استفاده معکوس ایرانی‌ها از خودپرداز و پایانه فروش
توسعه دستگاه‌های خودپرداز در ایران با استانداردهای جهانی فاصله دارد. در حال حاضر در ایران نسبت استفاده از ابزار‌های پرداخت الکترونیک ۱۱ به ۸۹ است؛ در حالی‌که در بسیاری از کشورها این نسبت حدود ۶۰ به ۴۰ است، مسعود علیاری، معاون اداره کل خدمات کارت بانک کشاورزی، در گفت‌وگو با پایگاه خبری بانکداری الکترونیک، عدم فرهنگ‌سازی برای استفاده بهینه از خدمات بانکداری الکترونیک را یکی از مهم‌ترین چالش‌های سرویس‌دهی خودپردازها دانست و گفت: «اغلب دارندگان کارت تصور می‌کنند صرفا بایستی پول فیزیکی از دستگاه دریافت و آن را در مراکز خرید به مصرف برسانند؛ در حالی که با استقرار حدود ۸۰۰هزار دستگاه پایانه فروش در اکثر مراکز خرید، دارنده کارت می‌تواند بدون نقل و انتقال فیزیکی پول با استفاده از POS اقدام به خرید کند.»
وی با اشاره به اینکه در ایران نسبت‌های استفاده از pos و ATM منطبق با میانگین جهانی استفاده از دستگاهای مذکور نیست و همین امر سبب گردیده بر دستگاه‌های ATM فشار وارد شود، عنوان کرد: «در حال حاضر در ایران نسبت استفاده از ابزار‌های پرداخت الکترونیک ۱۱ به ۸۹ است؛ یعنی دارندگان کارت ۱۱ درصد از pos و۸۹درصد از ATM استفاده می‌کنند؛ در حالی‌که دربسیاری از کشورها این نسبت حدود ۶۰ به ۴۰ است، لذا لزوم فرهنگ‌سازی استفاده بهینه از خدمات بانکداری الکترونیک برای جلوگیری از نقل‌وانتقال فیزیکی وجوه ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.»
وی ضمن اشاره به مشکلات دیگر خودپردازها در ایران افزود: «چالش دیگر، محدودیت افزایش تعداد دستگاه‌ها با توجه به لزوم سرمایه‌گذاری بانک‌ها در مقایسه با تعداد کارت‌های صادره است، با توجه به اینکه دستگاه‌های خودپرداز عمدتا وارداتی بوده خرید و سرمایه‌گذاری برای بانک‌ها نیز بسیار هزینه‌بر بوده است، البته در سال‌های اخیر تلاش‌های زیادی برای ساخت خودپرداز داخلی صورت گرفته و نتایج خوبی نیز در بر داشته است؛ ولی با توجه به نیاز کشور به توسعه و افزایش دستگاهای خود پرداز این اقدامات بایستی گسترش بیشتری یابد.
علیاری اظهار داشت: «در حال حاضر تعداد کارت‌های صادره کل شبکه بانکی بالغ بر ۶۵میلیون کارت است؛ در‌حالی‌که تعداد دستگاه‌های خودپرداز به‌رغم تلاش‌های گسترده بانک‌ها تاکنون به ۱۳هزار دستگاه بالغ گردیده است و نسبت کارت به ATMدر حال حاضر به ۵۰۰۰ رسیده؛ در حالی‌که استاندارد جهانی ۱۰۰۰است.»
معاون اداره خدمات کارت بانک کشاورزی با بیان اینکه در زمینه توسعه دستگاه‌های خودپرداز با استانداردهای جهانی فاصله داریم، عنوان کرد: «توسعه و افزایش تعداد کارت راحت‌تر ولی توسعه دستگاهای خودپرداز مراحل سنگین‌تر و هزینه‌برتری دارد؛ بنابراین توسعه ATM همگام با صدور کارت صورت نگرفته است.»
وی یکی دیگر از مهم‌ترین چالش‌هایی را که سرویس‌دهی دستگاه‌های خودپرداز با آن روبه‌رو هستند، مشکل تامین نقدینگی مورد نیاز آنها دانست و افزود: «دستگاه‌های مزبور برای سرویس‌دهی به اسکناس‌های نو و پاکسازی شده نیازدارند؛ در غیر این صورت سرویس‌دهی آنها دچار اختلال می‌شود. از طرف دیگر کم ارزش بودن اسکناس‌های رایج در کشور مشکل مذکور را تشدید نموده وبا توجه به اینکه مشتریان برای رفع نیازهای روزانه به مبالغ بیشتری وجه نقد نیاز دارند، مشکل تامین نقدینگی دستگاه‌ها با توجه به ظرفیت محدود نگهداری پول در دستگاه تشدید می‌شود.»
این کارشناس بانکی خاطرنشان ساخت: «اخیرا با ابلاغ دستورالعمل بانک مرکزی مبنی بر قرار دادن ایران چک‌های پانصدهزار ریالی در دستگاه‌های خودپرداز این مشکل تا حدود زیادی تعدیل شده و ظرفیت پول‌گذاری دستگاه به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته است.»
علیاری چالش دیگر در سرویس‌دهی دستگاه‌ها را عوامل خارج از اختیار سیستم بانکی عنوان کرد و خاطرنشان ساخت: «تعدادی از خودپردازها از سیستم خطوط مخابراتی جهت ارتباط با مرکز استفاده می‌کنند که در موقع قطعی خطوط، سرویس‌دهی دستگاه‌ها دچار مشکل شده و ارتباط آنها با مرکز قطع می‌شود.»
وی با اشاره به مشکل تامین قطعه و پشتیبانی دستگاه‌های خودپرداز گفت: «با توجه به اینکه در سال‌های گذشته اکثریت دستگاه‌های خودپرداز وارداتی و از کشورهای خارج تامین شده در حال حاضر در تامین قطعات آنها مشکلاتی وجود دارد که سرویس‌دهی سریع آنها را با مشکل مواجه می‌کند.»
علیاری با اشاره به خدمات بانکداری الکترونیک در بانک کشاورزی گفت: «شبکه دستگاه‌های خودپرداز بانک کشاورزی از سال ۸۱ با ۳۰۰دستگاه شروع به کار نموده و در حال حاضر تعداد دستگاه‌های بانک کشاورزی به ۱۳۰۰ بالغ گردید که حدود ده درصد از کل دستگاه‌های شبکه بانکی را شامل می‌شود.»
وی افزود: «به موازات شروع کاردستگاه‌های خودپرداز در کشور علاوه بر نقش پرداخت وجه نقد، کارکردهای دیگری برای دستگاه‌های خودپرداز ایجاد شده که در حال حاضر این کارکرد‌ها از جمله نقل و انتقال وجوه و پرداخت الکترونیکی قبوض نقش قابل ملاحظه‌ای در کاستن ازدحام شعب بانک‌ها دارند. در حال حاضر علاوه بر پرداخت وجه نقد، عملیات دریافت وجه نقد به صورت offline نقل و انتقال وجوه بین حساب‌های مشتری و سایر حساب‌ها به تشخیص و درخواست صاحب حساب، پرداخت قبوض شرکت‌های خدماتی آب، برق، گاز، تلفن و تلفن سیار، شارژ کارت‌های اعتباری تلفن همراه اول و ایرانسل، انتقال وجه سریع به حساب‌های خاص نظیر کمیته امداد امام خمینی، هلال احمر و موسسه حمایت از کودکان سرطانی(محک)، اعلام مانده حساب و دریافت صورت حساب ۵ تراکنش آخر از طریق دستگاه‌های خودپرداز بانک کشاورزی امکان‌پذیر می‌باشد.»
ارسال نظر