا پس از سال‌ها انفعال

برداشت.

۸ ماه پس از تصویب این اساسنامه، اولین جلسه شورای عمومی، بنا به دعوت عبدالناصر همتی رییس کل وقت بیمه مرکزی ایران، درسال ۱۳۸۳ تشکیل و سید محمد آسوده مدیرعامل وقت بیمه ایران به عنوان رییس شورای عمومی و مهرداد خواجه نوری به عنوان دبیرکل سندیکای بیمه گران از سوی اعضای سندیکا که همان مدیران عامل شرکت‌های بیمه کشور بودند انتخاب شدند.

دور بعدی

چندی بعد همتی کرسی ریاست کلی بیمه مرکزی ایران را به نوروز کهزادی و پس از آن آسوده، میز مدیرعامل بیمه ایران را به سهامیان مقدم تحویل دادند. کهزادی در بدو ورود از ارتقای جایگاه سندیکا درراستای هماهنگی اعضا و ساماندهی بازار بیمه کشورمان استقبال کرد.

اما دیدگاه مدیرعامل جدید بیمه ایران با مدیرعامل سابق تفاوت بسیاری داشت، سهامیان برای توسعه فعالیت‌های بیمه ایران آمده بود و به خاطر رفع برخی سوءتفاهم مردم نسبت به بیمه ایران کار خود را با قدردانی از نمایندگی‌های این شرکت آغاز کرد.

در آن زمان سندیکای بیمه‌گران نیز دچار تغییر و تحول شد و گروهی خواستار برکناری خواجه نوری از سمت دبیرکلی شدند. عاقبت موسی رضامدیرعامل بیمه سینا رییس شورای عمومی و خرقانی عضو هیات‌مدیره بیمه سینا دبیرکل سندیکای بیمه‌گران شد. نمایندگان بیمه ایران که عادت به رفتار صمیمانه مدیرعامل نداشتند برای پاسخگویی به اعتماد سهامیان و تحقق افزایش سهم بیمه ایران از بازار، آماده شدند.

بازار بین دو گروه بیمه‌گر تقسیم شد، بیمه ایران با سهم ۵۰ درصدی یک سو بازار و سایر شرکت‌های بیمه با ۵۰درصد در سوی دیگر بازار بودند؛ نتیجه این زورآزمایی ابتدا نرخ‌شکنی و سپس دامپینگ شد.

برهم خوردن بازار و نبود توان در بیمه‌های خصوصی برای رقابت با بیمه ایران موجب شد تا موسی رضا از ریاست شورای عمومی سندیکا استعفا دهد و سهامیان مقدم مدیرعامل بیمه ایران بدون هیچ رای مخالفی برای این سمت انتخاب شود.

به گفته برخی از اعضای سندیکای بیمه‌گران انتخاب بدون چون و چرای مدیرعامل بیمه ایران به خاطر ایجاد تعادل در بازار بیمه بود چون موافقت سهامیان با تصمیمات دیگر اعضا به معنای موافقت نیمی از بازار بود.

ولی مدیرعامل بیمه ایران در خصوص فعالیت در بازار و مقوله نرخ‌شکنی اعتقاد دیگری داشت: «ارزان‌فروشی و مدیریت ریسک با مقوله نرخ‌شکنی تفاوت دارد» و مدیران عامل سایر شرکت‌های بیمه با پایبندی به تعرفه‌های مصوب شورای‌عالی بیمه باید به دنبال راهکاری برای کاهش قیمت‌ها باشند. سهامیان مقدم می‌گفت: تعرفه‌های مصوب شورای‌عالی بیمه نیازمند بازنگری است و نرخ‌های حق بیمه باید تعدیل شود.

اما حقیقت ماجرا این بود که مدیران عامل شرکت‌های بیمه دولتی و خصوصی هنوز به درک مشترکی از جایگاه سندیکای بیمه‌گران ایران دست نیافته بودند و میزگرد سندیکا را محل تعامل بیمه‌گران برای حفظ منافع مشترک نمی‌دانستند.

برخی خواستار برکناری سعید خرقانی دبیرکل سندیکا شدند و دلیل آن را استقلال و عدم وابستگی دبیر کل که هنوز عضو هیات‌مدیره بیمه سینا بود عنوان کردند.

ارتقای جایگاه کنونی سندیکای بیمه‌گران

مدیرعامل بیمه معلم در گفت‌وگو با سایت تحلیلی - خبری آیین با مثبت خواندن عملکرد سندیکای بیمه‌گران طی دوره گذشته، از قوانین و مقررات فعلی حاکم بر فضای فعلی صنعت بیمه انتقاد کرد. محمدرضا عباسی با پیشنهاد بازنگری قوانین بیمه، خواستار تعریف جایگاهی جدید برای سندیکای بیمه گران در ارکان صنعت بیمه شد. وی حضور سندیکا در شورای‌عالی بیمه را یک ضرورت دانست و خاطرنشان کرد: باید سندیکا در کمیسیون‌های تخصصی شورای‌عالی بیمه یکی از عوامل و مراجع تاثیرگذار در مصوبات این شورا باشد. عباسی با اشاره به تجربیات جهانی از استقلال سندیکا و نقش پارلمانی آن در صنعت بیمه سخن به میان آورد و این جایگاه را برای سندیکای بیمه‌گران ایران ضروری دانست.

مدیرعامل بیمه معلم مبنای سازمانی ساختار شورای‌عالی بیمه را متناسب با شرایط قبل از خصوصی شدن صنعت بیمه در کشور دانست و پیشنهاد کرد: ترکیب این شورا به صورت اشتراکی و با حضور نمایندگان دولت و نمایندگان بخش خصوصی، مجددا سازماندهی شود. وی تصمیمات فعلی این شورا را از منظر احقاق حقوق به شکل حرفه‌ای آن به‌دلیل عدم حضور موثر سندیکا، در تضاد با منافع فعالان صنعت بیمه دانست.

ارزیابی دبیرکل سابق

مهرداد خواجه‌نوری، اولین دبیر کل سندیکای بیمه گران پس از احیای آن در گفت‌وگو با سایت تحلیلی - خبری آیین عملکرد سندیکا در دوره غلامرضا تاج گردون دبیرکل فعلی را مطلوب ارزیابی کرد. وی با بیان اینکه اعضای این سندیکا مانند هر سندیکای دیگری در جست‌وجوی وجه یا وجوه اشتراکی برای تعامل میان اعضای خود هستند، این امر را به‌ویژه در صنعت بیمه در ایران کار ساده‌ای ندانست.

خواجه نوری در خصوص تغییر نگرش مدیران و فعالان بیمه‌ای گفت: برای تغییر فضا هنوز کار لازم است و اصولا تا زمانی‌که بیش از ۵۰ درصد پرتفوی صنعت بیمه مربوط به بیمه شخص ثالث باشد، طبیعی است که بگوییم فضای لازم، از نظر تغییر نگرش مدیران هنوز انجام نشده است.

دومین دبیرکل

سعید خرقانی، دبیر کل سابق سندیکای بیمه‌گران ایران در گفت‌وگو با سایت تحلیلی - خبری آیین نیز از عملکرد سندیکا در طی دوره گذشته ابراز رضایت کرد و گفت: من در این ارزیابی نمره بالایی را به اقدامات انجام شده در این دوره می‌دهم. وی در خصوص نقش سندیکا در صنعت بیمه، ضمن تاکید بر اینکه این تشکل می‌تواند منشاء ‌اثرات زیادی در کل صنعت بیمه باشد به اقدامات مهم سندیکا در دوره گذشته اشاره کرد و مواردی همچون تهیه، تنظیم و پیشنهاد لایحه اصلاح قانون بیمه شخص ثالث، اصلاح قانون مالیات بر ارزش افزوده را از آثار خوب دوره مذکور برشمرد.خرقانی، پررنگ‌تر شدن نقش سندیکا در طی دو سال گذشته را فرصتی قلمداد کرد که مدیران عامل شرکت‌های بیمه به خوبی توانسته‌اند به تبع نگاه سندیکا، به مباحث بیرون از بنگاه خود به محیط کسب‌وکار و فضای صنعت بیمه بیش از گذشته معطوف شوند که البته این تحول در نگاه، هنوز انتظارات را برآورده نکرده است و نیاز به کار و تلاش بیشتری است.