دنیای‌اقتصاد- سیاست جدید پرداخت ۳۶میلیون تومان وام برای خرید مسکن، تنها چند روز پس از اعلام عمومی آن پس گرفته شد و تنها بانک دولتی متولی پرداخت وام برای خرید مسکن، در تازه‌ترین اطلاعیه خود اعلام کرد که این وام فقط به ساخت مسکن اختصاص خواهد یافت نه خرید. رییس‌جمهوری در تازه‌ترین گزارش اقتصادی خود افزایش وام‌های خرید مسکن را اشتباه توصیف کرده بود. وام ۳۶میلیونی فقط برای ساخت مسکن پرداخت می‌شود

لغو پرداخت دو وام ۱۸میلیونی برای خرید مسکن

گروه بازار پول - چند روز بیش‌تر از مصوبه وام‌های دوقلوی ۱۸میلیونی بانک مسکن نگذشته که انتقادهای کارشناسان و رسانه‌ها، دولت را بر آن داشت این مصوبه را لغو کند.

چهاردهم آذرماه امسال، اعضای هیات‌مدیره بانک مسکن طرحی را به تصویب رساندند که براساس آن شش ماه پس از مصوبه (۱۴خردادماه سال آینده) به متقاضیان واجد شرایط دو فقره وام برای خرید مسکن پرداخت شود. اخبار منتشره از سوی بانک مسکن برای پرداخت این دو وام باعث شد تا بازار مسکن ملتهب شود و همه به فکر احراز شرایط این مصوبه افتادند.

پیش‌بینی تکرار تجربه وام‌های ۱۰میلیونی خرید مسکن و تاثیر آنها بر بازار مسکن، به‌رغم اینکه تعداد کمی از این وام‌ها به متقاضیان پرداخت شده بود، باعث شد طرح پرداخت دو فقره وام برای خرید خانه به ارائه این وام‌ها برای ساخت خانه تغییر کند.

بانک مسکن در اطلاعیه جدید خود اعلام کرد: با هدف کمک به حل مشکل مسکن خانواده‌ها در مواردی که پدر و فرزند یا زن و شوهر به صورت مشترک (سه دانگ، سه دانگ) اقدام به احداث مسکن کنند، به هر یک از شرکا به طور جداگانه از محل حساب صندوق پس‌انداز یا حساب پس‌انداز جوانان تسهیلات پرداخت می‌کند.

شرایط صندوق پس‌انداز مسکن برای این طرح مبهم بوده و برای خرید خانه است. اما براساس شرایط اعلام‌شده، سقف فردی تسهیلات برای هر یک از شرکا بسته به نوع تسهیلات درخواستی (از محل حساب صندوق پس‌انداز مسکن - حساب صندوق پس‌انداز مسکن جوانان)‌ باید رعایت شود. سقف تسهیلات صندوق پس‌انداز مسکن ۱۸میلیون تومان است.

پرداخت تسهیلات حساب پس‌انداز مسکن جوانان برای احداث، تکمیل و خرید واحدهای مسکونی حداکثر به میزان ۸۰درصد ارزش واحد مسکونی امکان‌پذیر است.

نرخ سود تسهیلات مسکن در حال حاضر ۱۱درصد است. همچنین ضوابط و شرایط حاکم بر تسهیلات برای هر فقره از تسهیلات به صورت مستقل باید رعایت شود. شرایط تعیین شده نیز برای احداث مسکن است.

پیش از این اعلام شده بود که برای خرید واحد مسکونی به صورت همزمان دو فقره تسهیلات ۱۸‌میلیون تومانی به مشمولان پرداخت می‌شود.

بدین ترتیب قرار بود برای هر واحد مسکونی تا سقف ۳۶‌میلیون تومان و حداکثر ۷۰درصد ارزش آن تسهیلات مسکن پرداخت شود. در این حالت هر یک از طرفین باید حساب‌های جداگانه‌ای را با موجودی ۹‌میلیون تومان افتتاح کرده و بعد از گذشت یک سال ۱۸‌میلیون تومان دریافت می‌کردند.

اعلام این طرح از سوی بانک مسکن باعث عکس‌العمل‌های متفاوت در بین کارشناسان و حتی نمایندگان مجلس شد. این عکس‌العمل‌ها بیشتر در جهت مخالفت با این طرح بود و عنوان می‌شد که پرداخت دو وام برای یک خانه به تورم و افزایش قیمت مسکن دامن خواهد زد.

در این زمینه دکتر رسول صدیقی‌بنابی، عضو کمیسیون را برنامه ‌و بودجه، افزایش وام مسکن برای خانه‌دار شدن مردم یک ضرورت دانست اما اظهار کرد: مسوولان وزارت مسکن و بانک مسکن تجربه‌ تلخ اعلام پرداخت وام‌های سه و ۱۰‌میلیون تومانی که آغازی بر تورم فزاینده در بخش مسکن را بنیان نهاد، باید به خوبی به یاد داشته باشند. تبلیغ پرداخت انواع وام و تسهیلات خرید یا اجاره‌ مسکن اگر به واقع اجرایی نشود، یقینا آثار تورمی شدیدتری به دنبال دارد.

وی اعلام خبر افزایش سقف وام مسکن به ۳۶‌میلیون تومان را موجب حرکت منحنی قیمت‌ها به سمت بالا دانست و تصریح کرد: آثار و پیامدهای افزایش دو برابری وام مسکن یقینا موجب خروج قیمت مسکن از رکود و حرکت به سمت افزایش قیمت اجاره‌بها و مسکن می‌شود.

این نماینده مجلس سخت‌تر کردن شرایط دریافت وام مسکن را موجب کاهش متقاضیان دریافت وام دانست و تصریح کرد: مردم برای دریافت وام ۳۶‌میلیون تومانی مسکن باید هفت‌خوان دستگاه‌های اجرایی را بگذارنند، گذشته از آن خرید یک واحد مسکونی با این مبلغ حتی در شهرهای کوچک نیز غیرممکن است. نجومی شدن قیمت مسکن موجب شده است که قدرت خرید مسکن حتی با افزایش وام‌های مسکن از سوی بانک‌های دولتی اثربخشی فراگیری نداشته باشد.

این درحالی بود که محمدعلی سهمانی، عضو هیات مدیره بانک مسکن، در تشریح جزئیات پرداخت این تسهیلات با بیان اینکه تسهیلات ۱۸‌میلیون تومانی مربوط به قشر متوسط جامعه است، گفته بود: این تسهیلات با سپرده پرداخت می‌شود و طبق بررسی‌های صورت گرفته در تهران قدرت خرید ۳۰‌درصدی و در شهرستان‌ها قدرت خرید ۶۰‌درصدی را ایجاد می‌کند، اما هنگامی‌ که یک خانوار دو فقره تسهیلات دریافت کند، قدرت خرید مسکن افزایش می‌یابد.

وی با اشاره به افزایش نیافتن سقف تسهیلات خرید مسکن خاطرنشان کرده بود: این تصمیم برای جلوگیری از خرید و فروش غیر قانونی تسهیلات و خرید خانوار‌ها صورت گرفته است.

به اعتقاد سهمانی این طرح هیچ تاثیری بر افزایش قیمت مسکن ندارد، چراکه سقف تسهیلات افزایشی نداشته است؛ بنابراین قیمت مسکن را نیز افزایش نخواهد داد. محمد سعیدی‌کیا، وزیر مسکن و شهر‌سازی، در پاسخ به ایسنا درباره بحث اعطای دو فقره تسهیلات ۱۸‌میلیون تومانی به یک واحد مسکونی اظهار کرد: در جامعه یک پدر و فرزند و زن و شوهر این سپرده‌گذاری را انجام داده‌اند و الان که مراجعه می‌کنند، به بازار دو واحد مسکونی خریداری می‌کنند اما با این طرح دو نفر آن‌ها یک واحد مسکونی خریداری می‌کنند که تقاضا را کاهش می‌دهد.

وی اعطای دو فقره تسهیلات ۱۸‌میلیون تومانی را برای یک واحد مسکونی اقدامی‌ ضد تورمی‌ ذکر کرد و گفت: وقتی دو نفر یک واحد مسکونی را می‌خرند تقاضا کاهش می‌یابد، چون زن و شوهر و پدر و فرزند شریک زندگی همدیگر هستند.

داوود دانش جعفری، وزیر امور اقتصادی و دارایی نیز در حالی که روز چهارشنبه گذشته در حاشیه جلسه هیات دولت اعلام کرد که اگر دو نفر از اعضای یک خانواده در بانک مسکن حساب باز کنند به نظر بانک مرکزی می توانند یک واحد مشترک که پوشش هر دو وام را بدهد بخرند. روز پنج‌شنبه در حاشیه همایش چالش‌های سرمایه‌گذاری انرژی ایران و عراق اعلام کرد که این تسهیلات صرفا برای ساخت واحد مسکونی ارائه می‌شود!

او تاکید کرد که این وام تورم‌زا نیست و دلیلی برای اینکه این تسهیلات به بورس‌بازی در بازار مسکن دامن بزند، وجود ندارد.

پیش از این رییس‌جمهوری در آخرین گفت‌وگوی خود با مردم که از طریق تلویزیون پخش شد اعطای برخی از وام‌های بانک مسکن در افزایش قیمت‌ها را یک اشتباه خوانده بود.

تغییر مدیرعامل بانک مسکن در دستور کار

گزارش میدانی خبرگزاری مهر از سطح شهر تهران هم حاکی از آن است که بلافاصله پس از اعلام خبر «پرداخت دو فقره تسهیلات با سپرده برای خرید یک واحد مسکونی» قیمت مسکن، چندین‌ درصد افزایش یافت.

این در حالی است که هدف دولت از سیاست جدید در پرداخت وام مسکن، خانه دار کردن اقشار متوسط و رو به پایین جامعه بود. به‌گزارش مهر از این رو، دولت که به دلیل ارائه برخی گزارش‌های غیر کارشناسی با پرداخت دو فقره تسهیلات با سپرده برای خرید یک واحد مسکونی موافقت کرده بود، بلافاصله دستور لغو این تصمیم را صادر کرد. گفته می‌شود این تصمیم در جلسه ویژه برخی دولتمردان که عصر چهارشنبه برگزار شد، گرفته شده است.

در ادامه بانک مسکن نیز در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: پرداخت دو فقره وام با سپرده بر روی یک پلاک تنها به منظور ساخت واحد مسکونی امکان‌پذیر است.

پیش از این دولت پرداخت ناموفق وام ۱۰‌میلیون تومانی را که موجب گرانی مسکن شد، تجربه کرده بود. از سویی، به دلیل اینکه میزان این وام در تبلیغات بیش از میزان پرداختی القا می‌شد، از سوی رییس‌جمهوری مورد اشکال قرار گرفت. از سوی دیگر، تبلیغات در این خصوص انتظار مازادی را در جامعه به وجود آورد که این امر بر روی قیمت مسکن تاثیر گذاشت. این در حالی است که شرایط دریافت این وام بسیار سخت بود.

در این میان، برخی اخبار غیر رسمی‌از وزارت امور اقتصادی و دارایی نیز از احتمال تغییر مدیرعامل بانک مسکن در هفته‌‌های آینده حکایت دارد. بسیاری از کارشناسان مسکن معتقدند که پرداخت وام مسکن نمی‌تواند تاثیر چندانی بر قیمت مسکن برجای گذارد، بلکه گرانی مسکن از افزایش نقدینگی و عدم جذب سرمایه در بازار بورس و ورود سرمایه‌ها به سمت بازار مسکن ناشی می‌شود.

برخی از کارشناسان معتقدند با توجه به اجرای طرح‌های دولت در سال‌جاری نظیر ساخت زمین‌های ۹۹ ساله در راستای تعدیل قیمت‌ها نباید با اتخاذ تصمیمات شتابزده، بازار مسکن را دوباره با نوسان مواجه کرد.