دنیای‌اقتصاد- در حالی‌که سیاست‌های رسمی اعلام شده از سوی بانک مرکزی و وزارت اقتصاد، دلالت بر عزم قاطع دولت بر تثبیت نرخ دلار حول‌وحوش رقم 1060 دارد، منابع خبری از ازدحام در برابر صرافی‌ها برای خرید دلار با نرخ رسمی خبر داده‌اند که حاکی از عطش بازار برای دلار زیر 1100 تومان بوده و نشان می‌دهد که رسیدن به نرخ هدف اعلام شده در گروی تزریق بیشتر دلار به بازار است. مقامات رسمی در پایان هفته گذشته از عرضه نامحدود ارز برای کنترل نرخ دلار و برگرداندن آن به روزهای پیش از شوک ارزی خبر دادند، اما گزارش‌های رسیده از بازار ارز حاکی است، روز یکشنبه مردم برای خرید دلار در برابر صرافی‌ها صف‌های طولانی تشکیل دادند تا دلار را با قیمت دولتی خریداری کنند؛ صف‌هایی که تا پاسی از شب نیز به طول انجامید. اصطلاح قیمت دولتی در ایران سال‌ها است برای قیمت پایین‌تر از قیمت بازار بکار برده می‌شود. روز یکشنبه گذشته صرافی بانک‌های ملی و ملت قیمت دلار را روی تابلو‌های خود 1078تومان درج کرده بودند که اختلاف چندتومانی با قیمت صرافی‌های آزاد داشت.

دلار در بازار آزاد ۱۵ تومان گران شد
ازدحام برای خرید دلار دولتی
حمیدرضا اسلامی منوچهری
در حالی که مقامات رسمی در پایان هفته گذشته از عرضه نامحدود ارز برای کنترل قیمت‌ها و بازگشت آن به روزهای پیش از شوک ارزی خبر داده بودند، گزارش‌های رسیده از بازار ارز حاکی است، روز یکشنبه گذشته مردم برای خرید دلار در برابر صرافی بانک‌ها به عنوان درگاه ارز کشور، صف‌های طولانی تشکیل داده‌اند تادلار را با قیمت دولتی خریداری کنند.
صف‌هایی که تا پاسی از شب نیز به طول انجامیده است. اصطلاح قیمت دولتی در ایران سال‌ها است که برای قیمت کمتر یک کالا از قیمت بازار آن بکار برده می‌شود. روز یکشنبه گذشته صرافی بانک‌های ملی و ملت قیمت دلار را بر روی تابلو‌های خود ۱۰۷۸تومان درج کرده بودند که اختلاف چند تومانی با قیمت صرافی‌های آزاد داشت.
گزارش خبرنگار دنیای اقتصاد از بازار ارز تهران حاکی است در حالی که عرضه دلار به قیمت دولتی 1080 تومان بوده اما صرافی‌های آزاد نرخ دلار را تا 1105 تومان نیز اعلام کرده‌اند که نسبت به روز شنبه گذشته 15 تومان افزایش را نشان می‌دهد. اما در بازار سکه، قیمت‌ها روندی نزولی داشته به طوری که سکه بهار طرح جدید و قدیم هر کدام تا 8 هزار تومان کاهش داشته‌اند.
در همین حال، قیمت مرجع دلار در بانک مرکزی در روز یاد شده یکهزار و ۶۹ تومان و ۹ ریال اعلام شده بود. یکشنبه گذشته قیمت سکه بهار آزادی نیز که در روزهای اخیر با افزایش قابل توجهی مواجه شده بود و بانک مرکزی از طریق حراج روزانه سکه سعی در کنترل آن داشت با قیمت‌های متفاوت برروی تابلو صرافی‌ها درج شد که دامنه آن از ۳۴۸هزار تا ۳۵۰هزار تومان بود. در همین حال محسن عباسی مدیر اداره نظارت بر موسسات پولی بانک مرکزی که مسوولیت مستقیم در نظارت بر صرافی‌های کشور دارد پیش‌بینی کرده که قیمت دلار امروز، سه‌شنبه، بین ۵ تا ۱۰تومان نسبت به قیمت ۱۰۸۰تومان روز یکشنبه کاهش یابد. به گزارش برخی خبرگزاری‌ها، صرافی‌های بانک‌ها روز یکشنبه دلار را ۱۰۷۵تومان از بانک مرکزی خریداری و به قیمت ۱۰۸۰تومان نیز به فروش می‌رساندند.
عباسی در عین حال به صرافی‌ها هشدار داده است که در صورت مشاهده هرگونه تخلفی با آنها برخورد قانونی صورت می‌گیرد. به گفته وی در حال حاضر 300 صرافی مجاز در تهران و در کل کشور جمعا 500 صرافی دارای مجوز وجود دارد. برخی گزارش‌ها حاکی است، صرافی بانک ملی روز یکشنبه 5 میلیون دلار از خزانه بانک مرکزی دریافت کرده و تا ظهر روز یاد شده آن را به متقاضیان فروخته است و در بعد از ظهر همین روز نیز 5 میلیون دیگر را به همین ترتیب به فروش رسانده است. اما گزارش‌های دیگر حاکی است، صرافی‌های بانک ملی و ملت که عرضه دلار را در صبح روز یکشنبه تا سقف 30 هزار دلار در اختیار مردم قرار می‌دادند، در بعد از ظهر این رقم را به 3هزار دلار کاهش دادند. ترکیب خریداران دلارهای یادشده واردکنندگان خرده پا، مسافرین، مردم عادی که پس‌اندازهای ریالی خود را در خطر می‌دیدند و دلالان ارز بوده‌اند.
ازدحام مردم برای خرید ارز ۱۰۷۸ تومانی
یکشنبه گذشته پس از ورود بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز و عرضه ارز با نرخ 1078 تومان توسط صرافی‌های بانک‌های ملی و ملت، مردم برای خرید دلار حاضر شدند چند ساعت در صف این صرافی‌ها بمانند، اما به صرافی‌هایی که قیمت بالاتر ارائه کرده یا نرخی اعلام نمی‌کردند، مراجعه نکنند.
به گزارش خبرگزاری‌ها، التهاب در بازارهای ارز و طلا در حالی ادامه دارد که بانک مرکزی روز پنج‌شنبه هفته گذشته به صورت رسمی اعلام کرد که برای کنترل بازار وارد عمل شده و با هرگونه تخلف از سوی سفته‌بازان و دلالان برخورد قانونی خواهد کرد.
رییس کل بانک مرکزی طی تاریخ مذکور در گفت‌وگو با «فارس» از رساندن قیمت دلار به 1060 تومان خبر داد و گفت: بانک مرکزی با تمام قدرت با تخلفات صورت گرفته در بازار ارز برخورد می‌کند. همچنین وی به دلالان هشدار داده بود که در این ایام فکر هرگونه سوءاستفاده از وضعیت موجود بازار را از ذهن خود دور کنند.
این اظهارات بهمنی در حالی صورت گرفت که مشاهدات خبرنگار فارس از بازار بیانگر بی‌توجهی دلالان و سفته‌بازان به هشدارهای بانک مرکزی است، به نحوی که از روز پنج‌شنبه تاکنون در هر ساعت از روز که به بازار مراجعه شود، قیمت‌های متفاوتی از انواع ارز توسط دلالان و سفته‌بازان به مشتریان اعلام می‌شود.
قیمت دلار روز پنج‌شنبه با نوساناتی معادل 1150 تومان، 1120تومان، 1110 تومان و بالاخره 1100 تومان معامله شد. البته شایان ذکر است که مداخله بانک مرکزی و بانک ملی برای عرضه ارز به بازار تا حد قابل توجهی توانست قیمت‌ها را از حالت حبابی و کاذب خارج کرده و تا حدودی متعادل سازد، اما نکته اینجاست که فعالیت سفته‌بازان باز هم به قوت خود باقی است.
از زمانی که بانک مرکزی به صورت رسمی برنامه خود را برای کنترل بازار اعلام کرد و عرضه انواع ارز توسط صرافی‌های بانک‌ها آغاز شد، ازدحام جمعیت در مقابل این صرافی‌ها به نحوی بود که فعالیت دلالان کمی کساد شد.
نکته حائز اهمیت در بازارها نبود نرخ برای انواع ارز از جمله دلار کانادا، دلار استرالیا، فرانک سوئیس، ین ژاپن، درهم،‌ کرون دانمارک، کرون سوئد و کرون نروژ است.
صرافان در توضیح نداشتن نرخ برای این ارز‌ها می‌گویند به دلیل نوسانات بازار ترجیح می‌دهیم این ارز‌ها را برای فروش تهیه نماییم؛ چرا که از زمانی که بانک مرکزی دلار را به بازار عرضه کرد قیمت سایر ارز‌ها نیز با نوسان و کاهش همراه بود به همین دلیل آوردن این نرخ‌ها ریسک بالایی دارد.
گزارش فارس حاکی است ازدحام جمعیت در مقابل صرافی‌های بانک‌های ملت و ملی به حدی بود که صف متقاضیان ارز به چند خیابان کشیده شد.
این صرافی‌ها با نوشتن قیمت دلار «۱۰۷۸ تومان» اعلام کردند دلار را به مردم می‌فروشند که همین اختلاف قیمت بین صرافی‌های بانک‌ها و صرافی‌های غیررسمی دلیل تجمع مردم در مقابل صرافی‌های مذکور است. بنا براین گزارش، مردم برای اینکه ارز مورد نیاز خود را با قیمت دولتی از صرافی‌های مذکور تهیه کنند تا ساعت ۸ شب در صف بودند و منتظر خرید ارز.
تذکر شدیداللحن بانک مرکزی به چند صرافی
مدیر اداره نظارت بر موسسات پولی غیربانکی بانک مرکزی پیش‌بینی کرد که قیمت دلار پنج تا ۱۰ تومان نسبت به قیمت ۱۰۸۰ تومانی روز یکشنبه کاهش یابد. محسن عباسی در گفت‌وگو با «ایسنا» با بیان اینکه کنترل بازار ارز به طور محسوسی در روزهای اخیر مشاهده شده است، اظهار کرد:‌ صرافی بانک‌های مختلف دلار را با قیمت ۱۰۷۵ تومان تهیه و با قیمت ۱۰۸۰ تومان به فروش می‌رسانند.
وی گفت:‌ حدود 80 بازرس بانک مرکزی روز یکشنبه در طول سطح شهر تهران به بازرسی مشغول بودند که این روند در هفته جاری ادامه می‌یابد. در صرافی هر یک از بانک‌ها هم یک بازرس مقیم وجود داشت که بر امر توزیع ارز نظارت داشتند.
مدیر اداره نظارت بر موسسات پولی غیربانکی بانک مرکزی از تذکر شدیداللحن به چند صراف خبر داد و گفت:‌ این صراف‌ها، اگر رویه خود را اصلاح نکنند قطعا مجوز آنها باطل خواهد شد.
به گفته وی در تهران 300 صرافی مجاز و در کل کشور 500 صرافی مجاز وجود دارد و دلیل اینکه صراف‌ها در روز شنبه و تا حدی یکشنبه نیمه‌تعطیل بودند، گفت:‌ آنها فکر نمی‌کردند بانک مرکزی این حجم از عرضه را انجام بدهد.
عباسی پیش‌بینی کرد که قیمت دلار در روز سه شنبه پنج تا ۱۰ تومان کاهش بیابد.
صرافی بانک ملی که صبح یکشنبه پنج میلیون دلار از خزانه بانک مرکزی گرفته بود تا ظهر آن را تمام کرد و پنج میلیون دلار دیگر از خزانه تحویل گرفت. البته بانک‌ها می‌توانند به صورت نامحدود ارز تهیه کنند، اما ترجیح می‌دهند به دلیل نوسانات کاهشی به میزان هر روز ارز تهیه کنند.
نوسانات نرخ ارز در نیمه نخست سال
آمار میانگین نرخ ارز در شش ماه نخست سال جاری نشان می‌دهد در حالی که نرخ دلار در این مدت نسبت به مدت مشابه سال 88 بیش از چهار درصد رشد یافته، اما نرخ یورو بیش از سه درصد کاهش داشته است. به گزارش ایسنا، آمار مقایسه‌ای میانگین نرخ ارز در نیمه نخست امسال و سال گذشته، حاکی از این است که نرخ دلار 35/4 درصد رشد و نرخ یورو 73/3 درصد کاهش داشته است.
طبق اعلام گمرک کشور، قیمت هر دلار در تجارت خارجی کشور طی نیمه نخست امسال ۱۰ هزار و ۳۱۶ ریال بوده که نسبت به رقم ۹ هزار و ۸۸۶ ریال در شش ماه اول سال گذشته‌ رشد یافته است.
براین اساس، قیمت هر یورو در تجارت خارجی کشور نیز در شش ماه ابتدایی امسال 13 هزار و 231 ریال بود که در مقایسه با رقم 13 هزار و 744 ریال در شش ماه نخست سال 88 کاهش داشته است.
به موجب این گزارش، هر یورو در شش ماه نخست امسال معادل ۲۸/۱ دلار و در نیمه نخست سال ۸۸ معادل ۳۹/۱ دلار بوده است.
این محاسبه را گمرک کشور بر پایه برابری نرخ ارز به ریال محاسبه کرده است.
عکس: نگار متین‌نیا