فاطمه بهادری -نرخ تورم در آذر ماه سال‌جاری کاهش داشت، اما این نرخ در همین ماه نسبت به آبان ماه و ماه مشابه سال قبل با افزایش روبه‌رو بود. براساس تازه‌ترین گزارش اعلام شده از سوی بانک مرکزی، شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری کشور براساس سال پایه ۱۰۰=۱۳۸۳ در دوازده ماه منتهی به آذر ماه امسال نسبت به دوازده ماه منتهی به آذرماه سال قبل معادل ۵/۱۳ درصد است.

باتوجه به نرخ تورم ۱۵ درصدی آبان ماه، می‌توان گفت روند کاهشی نرخ تورم که از سال گذشته آغاز شده، در سال‌جاری تداوم یافته و از ۵/۲۴ درصد در فروردین ماه امسال به ۵/۱۸ درصد در شهریور ماه کاهش یافت تا در نیمه اول امسال شاهد کاهشی ۶درصدی باشیم. این روند در نیمه دوم سال نیز ادامه یافته، اما بررسی نوسانات نرخ تورم ماهانه نشانگر افزایش این نرخ در ماه‌های گذشته بوده که احتمالا این افزایش در میانگین نرخ تورم سال جاری تاثیرگذار خواهد بود.

شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری در آذرماه امسال نسبت به ماه قبل ۳/۱ درصد افزایش و در مقایسه با ماه مشابه سال قبل ۴/۷ درصد رشد داشته است. مهم‌ترین دلیل کاهش نرخ تورم، رکود اقتصادی و کاهش نرخ رشد نقدینگی در سال گذشته است که تاثیر مستقیمی ‌بر نرخ تورم دارد.

اما افزایش آن به ۲۷درصد در شهریور ماه باعث شده تا بسیاری از کارشناسان همچون مجتهد رییس پژوهشکده پولی و بانکی از ادامه روند کاهش نرخ تورم ابراز تردید کنند. افزایش ماهانه نرخ تورم و اجرای لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها در سال آینده باعث شده تا این تردیدها قویتر از گذشته شود.

سال پایه برای بررسی الگوی مصرفی خانوارها

در عین حال قرار بود سال پایه از ۸۳ به ۸۸ تغییر کند که بحران مالی جهانی و تاثیر آن بر اقتصاد کشور، باعث شد تا اعلام سال‌جاری به عنوان سال پایه منتفی شود و بانک مرکزی بررسی خود را برای قرار دادن سال ۹۰ به عنوان سال پایه آغاز کند. البته این مساله باعث شد تا برخی از اقتصاددانان اعلام کنند که قرار دادن سال پایه ۸۸ برای کمتر نشان دادن نرخ تورم است.

لازم به ذکر است که براساس الگوی لاسپیرز که مورد استناد بانک مرکزی برای محاسبه نرخ تورم است، در سال پایه سبد کالاهای مصرفی با توجه به تغییرات رفتاری و الگوی مصرف خانوارها برای محاسبه بودجه خانوارها در مناطق شهری و بالطبع نرخ تورم مورد بررسی قرار می‌گیرد.

به عنوان نمونه در سال پایه ۸۳ برخی اقلام همچون هزینه سماور ذغالی یا حمام عمومی‌ حذف و در عین حال برخی هزینه‌ها همچون هزینه مهد کودک، سفرهای هوایی و... به سبد مصرفی خانوار افزوده شد. براین اساس محاسبه نرخ تورم در حال حاضر با ۳۵۹ قلم کالا و خدمت صورت می‌گیرد.