مردم کاهش قیمت‌ها را لمس نمی‌کنند

در حالی بانک مرکزی از کاهش نرخ تورم خبر می‌دهد که مردم کاهش قیمت‌ها را لمس نمی‌کنند و با آغاز سال جدید نیز رقابت در افزایش قیمت‌ها در بازار تشدید شده است. به گزارش خبرگزاری مهر، بر اساس آخرین آمار اعلام شده از سوی بانک مرکزی، نرخ تورم در دوازده ماه منتهی به اسفندماه سال ۸۸ به ۸/۱۰ درصد رسید. براساس این آمار، نرخ تورم طی سال ۸۸ با کاهشی حدود ۱۵ درصد نسبت به ابتدای سال یاد شده مواجه شده است.

تورم بانک مرکزی و رقابت قیمت‌ها

بانک مرکزی در حالی از کاهش نرخ تورم خبر می‌دهد که روند قیمت کالاها و خدمات مختلف در بازار روندی صعودی را طی می‌کند و مردم در زندگی روزمره خود افزایش قیمت‌ها به جای کاهش آن را به راحتی لمس می‌کنند. متاسفانه با شروع سال جدید افزایش قیمت‌ها در بسیاری از بخش‌های زندگی مردم جاری شده است. همچنین بررسی وضعیت نرخ تورم طی ماه‌های اخیر نیز نشان می‌دهد که گرچه نرخ تورم اعلام شده از سوی بانک مرکزی (به گزارش این بانک) مدام در حال کاهش است، اما قیمت‌ها در بازار برای افزایش با یکدیگر رقابت می‌کنند و مردم در زمان خرید کالاها و خدمات، کاهش قیمت‌ها را مشاهده نمی‌کنند.

بهمنی: نرخ تورم متاثر از اجاره بها

بانک مرکزی در محاسبه نرخ تورم، قیمت ۳۵۹ قلم کالا و خدمت را بر اساس سال پایه ۱۳۸۳بررسی می‌کند. به گفته محمد بهمنی، رییس کل بانک مرکزی، قیمت اجاره بهای مسکن یکی از عمده‌ترین کالاهایی است که نقش تعیین‌کننده‌ای در تعیین نرخ تورم دارد.

البته در بررسی شاخص‌های مربوط به نرخ تورم، شاخص اجاره بها و مواد خوراکی تاثیرات بیشتری بر نوسانات مربوطه دارند، به نحوی که شاخص اجاره بها با ضریب اهمیت ۶۰/۲۸ درصد و شاخص مواد خوراکی با ضریب اهمیت ۴۹/۲۸ درصد به ترتیب اثرات تعیین‌کننده‌ای در نرخ تورم دارند.

پاسخ بانک مرکزی

اهمیت شاخص اجاره بها تا حدی است که محمود بهمنی، رییس کل بانک مرکزی در پاسخ به سوال خبرنگار مهر مبنی بر اینکه مردم در زندگی روزمره خود با افزایش قیمت‌ها مواجه هستند، این در حالی است که بانک مرکزی از کاهش نرخ تورم خبر می‌دهد، چه ملاک‌هایی برای محاسبه نرخ تورم دارید؟ گفت: ممکن است که مردم تنها قیمت چند کالا را مدنظر قرار دهند، اما بانک مرکزی شاخص کل کالاها و خدمات یعنی ۳۵۹ قلم کالا را در نظر می‌گیرد. وی ادامه داد: نرخ اجاره بهای مسکن یک قلم کالای اساسی در محاسبات نرخ تورم است، بر اساس آمارهای آمارگرهای بانک مرکزی، نرخ اجاره بهای مسکن در اجاره‌نامه‌هایی که تجدید می‌شود، بعضا با کاهش همراه بوده است و حتی اگر کاهش نیافته باشد، با افزایش نیز همراه نبوده است.

بهمنی عدم افزایش نرخ اجاره بهای مسکن را به معنای صفر بودن رشد آن عنوان کرد و افزود: اگر قیمت چند قلم کالای اساسی همچون مسکن یا کالاهای لوکس و تجملات کاهش یابد، تاثیرات بسیاری بر محاسبات نرخ تورم و کاهش رشد آن دارد.با توجه به اینکه ضریب تاثیرگذاری اجاره بهای مسکن و مواد خوراکی جمعا ۵۷ درصد بر تعیین نرخ تورم تاثیرگذار است، هرگونه تغییری در این شاخص‌ها می‌تواند منجر به افزایش یا کاهش نرخ تورم شود.گرچه نرخ اجاره بهای مسکن بر اساس گفته مصطفی قلی خسروی، رییس اتحادیه املاک با کاهش ۱۵ درصدی مواجه بوده است، اما نرخ اقلام مواد خوراکی با افزایش زیادی مواجه بوده که گواه این مطلب آمارهای هفتگی اعلام شده از سوی بانک مرکزی است.

بانک مرکزی در یکی از آخرین گزارش‌های خود در روزهای پایانی سال ۸۸ آخرین وضعیت قیمت خرده فروشی ۴۲ قلم کالای مصرفی خانوار را در ۱۱ گروه اعلام کرد که بر اساس آن قیمت ۳۴ قلم بررسی شده نسبت به هفته مشابه سال قبل رشد یافته است. در این زمینه توسط نمایندگان کارگران برای تعیین حداقل دستمزد سال‌جاری، در بهمن ماه سال گذشته نیز بررسی‌هایی کارشناسی توسط ۳۰ کمیته استانی انجام شد که نتیجه این بررسی‌ها نشان داد علاوه بر افزایش قیمت‌ها در بسیاری از اقلام مصرفی در سبد هزینه‌های خانوار، رشد قیمت‌ها در سال ۸۸ نسبت به سال ۸۷، حدود ۷/۳۳ درصد بوده است که البته به‌رغم قابل استناد بودن این گزارش، وزارت بازرگانی آن را رد کرده بود.

همچنین قیمت گوشت، مرغ، سبزیجات، میوه جات، روغن، قند، شکر، حبوبات، پوشاک، هزینه‌های آب، برق، گاز و سایر اقلام مصرفی خانوار که مهم‌ترین اقلام سبد خانوار را تشکیل می‌دهند، طی سال‌های گذشته همواره با افزایش مواجه بوده‌اند.

رشد ۲/۱۴ درصدی نقدینگی

علاوه بر موارد مذکور، عامل مهم تاثیرگذار دیگر بر نرخ تورم شاخص نقدینگی است که بر اساس آخرین آمار اعلام شده از سوی بانک مرکزی، نقدینگی کشور به ۲۱۷ هزار میلیارد تومان با رشدی معادل ۲/۱۴ درصد رسیده است. در همین حال، دولت اجرای طرح هدفمند کردن یارانه‌ها را نیز به عنوان یکی از برنامه‌های مهم خود در دستور کار دارد که به گفته مسوولان و کارشناسان بانک مرکزی، اجرای این طرح به نوبه خود افزایش نرخ تورم را به دنبال دارد.برخی مسوولان اقتصادی کشور تورم ناشی از اجرای هدفمندی یارانه‌ها را ۹ تا ۱۲ درصد برآورد کرده‌اند، این در حالی است که در این زمینه مرکز پژوهش‌های مجلس نیز نسبت به افزایش چشمگیر نرخ تورم در صورت اجرای نادرست هدفمندی یارانه‌ها، هشدار داده است.گفتنی است، براساس اعلام بانک مرکزی، نرخ تورم در دوازده ماه منتهی به فروردین امسال ۵/۲۴ درصد، اردیبهشت ماه ۶/۲۳ درصد، خردادماه ۵/۲۲ درصد، تیرماه ۵/۲۱ درصد، مردادماه امسال ۲/۲۰ درصد، شهریورماه ۵/۱۸ درصد، مهرماه ۷/۱۶ درصد، آبان ماه ۱۵ درصد، در آذر ماه ۷/۱۳ درصد، در دی ماه ۲/۱۲ درصد و بهمن‌ماه ۳/۱۱ درصد بوده است.