یادداشت
تک رقمی‌شدن نرخ تورم
سال‌ها است که مهار تورم به یکی از آرزوهای دست نیافتنی مردم کشورمان تبدیل شده است و معلوم نیست که اگر به نرخ صفر درصد نرسیده‌ایم، ولی آیا می‌توانیم در آینده‌ای نزدیک به نرخ تورم کمتر از ۲ درصد دست یابیم.
سال‌ها است که مهار تورم به یکی از آرزوهای دست نیافتنی مردم کشورمان تبدیل شده است و معلوم نیست که اگر به نرخ صفر درصد نرسیده‌ایم، ولی آیا می‌توانیم در آینده‌ای نزدیک به نرخ تورم کمتر از ۲ درصد دست یابیم.
اخیرا برخی از رسانه‌ها مدعی شده‌اند که تک رقمی‌شدن نرخ تورم در بیست سال گذشته، برای اولین بار در اردیبهشت ماه امسال محقق شده است. این ادعا موجب شد تا موضوع تک رقمی‌شدن نرخ تورم در این نوشته مورد بررسی بیشتر قرار گیرد. اگر به جدول ذیل توجه شود، می‌بینیم که نرخ تورم برای مدت هشت ماه؛ یعنی از فروردین 1385 تا آبان همان سال، تک‌رقمی بوده، منتهی اعداد این جدول بر اساس سال پایه 1383 تهیه شده است. در حالی که بر اساس اعلام بانک مرکزی، تا ابتدای سال 1386، سال 1376 سال پایه برای اندازه گیری نرخ تورم بود. بر این اساس، نرخ تورم سال 1385 معادل 6/13 درصد می‌شد؛ اما بانک مرکزی بر خلاف گفته خودش نرخ تورم سال 1385 را 9/11 درصد اعلام نمود و علت آن را تغییر سال پایه دانست. بنابراین اگر نرخ تورم سال 1385 را بر اساس سال پایه 1383 اعلام می‌کنیم عقلا و اخلاقا موظفیم نرخ‌های ماهانه این سال را نیز بر اساس سال پایه 1383 اعلام نماییم که در جدول بالا اعداد مربوط به سال پایه مزبور مشاهده می‌شود. دلیل دیگری که باعث می‌شود، نرخ‌های تورم سال 1385 بر مبنای سال پایه 1383 ارجح باشد، این است که سال 1385 بسیار به سال 1383 نزدیک تر است (تا به
سال 1376). البته ذکر این نکته مهم است که در خرداد سال 1385 نرخ تورم نقطه به نقطه بر مبنای سال پایه 1376 در حداقل خود به 8 درصد رسید که از این نظر هم تورم تک‌رقمی را در آن سال شاهد بوده‌ایم.
دلیل تک رقمی‌شدن نرخ تورم در سال ۱۳۸۵ را باید در سیاستی جست‌وجو کرد که توسط مجلس هفتم از طریق بودجه سالانه اعمال شد. مبنی بر آنکه دولت، خود بزرگ‌ترین مصرف‌کننده است، بنابر این اگر نرخ کالاهایی را که خود عرضه می‌کند، ثابت نگه دارد تورم مهار خواهد شد، البته نظریه فوق تنها برای کوتاه مدت صادق است و کاهش نرخ تورم آن سال نمی‌توانست دائمی‌و پایدار باشد؛ اما کاهش نرخ تورم در ۱۶ ماه گذشته در صورتی که بانک مرکزی عرضه پول را در حد متعارف نگه می‌داشت یک کاهش پایدار بود. اگر چه بانک مزبور از خط قرمز عرضه پول عدول کرده، ولی هنوز شدت آن به شدت عرضه پول در سال ۱۳۸۵ و فصل اول سال ۱۳۸۶ نرسیده است.
بر اساس منحنی تغییرات نرخ تورم و رشد نقدینگی (شکل ذیل) حدود بیست ماه پس از تغییر روند رشد نقدینگی، روند نرخ تورم تغییر می‌کند. بنابراین با تاسف بسیار، تغییر روند نرخ تورم را باید از مهر 1389 (به علاوه و منهای دو ماه) شاهد باشیم و چند ماه پس از آن دوباره نرخ تورم دو رقمی‌خواهد شد و این موضوع هیچ ربطی به کاهش یارانه‌های انرژی ندارد. مگر آنکه مسوولان بانک مرکزی در سیاست‌های خود تجدید نظر نمایند. نکته جالب در جدول ذیل آن است که تک رقمی‌شدن نرخ تورم در هر دو سال 85 و 89 از اوایل سال شروع شده و در سال 85 به دلیل بسط بیش از حد پول، روند تغییرات نرخ تورم از مرداد ماه، معکوس و افزایشی شد تا در آذر ماه همان سال مجددا نرخ تورم دو رقمی گردید.
ارسال نظر