علل رشد طلادر قرن ۲۱
قیمت هر اونس طلا از ۵۵/۲۷۲ دلار در پایان سال ۲۰۰۰ میلادی به تدریج افزایش یافت تا به سطح ۲۰/۸۳۳ دلار در پایان سال ۲۰۰۷ و ۱۲/۸۸۰ دلار در پایان سال ۲۰۰۸ و ۲۰/۱۰۹۶ دلار در پایان سال ۲۰۰۹ میلادی افزایش یافت. به عبارت دیگر ظرف ۹ سال گذشته قیمت طلا حدود ۲/۴ برابر شد.
دلایل رشد ۸۲۰ دلاری قیمت طلا طی ۹ سال گذشته
بانک مرکزی در گزارشی به تشریح دلایل رشد بیش از 820 دلاری قیمت طلا در بازارهای جهانی طی 9 سال گذشته پرداخته است
به گزارش بانک مرکزی در مورد نوسانات ارزش طلا در بازارهای جهانی، قیمت طلا در سال ۲۰۰۹ میلادی، برای نهمین سال متوالی، نسبت به سال ماقبل افزایش یافت.
براساس این گزارش، قیمت هر اونس طلا از 55/272 دلار در پایان سال 2000 میلادی به تدریج افزایش یافت تا به سطح 20/833 دلار در پایان سال 2007 و 12/880 دلار در پایان سال 2008 و 20/1096 دلار در پایان سال 2009 میلادی افزایش یافت. به عبارت دیگر در ظرف 9 سال گذشته قیمت طلا حدود 2/4 برابر شد.
این گزارش حاکی است طلا در سال گذشته حدود ۲۱۸ دلار افزایش یافت که بالاترین افزایش سالانه، پس از افزایش ۲۸۶ دلاری آن در سال ۱۹۷۹ میلادی، است.
البته افزایش شدید قیمت طلا در سال 1979 و 1980 میلادی چندان دوام نیاورد و در سال بعد قیمت طلا رو به کاهش نهاد.
افزایش شدید قیمت طلا در سال ۱۹۷۹ و ۱۹۸۰ میلادی به دلیل پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، افزایش شدید قیمت نفت، تصرف سفارت آمریکا در تهران توسط دانشجویان، وقوع شورشی عظیم در مکه، مسدود شدن دارایی‌های ایران در آمریکا و حمله شوروی سابق به افغانستان، بوده است.
طبق این گزارش، از سال 1982 میلادی تا پایان دهه 1980 میلادی قیمت طلا در محدوده 500 - 350 دلار در نوسان بود.
در دهه ۱۹۹۰ میلادی فروش طلا توسط بانک‌های مرکزی اروپایی نظیر بانک مرکزی بلژیک و بانک مرکزی هلند و بانک‌های مرکزی غیراروپایی نظیر بانک مرکزی کانادا، شروع شد. در اواخر این دهه بانک‌های مرکزی سوئیس و انگلیس نیز به جمع فروشندگان طلا پیوستند.
به همین دلیل در اواخر دهه 1990 میلادی قیمت طلا تحت تاثیر فروش‌های طلا توسط بانک‌های مرکزی سیر نزولی شدیدی را در پیش گرفت. حتی قیمت طلا در اواخر سال 1999 میلادی به سطح حدود 250 دلار نیز رسید. اما در سپتامبر 1999 میلادی بانک‌های مرکزی اروپا توافق کردند که به مدت پنج سال سقف فروش طلای خود را به سالانه 400 تن محدود نمایند.
از آن زمان به بعد این معاهده با اندکی تغییرات در دو نوبت دیگر یعنی در سال ۲۰۰۴ و ۲۰۰۹ تمدید شد. معاهده مذکور منشا شروع افزایش ۹ ساله اخیر قیمت طلا در بازارهای جهانی بوده است.
در این افزایش قیمت طلا در سال‌های مذکور، افزایش مداوم قیمت نفت خام، خرید طلا توسط تولید‌کنندگان، رسوایی‌های مالی در شرکت انرون و سایر شرکت‌های آمریکایی در سال 2002، احتمال اعمال سقفی برای سپرده‌های بانکی تحت پوشش بیمه در ژاپن (در سال 2002)، کشمکش‌های سیاسی در خاورمیانه، بحران مالی در آمریکا و سایر نقاط جهان از اوت سال 2007 میلادی به بعد، تزریق چند تریلیون نقدینگی به بازار توسط بانک‌های مرکزی (آمریکا، اروپا و سایر بانک‌های مرکزی) و سرانجام خرید طلا توسط بانک‌های مرکزی بوده است.
بانک‌های مرکزی جهان که سال‌های متمادی به طور خالص از عرضه‌کنندگان طلا به بازارهای جهانی بودند، در سه ماه اول سال ۲۰۰۹ میلادی به طور خالص به خریداران طلا از بازارهای جهانی تبدیل شدند.
این گزارش حاکی‌است خالص عرضه طلا توسط بانک‌های مرکزی از 6/660 تن، یعنی تقریبا معادل 0/16 درصد کل عرضه طلا به بازار در سال 2005 میلادی، به تدریج کاهش یافت تا به سطح 246 تن یا معادل 0/7 درصد کل عرضه طلا به بازارهای جهان در سال 2008، کاهش یافت.
بر پایه این گزارش، حتی در سه ماهه سال ۲۰۰۹ میلادی، بانک‌های مرکزی به طور خالص حدود ۱۴ تن طلا از بازار خریداری کردند. بعدا در سوم نوامبر بانک مرکزی هند اعلام کرد که حدود ۲۰۰ تن طلا در فاصله زمانی ۳۰- ۱۹ اکتبر از صندوق بین‌المللی پول خریداری کرد.
خرید‌هایی از طلا توسط بانک مرکزی روسیه نیز در سال 2009 صورت گرفت. بانک مرکزی چین نیز از سال 2003 میلادی به بعد، بر موجودی طلای خود افزوده است. خبرهای خرید طلا توسط بانک مرکزی هند سبب شد تا قیمت طلا به شدت سیر صعودی در پیش گیرد و در سوم دسامبر 2009 به سطح هر اونس 1220 دلار، یعنی به بالاترین سطح تاریخی برسد.
وجود حجم عظیم نقدینگی، ضعف شدید دلار و امکان جایگزینی ارزهای دیگر به جای دلار به عنوان ذخیره ارزی و واسطه مبادله نیز از دلایل دیگر افزایش شدید قیمت طلا در سال ۲۰۰۹ میلادی بود.
البته از اوایل دسامبر به بعد ترقی دلار به کاهش قیمت طلا منجر شد همچنین در سال 2009 میلادی، ETF ها بر خرید‌های فیزیکی طلا افزودند.
ارسال نظر