جواد فرشباف ماهرویان رییس کل بیمه مرکزی شد

لیلا اکبرپور

مراسم تودیع و معارفه رییس کل بیمه مرکزی ایران با حضور وزیر امور اقتصادی و دارایی و مدیران عامل شرکت‌های بیمه امروز در ساختمان بیمه مرکزی برگزار می‌شود و دکتر نوروز کهزادی کرسی ریاست کلی را به جواد فرشباف ماهرویان معاون برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی وزارت کار و امور اجتماعی واگذار می‌کند. هر چند نوروز کهزادی مردی از جنس بیمه نبود و در دوران ریاست کلی خود در بیمه مرکزی ابتدا سعی کرد با این صنعت ارتباط برقرار کند اما برکناری او تنها به خاطر این عدم شناخت نبود و شرایط کنونی صنعت بیمه این تصمیم را می‌طلبید.

چنانچه ملی شدن صنعت بیمه، اعلام حضور شرکت‌های بیمه بازرگانی و ورود بخش‌خصوصی به این صنعت را طی ۳دهه گذشته دوران تکامل بیمه در کشورمان بنامیم بدون تردید اکنون دوره دگردیسی بیمه فرا رسیده است.

چالش‌های صنعت بیمه که از سال‌های آغازین ورودش به کشورمان تاکنون پنهان مانده بود در سال ۸۶ به دنبال اجرای طرح تحول توسط خود بیمه‌گران احصاء و پیش‌نویس‌هایی که باید در مراجع ذی‌صلاح به مصوبه تبدیل می‌شد، تدوین شدند.

قوانین و مقررات بیمه‌ای موجود که دست بیمه‌گران را برای اتخاذ تصمیمات درون سازمانی خود بسته است موجب شد تا اکثر قریب به اتفاق بیمه‌گران خواستار تغییر ساختار در صنعت بیمه باشند. البته تغییر ساختاری که رییس کل بیمه مرکزی آن را به منزله تضعیف بیمه مرکزی دانست و با ارسال نامه اعتراض‌آمیزی به وزیر امور اقتصادی و دارایی خواستار بررسی شد؛ اما اعتراض رییس کل، تاب ایستادگی در مقابل انفجار چالش‌ها را نداشت و سنگ بنای بیمه که با تدوین ماده ۳۰ در زمان تاسیس بیمه ایران در سال ۱۳۱۴ به صورت کج بنا شده بود دیگر نیازمند اصلاحات جدی بود.

مشکلات تعیین قیمت محصول، بازارهای ورود، سهم نگهداری ریسک، کارمزد فروش، کارمزد اتکایی، میزان جرایم، شاخه‌های سرمایه‌گذاری و واگذاری اتکایی اجباری به همراه پیچیدگی‌های صورت‌های مالی شرکت‌های بیمه شرایطی را رقم زد تا بیمه‌گران هر آنچه مشکل دارند بر دایره ریخته و با اصلاح مقررات و آیین‌نامه‌ها خواستار رفع آنان شوند.

آما آنچه واقعیت دارد اینکه پرتفوی صنعت بیمه کشورمان در انحصار بیمه‌های اتومبیل است که خرید آن برای مشتری اجباری است و ریسک‌های بزرگ کشور به صورت کنسرسیوم میان شرکت‌های بیمه توزیع می‌شود و هر یک از شرکت‌ها با توجه به ظرفیت خود بخشی از آن را می‌پذیرند و سهم بیمه‌های عمر که اوج اعتماد بیمه‌گذار به بیمه‌گر است از این پرتفوی همچنان زیر ۱۰درصد است.

هر یک از ۱۹ شرکت بیمه که در سرزمین اصلی و مناطق آزاد فعالیت دارند با توجه به ترکیب سهامداران که اتفاقا دایره بیمه‌گذاران عمده را تشکیل می‌دهند مشکلات خاص خود را دارند.

در این میان زمزمه افزایش سرمایه بیمه ایران که به دنبال ابلاغ بند ج سیاست‌های کلی اصل ۴۴ مقام معظم رهبری باید همچنان دولتی باقی بماند، به منظور ارتقای ظرفیت این شرکت برای قبول ریسک به گوش رسید و برخی از کارشناسان بیمه پیشنهاد تبدیل بیمه ایران به یک بیمه‌گر اتکایی را ارائه کردند.

اما مدیرعامل جدید بیمه ایران که پس از برکناری یک باره هیات‌مدیره سابق به این سمت رسیده بود با برگزاری همایش بزرگ نمایندگان بیمه ایران در سالن اجلاس سران، انعقاد قرارداد با نهادهای بزرگ و اجرای طرح پرداخت خسارت سیار نشان داد که بیمه ایران تصمیم تبدیل شدن به یک بیمه‌گر اتکایی را ندارد. این یعنی حفظ ۵۰درصد بازار بیمه کشور و ایجاد رقابت تنگاتنگ بخش خصوصی برای تصاحب بازار. حال باید منتظر شد و دید آیا جواد فرشباف رییس‌کل جدید بیمه مرکزی ایران که پیش از این معاون برنامه‌ریزی منابع انسانی وزارت کار و امور اجتماعی بود توان قبول دگردیسی بیمه‌ای را دارد؟

او که در سمت قبلی خود شناخت میزان عرضه و تقاضای نیروی کار متناسب با سطح سواد، تخصص و مهارت را بسیار بااهمیت دانسته و به صراحت گفته بود، جامعه باید دقیقا نوع نیروی مورد درخواست را مشخص کند و این ساماندهی نیروی کار موجب تنظیم و اعمال مدیریت بر بازار کار خواهد شد، خوب است به این نکته توجه کند که صنعت بیمه کشورمان دارای شرکت‌های دولتی است که به خاطر داشتن نامی آشناتر نزد مردم، شبکه فروش مستقیم و غیرمستقیم در سراسر کشور و از همه مهم‌تر ساختار دولتی تا پیش از این حجم عمده‌ای از بازار را در انحصار داشتند و همان بیمه‌گذاران بزرگ سال‌های قبل دولتی‌ها اقدام به تاسیس شرکت‌های بیمه خصوصی کرده و نقش سهامدار و بیمه‌گذار را به موازات هم ایفا می‌کنند. سهامدارانی که در عین تمایل به کاهش هزینه‌ها خواستار سود قابل‌توجه و در عین حال سقف خسارات پرداختی نیز هستند.