شاید اولین نکته جالب برای افرادی که در خیابان‌های بیروت قدم می‌زنند، وجود تعداد بسیار زیاد بانک‌هایی است که برخی آنها نیز هویتی ترکیبی از ملیت لبنانی - خارجی دارند.

به گزارش ایرنا از بیروت، قطعا این سوال در اذهان به وجود می‌آید که کشوری با جمعیت کمتر از ۵ میلیون نفر، چگونه این همه بانک را در دل خود جای داده است و آیا اساسا نیازی به این تعداد بانک هست یانه؟

سوال دیگر اینکه چرا برخی از این بانک‌ها هویت دوگانه دارند و متعلق به چه کشورهایی هستند؟

جالب آنکه ۸ بانک از بانک‌های لبنان در لیست ۱۰۰۰ بانک برتر دنیا قرار دارند که بالاترین درصد حساب بانکی فردی در دنیا را به خود اختصاص داده‌اند.

بر اساس گزارش ماهانه بانک مرکزی لبنان نزدیک به ۱۴ درصد از جمعیت کاری از مجموع ۳/۴ میلیون نفر جمعیت این کشور در بخش‌های گردشگری، تجارت و به ویژه صنعت بانکداری اشتغال دارند.

در این بین اوضاع سیاسی نیز که بر همه بخش‌های اقتصادی لبنان اثر گذاشته، شبکه‌ و صنعت بانکداری را نیز بی‌نصیب نگذاشته است؛ به گونه‌ای که اگر حمایت‌های برخی دولت‌های عربی از بانک‌های لبنان نبود، این کشور پس از ترور رفیق حریری نخست وزیر سابق لبنان در بهمن ماه سال ۱۳۸۵ دچار فاجعه اقتصادی می‌شد.

جستاری در تاریخچه بانکداری در لبنان نشان می‌دهد تاریخ بانکداری در این کشور به عهد امپراطوری عثمانی برمی‌گردد که تمامی ‌بانک‌های رسمی‌ شاخه‌ای از بانک خارجی بودند.

با پایان یافتن جنگ جهانی اول که لبنان تحت قیمومیت فرانسه قرار گرفت حرکت تاسیس بانک‌ها در این کشور شکل گرفت و بعد از استقلال در سال ۱۹۴۳ روند تاسیس بانک به سرعت رشد کرد.

اوج افزایش بانک‌ها در لبنان بین سال‌های ۱۹۵۰-۱۹۶۵میلادی صورت گرفت که تعداد آنها به حدود ۷۹ بانک رسید. البته ۱۸ بانک از این بانک‌ها غیر لبنانی و از ۱۱ کشور مختلف بودند که ۵ بانک نیز متعلق به کشورهای عربی بود.

بانک مرکزی لبنان در سال ۱۹۶۴ تاسیس شد و پس از آن خدمات بانکی در لبنان بعد از بخش گردشگری در رتبه مهم‌ترین صنایع اقتصادی این کشور است.

بانک‌های لبنان به خاطر افزایش سپرده‌ها و میزان گردش پول و کاهش میزان وام‌دهی و عوامل ساختار اقتصادی توانسته اند در بحران مالی اخیر جهان چندان دست خوش بحران نشود.

در سال ۲۰۰۵ از مجموع بانک‌های لبنانی در مناطق مختلف لبنان، تقریبا بیش از نیمی‌ از آنها در شهر بیروت مستقر بودند؛ به طوری که در بیروت و حومه آن ۵۴ درصد، جبل لبنان ‎ ۱۸ درصد، شمال لبنان ۱۰ درصد، جنوب لبنان ۱۱ درصد و منطقه بقاع ۷ درصد بود.

از نظر سپرده ‌گذاری بانک‌ها نزد بانک مرکزی لبنان، بر اساس آمارهای سال۲۰۰۴، ۱۰بانک سپرده‌ای با بیش از ‎ ۲ میلیارد دلار، ۹بانک با نیم میلیارد تا ۲ میلیارد دلار، ۱۴ بانک با سپرده‌ای بین ۲۰۰ میلیون تا ۵۰۰ میلیون دلار و تعدادی دیگر از بانک‌ها با سپرده‌ی زیر ۲۰۰ میلیون دلار و در مجموع ۵/۱ میلیارد دلار سرمایه داشته‌اند.

بانک‌های لبنان همچنین موفق شدند سپرده‌های لبنانی‌های خارج از کشور را نیز به خود جذب کنند که این مبلغ در سال ۲۰۰۸ میلادی به حدود ۶ میلیارد دلار و سال ۲۰۰۹ به حدود ۱۲ میلیارد دلار رسید و از این طریق بانک‌های لبنان بالاترین درصد سپرده‌های فردی را در جهان به خود اختصاص داده‌اند.

لبنان با دارا بودن قانون «حفظ اسرار بانکی مشتریان خود» توانسته است سرمایه‌های لبنانی‌های مقیم خارج را به خود جذب کند که در واقع این عامل به مکان امنی برای سپرده‌های عربی و خلیجی (‌فارس) تبدیل شده است.

۸ بانک لبنان در سال ۲۰۰۹ میلادی جزو ۱۰۰۰ بانک برتر جهان قرار گرفتند و همچنین تعداد بانک‌های عامل در لبنان به ۶۷ بانک می‌رسد که میزان سپرده نزد آنها ۱۰۰ میلیارد دلار است.

از سال ۱۹۹۹ تا سال ۲۰۰۶ بخش بانکداری در لبنان با ‎ ۱۶ درصد رشد یکی از شاخص‌های مثبت اقتصاد لبنان بوده است.

از سال ۱۹۹۹ تا سال ۲۰۰۶ سرمایه کل بانک‌های تجاری لبنان از ۱۱ به ۷۲ میلیارد دلار رسید و در همین مدت حجم وام‌های اعطایی به بخش‌های مختلف از شش به ۳۷ میلیارد دلار رسید و پس‌اندازها نیز از ۳/۹ به ۴/۵۸ میلیارد دلار افزایش یافت که جهش‌های خیره‌کننده‌ای به حساب می‌آمد.

در همین مدت حقوق صاحبان سهام بانک‌ها از ۲۶۰ میلیون دلار در سال ۱۹۹۹ به ۶/۵ میلیارد دلار رسید و سرمایه بانک‌ها در سال ۲۰۰۶ نیز بیش از سه برابر درآمد ملی و مجموع پس‌اندازها بیش از ۵/۲ برابر درآمد ملی این کشور بود.

تعداد شعب بانک‌ها در لبنان در مدت مورد اشاره از ۹۳ به ۸۱۳ شعبه رسید و بانک‌های لبنانی در حال حاضر در ۱۵ کشور با ۹۷ شعبه نیز فعالیت‌های اقتصادی و مالی داشته و در کشورهای سوریه، ترکیه، قبرس، رومانی، الجزایر، سودان، یونان، امارات عربی متحده، انگلیس و شهر نیویورک آمریکا از اعتبار خاصی برخوردار هستند.

بانک‌های تجاری در لبنان

تعداد این نوع بانک‌ها در لبنان به ۵۴ بانک می‌رسد که بخشی از آنها (۳۱ بانک) با سرمایه‌گذاری مشترک لبنان و کشورهای دیگر تشکیل شده است.

بانک‌های تجاری با سرمایه سرمایه‌گذاران مشترک عربی و لبنانی، ۱۰ بانک و بانک‌های تجاری با سرمایه سرمایه‌گذاران غیر عربی و لبنانی ‎ ۳ بانک شامل و بانک‌های تجاری با سرمایه سرمایه‌گذاران عرب چهار بانک و بانک‌های تجاری با سرمایه‌گذاران خارجی (بانک‌های خارجی) شش بانک است.

بانک‌های رسمی‌ لبنان نیز که هویتی کاملا لبنانی دارند ۱۲ بانک است.

بانک مرکزی لبنان

بانک مرکزی لبنان در سال ۱۹۶۳ به عنوان یک بانک تجاری افتتاح و به‌عنوان واحد مستقل از دولت و کنترل و هدایت‌کننده تمامی‌فعالیت‌های مالی، پولی، بانکی و سرمایه‌گذاری معرفی شد.

مرکز این بانک در بیروت است و در ۹ شهر اصلی این کشور از جمله صور، صیدا، نبطیه، بعلبک و طرابلس شعبه دارد.

بانک مرکزی لبنان توسط یک رییس کل و چهار معاون اداره می‌شود و هیات مدیره آن شامل رییس کل، معاونین و مدیران کل دو وزارتخانه دارایی، اقتصاد و تجارت است.

رییس کل بانک مرکزی هر شش ماه یکبار به پیشنهاد وزیر دارایی و با تصویب کابینه دولت انتخاب می‌شود.

وظیفه اصلی بانک مرکزی، حفظ ارزش پول لبنان، مدیریت و نظارت بر فعالیت‌های بانکی و پولی بانک‌ها و تمامی ‌موسسات اعتباری، مالی و مبارزه با پولشویی است.

بر اساس قوانین بانک مرکزی، تمامی‌ بانک‌های تجاری لبنان به جز بانک‌های سرمایه‌گذاری و بانک‌های پرداخت‌کننده وام‌های میان و بلند مدت، باید درصدی از حجم پس‌اندازها و پول‌های در گردش و نقدینگی خود را نزد بانک مرکزی به صورت نقد بسپارند.